Ægir - 01.08.1907, Blaðsíða 7

ÆGIR.
15
Ræðumaður skýrði því næst rækilega
frá þeim aðferðum og meðulum, sem liöfð
eru við rannsóknirnar. Tilgangur þeirra
er í stuttu máli sá, að lýsa verustað og
göngu fiskjarins, vexti hans og vaxtarlagi
ár frá ári alla ævi, frá því hann fæðist svo
sem 1 mm. stórt hrogn og þangað til hann
einu eða fleirum sinnum á ævi sinni eyk-
ur kyn sitt.
Þetta krefst fyrst og fremst þess, að
hægt sé að þekkja hverja tegund fiskjar
fyrir sig á hverju þroskatímabili hennar
sem er, að liægt sé að þekkja hrogn, lirfu
og ungviði einnar tegundarinnar frá annari.
Að því er viðvíkur flestum af liinum al-
gengustu og helztu fiskitegundum vorum,
er þetta nú fyrst orðið hægt við allar hinar
miklu safnanir og rannsóknir, sem gerðar
hafa verið með hinni alþjóðlegu samvinnu.
Vér getum nú aðgreint næstum allar
hinar helztu fiskitegundir hvora frá annari
mestan liluta af allri ævi þeirra.
Það skiftir afarmiklu fyrir rannsóknirnar
að geta nú vitað hversu fljótir fiskarnir
eru að vaxa, eða hversu gamlir þeir eru
þá er þeir eru svo eða svo stórir. Einnig
að þessu leyti hefir hin alþjóðlega sam-
vinna náð mjög miklum framförum. Hér
kom uppgötvun Þjóðverjans Reibisch að
góðu liði, en hún var sú, að árhringar
væru á kvörnunum í kolunum eins og á
stofnum trjánna og hornum kúnna. Seinna
hafa menn sýnt fram á það, að þess konar
árhringar eru eigi að eins á kvörnunum,
heldur lika á mörgum af beinunum í fisk-
inum og sömuleiðis á hreistrinu, og geta
menn því nú sagt með vissu og nákvæmni,
hversu gamall hver þorskur, ýsa, upsi, koli
og fleiri fiskar eru.
Hér við bætist þriðja verkefnið, sem er
mjög mikilsvarðandi, að rannsaka veru-
staði og göngu^fiskanna. Þetta er gert á
mismunandi hátt. Öruggast er og nákvæm-
a$t að merkja fiskana. Á þann hátt hefir
mönnum t. d. tekist að sýna, að svo miklu
leyti sem viðvíkur skarkolunum, miklar
göngur i Vesturhafinu og göngur frá norð-
strönd íslands að suðurslrönd þess. En
merkjum verður eigi viðkomið á meðan
fiskur er í byrjun uppvaxtar. Hafa menn
þá engin önnur ráð en að rannsaka með
veiði, hversu mikið er fyrir á ýmsurn stöð-
um og ýmsum tímum af hrognum, lirfum,
ungviði og stórum fiskum, að bera saman
hversu reynist í hvert skiftið og draga á-
lyktanir af því. Með því að draga á með
ungviðisvörpu svo oft að hundruðum skifti
yfir Vesturhaf alt og mikinn hluta Atlants-
hafsins gátu hinir dönsku rannsóknamenn
sýnt fram á, að lirfur álanna var hvergi
að finna nema úti á reginhafi. Þar sem
Atlantshafið er dýpst, og af þessu gátu
menn dregið mjög yfirgripsmiklar áætlanir
um göngu fullorðnu álanna.
Árið 1901 voru rannsakaðar hrygni-
stöðvar þorskanna; þá fanst mikið af hrogn-
um á einum stað, þar sem eigi liafði verið
fiskað áður; voru þá gerðar veiðitilraunir
þar og veiddist hálf þriðja miljón þorska
það ár á þessu miði.
Á sama hátt geta menn einnig gert sér
hugmynd um göngu fiskanna af því, hversu
mikið veiðist af hverri stærð á sama
miðinu.
Sem Qórða flokk aðferðanna, sem er ó-
hjákvæmilegur til þess að rannsalca ævi
fiskanna, nefndi ræðumaður rannsóknir á
efnisfari og ásigkomulagi hafsins. Með
þessum aðferðum fá menn vitneskju um,
við hve mikinn hita fiskarnir eiga að búa,
efnasamsetningu vatnsins í sjónum og hieyf-
ingar þess, straumana. Með þessu verða
margar af göngum fiskanna skiljanlegar.
Skoðanir þær, er menn höfðu áður á stefnu
og krafti straumanna, hafa á þessum sið-
ustu 5 árum tekið miklum breytingum eða
fengið alt annan og áreiðanlegri grundvöll,