Ægir - 01.08.1930, Blaðsíða 11

ÆGIR
177
vond vinna, eins og gefur að skilja. Oft-
. ast voru það aðrir en sjómennirnir, sem
báru upp aflann og gerðu að honum,
einkum kvenfólk. Seinna voru bygð fisk-
byrgi við sjóinn og farið að reiða upp
fiskinn í kláfum. Guðm byrjaði á því
fyrstur manna. Keypti til þesS hest aust-
an úr Flóa. Þótti enginn nógu duglegur
á Eyrarbakka. Það voru alt fjöruhestar,
gengu úti í fjörunni á vetrum. —
Fyrir að bera upp fiskinn, hausa, slægja
°g þvo, var borgaður tíundi hver fiskur,
en tuttugasti hver fiskur var lálinn fyrir
aðgerð eingöngu, eða að bera upp.
Kvenfólk bar venjulega upp tvo hluti,
stundum þrjá eða jafnvel fimm. Flestar
gerðu að líka. Karlmenn flöttu fiskinn.
Ekld var þá siður að þvo fiskinn eftir
flatningu. Þegar farið var að reiða fisk-
^nn upp, tóku konur oftast fjóra hluti
«1 flutnings.
Fyrsta breytingin, sem Guðm. gerði á
veiðiaðferðum var, að hann lét aðra
beita lóðirnar, en hásetana, og hafði
tvennar lóðir, og lengri en tíðkast hafði
^ður. Strákar voru ráðnir upp á hálfan
fllut til þess^að beita, og voru þeir nefndir
beitudrengir. Fótti mönnum gott að fá
þannig atvinnu fyrir stráka sina. Þegar
nienn sáu, að Guðrn. lánaðist þelta vel
komu ileiri á eftir. Hagurinn var auð-
s*i'. Með þessu móti var hægt að róa
miklu oítar á dag, þegar gæftir voru og
nsegur fiskur, enda var oft róið fjórum,
fimm — og jafnvel sex sinnum, í stað
einusinni og tvisvar áður, enda barst
°ft mikill fiskur á land, þegar bátum
tók að fjölga. Yenjulega var það haft
þannig, þegar margróið var sama daginn,
að menn seiluðu fiskinn og skildu svo
einn hásetanna eftir í landi til þess að
skifía, og reru svo strax aftur. Oít voru
fOO í hlut á dag, þegar oftast var róið.
Mestur hlutur á dag, sem ég man eftir
var 165. Pað þóttu svo mikil tíðindi að
þess var getið i blöðum um þær mundir,
enda var skipt i 16—17 staði.
Guðm. jók fljótlega útveg sinn á Eyr-
arbakka, fékk nýja báta og formenn
f}rrir þá. Átti um tíma í mörgum bátum.
Aðrir fjölguðu báturn líka, enda óx út-
gerðin ört. Það Iiðu ekki mörg ár, þar
til hér gengu 33 tírónir hátar í stað 4.
Það hefur verið mest útgerð hér á Eyr-
arbakka. Mest var sjósókn Guðmundar
árin 1875—1882, en alla tíð var hann
sjósóknari mikill og jókst sjósókn manna
mjög fyrir hans forgöngu, svo sem áður
er sagt. Hann var fiskimaður ágælur,
athugull sjómaður og mjög veðurglöggur.
Fóru aðrir því töluvert eftir honum.
Hann þótti framúrskarandi stjórnari,
einkum í brimi. Par fór enginn fram úr
honum, enda jafnan viðbrugðið stjórn
hans í brimsundunum á Eyrarbakka.
Orð lék á því, að sjómannakonur væru
óhræddar um menn sína, ef þeir voru
hásetar hjá Guðmundi á Háeyri og al-
kunnug eru orð Bergs heitins í Kálf-
haga: »Það er óhælt upp á lifið, að róa
hjá honum Guðm. á Háe}'ri og líklega
fiskar hann kallinn, en aðköllin og ó-
sköpin!« Guðmundur þótti nfl. ekki altaf
mjúkur í orðum, eins og títt er um
skapmikla áhuga- og kappsmenn. En
altaf varð honum vel til manna, þó
ströng þætti stjórnin. Hann hafði oft
sömu hásetana svo árum skifti.
Af öðrum störfum Guðm. í þágu út-
gerðarinnar má nefna, að hann var
einn slofnandi fiskiveiðasamþyktar fyrir
Stokkseyri og Eyrarbakka og ennfremur
einn forgöngumaður og stofnandi »Á-
byrgðarsjóðs opinna róðrarbáta fyrir Ár-
nessýslu«, sem enn starfar og er orðinn
sæmilega öflugur. Þá má og geta þess,
þó ekki komi það útgerð beinlínis við,
að Guðm. lét byggja öflugan varnar-
V