Sjómannadagsblaðið - 04.06.1950, Blaðsíða 23

Bíldudalur um og eftir síðustu aldamót
Eftir Vestfirðing.
Aldamótaárið, þá rúmlega 15 ára, var ég fyrsta
sinn ráðinn á þilskip til fiskiveiða, á skútu eins
og það var kallað í þá daga. Ég var sem sé ráð-
inn á eitt af skipum Péturs J. Thorsteinssonar á
Bíldudal. En útvegur þilskipa var þá með hvað
mestum blóma þaðan og þó víðar væri leitað um
Vestfirði. Mér, sem línur þessar rita, hefur fyrir
löngu komið til hugar, að draga fram í dagsljósið
eitt og annað, sem mótaðist í huga mínum frá
æskuárunum varðandi þenna merkilega atvinnu-
rekstur þeirra tíma og þeirra helztu manna, er
mest koma þar við sögu. A þeim áratugum, sem
liðnir eru síðan, hef ég átt þess kost að kynnast
margs konar útgerðarrekstri og þeim miklu
breytingum og þróun, sem átt hafa sér stað á sviði
fiskveiðanna. Þá stendur eftir sem áður skútuút-
gerðin á Bíldudal mér í huga sem fyrirmynd síns
tíma í stórum atvinnurekstri.
I.
í febrúarmánuði árið 1900 leit ég IiLuudai
fyrst augum. Við vorum nokkrir saman úr sömu
sveitinni samferða til skips. Sumir okkar þurftu
að ferðast yfir 3 fjöll og hálsa og tvo firði, allir
með byrðar á baki, sem voru föt okkar og helztu
nauðsynjar, sem hver sjómaður þurfti að hafa
með sér. Mikill hluti sjómanna, er réðust á Bíldu-
dalsfiskiskipin, voru á þeim tíma ungir og mið-
aldra menn úr sveitum Vestur-Barðastrandar-
sýslu, úr norðanverðum Amafirði og einstaka
menn norðan af fjörðum.. Olli þar miklu um
hvaðan skipstjórarnir voru. Stærsta hópinn lagði
kauptúnið til, sem þá mun hafa verið allt að 300
manns. Þá voru árin 1900—1904, sem ég var sjó-
maður á Bíldudal, oft allmargir sjómenn af Snæ-
fellsnesi vestanverðu og sunnan til úr Breiða-
firði og jafnvel víðar að, því mikið lið þurfti á
allt að 15—18 skip. Þegar við ferðafélagarnir
komum niður í kauptúnið, blasti við augum mér
nýstárleg sjón. Fjöldi siglutrjáa eins og þéttur
skógur væri gnæfði yfir hvíta mjöllina innan til
í miðju kauptúninu. Skútumar voru allar á þurru
landi uppi á kambi, skorðaðar hlið við hlið með
hæfilegu millibili. Voru hér skip allt að 50 rúm-
lestum. Mun ég víkja síðar að þessum þætti í um-
hirðu vestfirzku skipanna. Við aðkomumenn urð-
um að búa um okkur í því skipi, er við áttum að
vera. Þótti mér köld aðkoma í skipinu, sem ég
var ráðinn á. Nístingskuldi í lúkarnum, súðin
héluð innan o. s. frv. Var nú hreiðrað um sig í
hvílunum og eldavélin kynt. Varð líðanin allþol-
anleg, en illa svaf ég fyrstu nóttina, þó ég þreytt-
ur væri eftir erfiða fjallferð. Daginn eftir og
næstu daga hófst undirbúningur undir að koma
okkar skipi og fleirum á flot, því við áttum að
leggja úr höfn ekki síðar en 1. marz. Veðráttan
var rysjótt, sem tafði framkvæmdir. Ég var nú
orðinn sjómaður á skútu, og varð því að duga
eða drepast, þótt kalt væri og hryssingslegt á
slundum. Ég stóðst prófraunina. Ég var 4 „út-
höld“ á skipum P. J. Th. og kynntist mörgu ágæt-
isfólki í kauptúninu, sem ég hef svo góðar minn-
ingar um. Þar lifði ég margar af mínum ánægju-
legustu stundum æsku minnar við iðandi líf og
starf.
II.
Útbúnaður skipanna.
Það munu hafa verið um 15 þilskip, sem gerð
voru út frá Bíldudal þetta ár. Mismunandi að
stærð og aldri. Skipstjórar þessara skipa voru
margir reyndir formenn og fyrirmyndar sjómenn
og aflamenn. Ungum mönnum skaut upp í þessar
stöður með vaxandi skipastól og reyndust margir
þeirra síðar fyrirmyndar sjómenn og aflamenn.
Þótt þessi skipastóll væri mislitur að stærð og
gæðum, var eitt sameiginlegt fyrir allan flotann,
það, að búa hvert skip svo vel út sem frekast
SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ 3