Ægir - 01.10.1930, Blaðsíða 5

ÆGIR
215
Um skrúfuás skipsins er rúmgóður
gangur, svo þægilegt er að annast þar
smurningu og viðgerðir, og upp úr gangi
þessum, aftarlega, er stigi, er menn geta
komist eftir upp á þiljur, ef eitthvað það
kemur fyrir í vélarúminu, að útgangur
teppist.
Herbergi skipshafnar, tveggja manna
klefar, eru þægilegri en tíðkast hefir á
skipum hér.
Tiltölulega lítill munur er á farþega-
klefum á 2. og 1. farrými. Alt farþega-
rúm er á þiljum, bjart, loftgott og vist-
legt. Mun »Dettifoss« vera bezta sjóskip
íslenzka skipaflotans.
Fiskiveiðar og iðnaður.
Svo nefnist grein í 1.—3. hefti Tíma-
Hts verkfræðingafélags íslands, eftir Ás-
geir Þorsteinsson.
Grein þessi er að miklu lofsöngur
véliðjunnar hér, einkanlega þó botn-
vörpuútgerðarinnar, sem höf. virðist telja
undirstöðu allra framfara í landinu, en
greinin er skrifuð af mjög lítilli þekk-
ingu á atvinnuvegum þeim, er hún
fjaflar um.
Höfundur kemst að þeirri niðurstöðu,
að það sé fyrst með komu þilskipanna,
að sjávarútvegurinn hafi orðið sjálfstæð-
Ur atvinnuvegur, en strax á söguöldinni
virðist þessi atvinnuskipting komin á
aflgreinilega, að minnsta kosti er þar oft
talað um skreiðarferðir og að menn hafi
farið til skreiðakaupa, og þó að skreið
væri þá ekki mikil útflutningsvara, þá
hefir hún gengið kaupum frá sjávarsíð-
Uuni til sveitanna.
í sögu Guðmundar biskups Arasonar
segir: »má og öll landsbyggð sist missa
þessarar gjafar, því að þurr sjófiskur
kaupist og dreifist um allt landið«. Um
aldamótin siðustu telur höf. okkur »að
minnsta kosti hálfri öld á eftir tímanum«
af því okkur vantaði gufubotnvörpunga,
en hlerabotnvarpan er fyrst fundin upp
1895. »Firðirnir á Islandi eru viðir og
opnir fyrir hafróti«. Ekki er nú lýsingin
allskostar rétf.
Fram til þess tíma að botnvörpuskipin
komu (1904?) »hélt handfærið áfram að
vera einasta veiðitækið«. Er höf, ókunnugt
um, að farið er að nota þorskanet hér á
landi um 1730 og að um 1600 er farið
að nota lóðir, og útbreiddust þær svo
ört, að á Alþingi 1699 er farið að banna
þær á vissum stöðum? Eða er höf.
ókunnugt um allar þær fiskiveiðasam-
þykktir, sem gerðar hafa verið hér á
landi, er flestar snerta notkun lóða eða
neta?
»Net og vörpur þekktust ekki hér fyrr
en botnvörpuskipin komu til sögunnar«.
Hvaðan hefir höf. þessavizku? Það er
þó kunnugt, að nót og sildarnet var
þekkt í Noregi áður en ísland byggðist,
og að landnámsmenn fluttu þá þekkingu
með sér til lslands. Um Skallagrim er
sagt: »Hann fór oft um vetur á síld-
fiski með lagnaskútu og með honum
húskarlar margir«. (Egilssaga 1. kap. og
víðar).
1 Hávarðar sögu Isfirðings, er talað
bæði um net og nætur. í Gísla sögu
Súrssonar er talað um net og víðar. Það
er fullkunnugt, að net hafa þekkst á
íslandi frá því landið byggðist.
»Síldveiðar koma ekki verulega til sög-
unnar fyrr en með komu vélskipanna
á öðrum tug þessarar aldar« segir höf.
Það er ekki nema eðlilegt að síldveiðin
væri lítil úr því »net og vörpur þekkt-
ust ekki«, eða er höf. alveg ókunnugt
um alla landnótaveiði hér á landi á síð-