Sjómannadagsblaðið - 04.06.1950, Blaðsíða 64

Eftir því sem gæzlusvæðið stækkar þarf að sjálfsögðu
einnig fleiri skip og betur útbúin skip til gæzlustarfsins.
Og það er bæði einkennilegt og furðulegt, að í sambandi
við landhelgisgæzluna er stöðugt talað um þann mikla
kostnað, er eftirlitinu fylgir, en enginn hefur orð á hinum
síaukna lögreglukostnaði í landi, og ber þó ekki síður
knýjandi nauðsyn til aukinnar löggæzlu á hafinu en í
landi.
IV. AHt verður að eiga sín eðlilegu takmörk.
Það er sjálfsagt að eiga vinsamleg skipti við erlendar
fiskveiðiþjóðir, að svo miklu leyti sem þau samskipti eru
nauðsynleg og báðum aðilum að meinalausu.
Lengra en þetta fer engin nágrannaþjóð okkar, og eru
fiskveiðar þeirra þó ekki jafn nátengdar þjóðarhagsmun-
um sem hjá okkur. Engin nágrannaþjóðanna sýnir er-
lendum skipum slíka ofrausn sem afnot hafna sinna og
mannvirkja í landi sem við Islendingar, nema nauðsyn
beri til sökum hraknings, skipbrots eða ofviðris. Hér
vaða útlendingar uppi á höfnum inni og nota þær af svo
mikilli áfergju, að íslenzkuin skipum er þráfaldlega bolað
frá bryggjuplássi og öðrum hafnarnotum af hálfu út-
lendinga, og er slíkt látið óátalið af hafnaryfirvöldum,
jafnvel í aðalhöfnum landsins. Það er t. d. alkunnugt, að
erlendir síldveiðimenn, aðallega Norðmenn og Svíar, hafa
notað Siglufjörð sem útgerðarstöð um síldviðitímann.
Hin síðari ár hafa Færeyingar einnig notað Siglufjörð
sem fiskveiðistöð fyrir sinn fjölmenn fiskiflota.
Þessi mikilsverðu fríðindi til erlendra ríkisborgara hafa
verið látin í té án þes að nokkuð kæmi í staðinn, nema
greiðsla venjulegra hafnargjalda, en slík greiðsla mun
stundum hafa brugðizt.
Með þessu og öðru hliðstæðu framferði höfum við sett
hina erlendu ríkisborgara, sem gista land til þess að keppa
við okkur um atvinnu og arð, jafnfætis íslenzkum ríkis-
borgurum eða jafnvel skör hærra, og má í því sambandi
minna á það, að hinir útlendu menn borga enga skatta
af sínum athöfnum og atvinnurekstri, enda ætlast til að
það fari fram utan íslenzkrar landhelgi.
V. Veiðitakmarkanir.
Þeim, sem hafa fylgzt með hinu merka starfi annarra
þjóða um verndun fiskistofna, og má þar í fremstu röð
nefna Kanada og Bandaríkin, mun ljós nauðsyn þess að
slíkt starf hefjist sem fyrst hjá okkur Islendingum. Dýr-
mætustu fiskistofnum umhverfis Bandaríkin og Kanada
hefur verið viðhaldið og fjölgað með skynsamlegum
veiðitakmörkunum, sem borið hafa betri árangur fyrir
hlutaðeigendur eftir því sem þær hafa staðið lengur. Þær
hafa gert veiðarnar miklu öruggari en áður, og þær
hafa gefið betri arð og afkomu. Þessa leið verðum við
einnig að fara, ef takast á að rétta sjávarútveg okkar úr
því ófremdarástandi, sem hann nú er kominn í. Við
getum ekki leyft takmarkalausa veiði á hrygningar-
stöðvum nytjafiska meðan hrygning stendur yfir. Má hér
rétt aðeins minnast á hina nýjustu atburði af slíku tagi.
