Ægir - 01.08.1916, Blaðsíða 5

Nr. 8.
Æ G IR.
MÁNAÐARRIT FISKIFJELAGS ÍSLANDS
Reykjavik. Ágúst, 1916.
9. árg.
Hrakningar Grindyíkinga
24. mars 1916.
Hann mun verða mörgum Grindvík-
ingum minnisstæður föstudagurinn fyrsti
i einmánuði (24. mars) 1916.
Að morgni þess dags var logn og blíða
og nærri frostlaust um alt Suðurland og
sjórinn ládauður. Var því -þá alment
róið til fiskjar. Grindvíkingar voru al-
skipa um miðmorguns leytið, 24 skip,
flest áttæringar með ellefu mönrium á,
og lögðu lóðir sinar i dýpstu fiskileitum,
þvi að útlit var hið besta um veður.
Ymsir áttu og net úti og vitjuðu þegar
um þau, er þeir höfðu lagt lóðir sinar.
Að því búnu fóru þeir að vitja um þær.
En þegar menn höfðu tekið (dregið)
fjórða hluta til helming lóðanna, kl. um
hálf ellefu, brast á afar snögglega, »eins
og byssuskot«, og eiginlega án nokkurs
verulegs fyrirboða, ofsaveður af norðri,
svo ekki varð við neilt ráðið.
Dokuðu sumir nokkuð við lil að sjá,
hvort ekki mundi bráðlega draga úr mesta
ofsanum, en svo vildi ekki verða og sáu
menn þá, að ekki var til setunnar boðið
og skáru þvi frá sér lóðir sinar og bjuggu
sig til að leita lands, ef kostur væri. Að
»berja« meó árum var ekki viðlit og
reyndu menn því að setja upp segl og
sigla þangað sem tæki. En það gekk ekki
greitt. Þó að djúpmið Grindvikinga séu
ekki langt undan landi, 4—6 sjómilur
eða lítið eitt meira, og veðrið stæði hér
um bil beint af landi, þá gerðist sjór
brátt stórkvikur. Þar við bættist hörku
frost og barlestarleysi hjá flestum, þvi að
afli var mjög lítill, nema hjá þeim, er
vitjað höfðu um net sín, svo að skipin
þoldu ekki nema hið allra minsta af
seglum (þríhyrnur og fokkubleðla).
Áður en farið er lengra i frásögninni,
verður til skýringar að segja lítið eitt
frá staðháttum i Grindavík. Víkin skerst
lítið inn, og er all-löng, þar sem hún
telst að ná frá Reykjarnestá að Krisi-
víkurbergi, hér um bil 16 sjómilur eða
30. km. frá vestri til austurs, en deilist
í nokkurar minni vikur. Bygðin er að-
eins fyrir miðri vikinni og að mestu
leyti í þremur hverfum, en all skamt
(3—4 km.) á milli. Austast er Hælsvik,
óbygð, að Selatöngum; svo víkin (Hrauns-
vík), sem Þorkötlustaðahverfið stendur
við, þaðan og að Þorkötlustaðanesi (Hóps-
nesi), þvi næst Járngerðarstaðavíkin það-
an og að Hásteinum og við hana stærsta
hverfið, Járngerðarstaðahverfið, þar sem
verslunarstaðurinn er og aðalskipalegan.
Svo er víkin sem Staðarhverfið stendur
við, frá Hásteinum og að Staðarbergi og
loks ysta (vestasta) víkin (með mörgum
smávikum, sem Grindvikingar nefna að
eins »Víkurnar«, réttast líklega Sandvik-
ur) þaðan og að Rejdijanesi. Þar er
engin bj'gð, en nokkurar bjarlegar lend-
ingar, þegar brimlaust er.
Það var gefið frá byrjun, að fæstir