Ægir - 01.06.1933, Blaðsíða 12

154
ÆGIR
hvað hægt er að draga úr skemmdun-
um með góðri kælingu.
Það sem þvi liggur næst í þessu efni,
er að varna þess, að rauðu gerlarnir
komist nokkurntíma á fiskinn, en til
þess þarf að fá fulla vissu fyrir þvi, hvað-
an þeir koma. Þetta hafa margir athug-
að, og eins og getið hefur verið um, þá
bendir flest til þess, að þær komi frá
saltinu, þó að aðrar leiðir séu ef til vill
liugsanlegar. Sannist það, að aðalsmit-
berinn sé saltið, þá er mikið fengið, því
að eins og gefur að skilja, þá er það
miklu auðveldara viðfangsefni, að drepa
gerlana í saltinu en í fiskinum. Bæði
má nota ýmsar hreinsunaraðfrðir við
salt, sem ekki verða notaðar við fisk,
og svo eru lífsskilyrðin fyrir gerlana
miklu verri og þeir sennilega miklu
veikari fyrir í saltinu en í fiskin-
um. Saltið er þannig mikln heppilegri
vettvangur, til þess að heyja á sigursæla
baráttu gegn rauðu gerlunum, en salt-
fiskurinn. Sennilega eru lífsskilyrðin i
saltinu svo erfið fyrir gerlana að litlu
þurfi við að bæta, til þess að þeir
geti alls ekki lifað í því. T. d. er mjög
líklegt að gerlarnir geti ekki lifað í
saltinu til lengdar og að mögulegt sé
að drepa þá með því að geyma saltið.
Vissar kringumstæður, svo sem hitastig,
rakastig, loftrás o. fl. við geymslu salts-
ins, gætu einnig haft mikil áhrif auk
þess sem hugsanlegt er að setja mætti
i saltið geril-drepandi efni í svo smá-
um mæli, sem ekki gerði fiskinn neitt
hættulegan til neyzlu, en ílýtti fyrir
eyðingu gerlanna við geymslu saltsins.
Stungið hefur verið upp á því að
hita saltið, til þess að drepa í því rauðu
gerlana. Sú aðferð getur verið alveg ör-
ugg og spillir sallinu elcki neilt, en hún
er talsvert kostnaðarsöm. Þegar þess er
nú gætt, að lífverurnar í saltinu og lifn-
aðarhættir þeirra, er enn þá nær órann-
sakað atriði, þá hefur maður ástæðu til
þess að vona, að hægt verði að hreinsa
saltið af gerlum á auðveldari og ó-
dýrari hátt. Það eru því rannsóknirnar
á saltinu, sem næst liggja. Þarf fyrst að
fá fulla vissu fyrir því, að það sé höf-
uðsmitberinn, en síðan að finna ráð til
þess að útrýma gerlunum úr því, sem
að eins verður gert, þegar fengin er ná-
kvæm þekking á þessum lífverum og
lifnaðarháttum þeirra.
Að síðustu vil ég geta þess, að við salt-
fisksverkun, eins og allstaðar annarsstað-
ar, þar sem menn vilja bægja burtu
gerlum, þá er eitt meginráðið til þess
hreinlœti. Það má víst fullyrða,
að oft vanti mikið á að farið sé hrein-
lega með saltfiskinn. Hvernig ætli t. d.
kjötið yrði, ef það sætti sömu meðferð?
Það sem því hver saltfiskframleiðandi
getur gert og á að gera, er það að halda
húsum sínum og áhöldum hreinum, svo
að þau verði ekki neinar gróðrarstíur
fyrir gerla og sveppi, sem spillt geta
fiskinum. Sé slíkum lífverum leyft að
þrífast á áhöldum og í húsum þeim, sem
notuð eru við verkun og geymslu fisks-
ins, þá berast þær þaðan á fiskinn ár
frá ári. Bætist það þá við smituna, sem
kann að hafa átt sér stað við söltunina,
verður roðahættan enn þá meiri.
í fyrsta lagi eiga menn því að ganga
þannig frá húsum sínum og áhöldum,
að auðvelt sé að hreinsa þau, og í öðru
lagi eiga þeir að hreinsa þauiðuglega og
þá alltaf öðru hverju með geril-drepandi
efnum. Enn sem komið er, þá er þann-
ig lagað hreinlæti við verkun saltfisksins
einasta framkvæmanlega ráðið, sem að
gagni getur komið, til þess að draga úr
jarðslaganum.
Kaupraannahöfn 11. maí 1933.
Sigurðnr H. Pétursson.