Tökum þá fyrst veiðarnar á Selvogsbanka á nýliðnum
vetri. Ég man þá tíð, að Magnús Sigurðsson bankastjóri
taldi Selvogsbanka stórum þýðingarmeiri en gullforða
Landsbankans. Hann væri lifandi gullhnúður, sem legði
til mikinn hluta bjargar og brauðs í þjóðarbúið. Þá héldu
menn, að þesi gullhnúður gæti hvorki brugðizt né orðið
uppurinn. Svo skeði það, að þetta heimsþekkta fisksvæði
var eyðilagt. í meira en 20 ár samfleytt hefur þar mátt
heita fisklaus sjór. Undanfarin ár hefur mátt sjá þess
vott, að bankinn væri að lifna aftur. Fiskgullið fann þar
aðstæður sér til ávöxtunar.
Síðastliðinn vetur var mikil fiskigengd á Selvogsbanka,
og erlend og íslenzk skip létu greipar sópa um fiskinn.
Ekkert var skeytt um að hrygning fiskjarins stóð sem
hæst, og ekkert skeytt um neina framtíð, aðeins um líð-
andi stund. En höfum við efni á því að eyðileggja þennan
mikilsverða framtíðar gullhnúð íslenzkra fiskveiða aftur?
Ég segi hiklaust nei. Selvogsbanka verður að friða meðan
á aðalhrygningu fiskjarins stendur.
Annað dæmi er frá Skjálfandaflóa. Það gerist síðari
hluta aprílmánaðar nú í ár, eða meðan ég skrifa þetta.
Óvenjuleg fiskigengd hefur komið í flóann. Togarar, ís-
lenzkir og erlendir, og togveiðibátar streyma hvaðanæva
frá til veiðanna. Nú skal nota vorbirtuna og hagstætt
tíðarfar til þess að innbyrða sem mest. En aflinn er svo
smár, að oftast verður að kasta nær helmingnum í sjó-
inn aftur, auk ungviðann'a, sem fljóta með þegar vörp-
urnar eru innbyrtar. Hvað um það. Hamast er við afla-
brögðin; hamast við að drepa „kóðin“, þangað til skip-
stjóranum finnst nóg komið af þessum hryggilegu aðför-
um, sem eru nakin mynd af hámarki rányrkjunnar.
Þessi tvö dæmi sýna ljóslega nauðsyn skynsamlegra
veiðitakmarkana; ekki eingöngu á fyrrgreindum svæð-
um, heldur á sem flestum svæðum umhverfis landið, sem
eru hrygningarstöðvar nytjafiska og uppeldisstöðvar ung-
fiskjar.
Þótt slíkt þyki súrt í broti í byrjun, mun það álit fljót-
lega breytast, þegar menn sjá það framtíðargagn, sem af
slíkum ráðstöfunum myndi leiða.
VI. Herðum sóknina.
Þótt verndun fiskisvæða og landhelgisgæzla séu vissu-
lega sameiginlegt mál allrar þjóðarinnar, eru þessi mál
fyrst og fremst mál sjómanna og útvegsmanna. Þau eiga
að vera þeirra höfuðmál, og það eru þessir aðilar, sem
eiga að sjá um að sókninni í þessum málum sé haldið
áfram með fullri festu og einurð. Allir flóar og firðir og
lögfest hafsvæði, til þess að byrja með 4 sjómílur, eiga
að vera til nota Islendinga einna. Frá þeirri lágmarks-
kröfu má ekki hvika, heldur gera meiri kröfur eftir því
sem aðstæður leyfa.
Geta má nærri, að kröfum okkar um verndun fiski-
miðanna verður ekki vel tekið af erlendum þjóðum, sem
að sumu leyti hafa vaðið hér meira uppi en víða annars
staðar, þar sem veiðar eru stundaðar á óbyggðum svæð-
um. En slíku verður að mæta með einhuga samtökum og
festu, sem hvorki undirlægjuháttur eða gylliboð geta
unnið bug á.
Hér er ekki um það að ræða, að leggja hnefana á borðið
eða fara með rasandi ráði, heldur hitt, að við setjum hér
hliðstæð ákvæði um rétt útlendinga til fiskveiða, sem
gilda í heimalöndum hlutaðeigandi manna. Að athuguðu
máli getur enginn sanngjarn maður ætlazt til, að hann
njóti hér meiri fríðinda eða réttar heldur en t. d. ís-
44 SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