Ægir - 01.08.1907, Blaðsíða 2

10
ÆGIR.
fetum á sekúndunni, svo fer vindhraðinn
jafnan vaxandi inn að miðpunkti hvirfil-
vindsins, og inn við miðpunktinn getur
hraðinn orðið alt að 200 fetum á sekundu.
Það mun samsvara 100 pd. þunga eða
þrýsting á hvert □ fet.
Þá er hraði hvirfilstonnsins mjög mis-
jafn, hann getur verið frá 5—40 enskar
mílur á klukkustund. Verður þannig tvenns-
konar lireyfing, semlofthlutarnir hafa í hvirf-
ilstorminum, nefnilega hreyfing þeirra inn-
an í honum og hreyfingin áfram í þá stefnu
sem hvirfilstormurinn lieldur.
Samkvæmt áminstu lögmáli fyrir stefnu
vindsins, blæs hann þá jafnan skáhalt inn
að miðpunkti hvirfilstormsins, eða sem
næst því eftir spírahnynduðum línum eða
skrúflínum og þá þannig, að á norður-
helmingi jarðar er vindáttin h. u. b. A.-
N.-A. þegar miðpunktur hvirfilsins ersuð-
ur af manni, að vindáttin er S.-S.-Ö þeg-
ar miðpunkturinn er vestur af manni, að
vindáttin er V.-S.-V. þegar miðpunkturinn
er norður af manni og að vindáttin er
N.-N.-V. þegar miðpunkturinn er fyrir aust-
an mann. Af þessu sést, að vindurinn í hvirf-
ilstorminum lireyfist mót sólu, eða gagn-
stætt vísir á úri. Þetta á sér þó að eins
stað á norðurhelmingi jarðar.
Þá er að minnast á hægri og vinstri hlið
hvirfilsins. Maður hugsar sér línu dregna
gegnum miðpunkt hans í sömu stefnu og
hann fer áfram. Og fylgi maður honum
þá eftir, er hægri hlið hans til hægri og
vinstri hlið hans til vinstri handar, Hugsi
maður sér enn fremur einhvern stað er
hvirfilstormur geysar yfir, sést af því fram-
ansagða að þar gengur vindurinn til með
sól eða sólarsinnis í hægri hlið hvirfilsins,
en á móti sól í vinstri lilið hans.
Á norðurhelmingi jarðar er hægiá hliðin
talin sú hættulega hlið, en á suðurhelm-
ingi er vinstri hliðin sú hættulega.
Á norðurhelmingi jarðar er hægri liliðin
liættulegri vegna þess, að vilji maður reyna
að sigla frá miðpunkti hvirfilstormsins
með liðugum vindi, þá fer slcipið í sömu
stefnu og hvirfilstormurinn heldur, og getur
maður því átt á hættu að lenda í mið-
punlcti hans.
Ég kem þá að reglunum fyrir þvi, hvern-
ig menn eiga að haga sér í hvirfilstormi á
norðurhelmingi jarðar.
Sé maður í óvissu um hvort maður er
í hægri eða vinstri helmingi hvirfilstormsins
á að beita skipinu sem næst vindi, og hafa
hann á stb. eða sigla beitivind með stb.-
hálsi, sem kallað er.
Gangi nú vindurinn til með sól, er skipið
statt í hinni hægri eða hæltulegu hlið, en
gangi vindurinn til móti sól, er skipið í
hinni vinstri eða betri hlið hvirfilvindsins.
Hafi maður nú fundið að skipið var í
hægri hliðinni, verður að sigla eins og
skipið þolir beitivind með vind á stjórn-
borða og sigla þannig meðan loftvogin
lækkar. Fari loftvogin að hækka aftur, er
það merki þess, að skipið er komið fram
hjá miðpunkti stormsins og má þá sigla
liðugr a og rninka ferð, því þá er skipið úr
aðalhættunni.
Sé eigi hægt að sigla beitivind veðurs
vegna, stórsjóa eða því líku, verður að taka
þann neyðarkost að leggja til drifs, en það
ber jafnan að gjöra með stb.liálsi; hér
gengur vindur alt af til með sól, og þar eð
vindáttin breytist fljótar en vindaldan eða
sjógangurinn og skipið snýst með vindin-
um, þá kemur það til að stefna beint á
sjóinn.
Vildi maður aftur á móti undir þessuin
kringumstæðum legg’ja til drifs með bakb.-
hálsi, þá kemur vindurinn æ framar á
bakb. (liann gengur til með sól) en af því
leiðir aftur, að skipið stefnir ekki lengur
á sjóinn, heldur liggur fyrir flatri bárunni
og hefir það jafnan hinar hættulegustu af-
leiðingar, enda er talið að margir skip-