Ægir - 01.07.1942, Blaðsíða 10

176
Æ G I R
Bjarni hafa smíðað fyrsta bátinn á Is-
landi, er sérstaklega var gerður með það
fyrir augum að setja í hann vél. Var
bátur þessi 24j4 fet á lengd. Með honum
bófst smíði mótorbáta hér á landi. 1
fyrstu voru mótorbátarnir þilfarslausir.
En reynslan sýndi fljótt, að bátarnir
j>urftu að vera yfirbyggðir og stærri.
Var líka skjótlega að því ráði liorfið og
átti Bjarni sinn þátt í því. Fyrsti þilfars-
mótorbáturinn, er byggður var hér á
landi, var smíðaður í Reykjavík fyrir
Thor Jensen. Var bann um 9 rúml. að
stærð og hafði 12 hestafla fjórgengisvél.
Bátur þessi reyndist ágætl-ega og var tví-
vegis farið kringum landið á honum, en
það þótti nýmæli í þann tíma, á slíkum
fleytum.
Árið 1914 sendi Fiskifélag íslands frá
sér fyrsta bæklinginn, en það var leiðar-
vísir um hirðingu og meðferð á mótor-
um, niðursetningu véla, bátasmíði o. fl.
Leiðarvísir þessi var saminn af Ólafi
Sveinssyni vélfræðing og Bjarna Þor-
kelssyni. Bjarni skrifaði þann hlutann,
er var um lag og smíði á mótorbátum og
niðursetningu véla í bátana.
Mjög jniklar breytingar liafa orðið í
bátasmíði liér á landi þau 22 ár, síðan
leiðarvísir þessi var skrifaður, enda
mun hann nú í fáu íþykja merkilegur,
þótt bann bafi eflaust gert sitt gagn á
sínum tíma.
Mér jiykir vert að birta bér dálítinn
stúf úr kafla Bjarna, því að þar kemur
glöggt fram álit bins þrautreynda báta-
smiðs, í sambandi við þá iðn hér á landi.
„Það má öllum vitanlegt vera, að við
getum í bátasmíði, sem öðrum verkleg-
um efnum, lært margt og mikið af öðr-
um menningarþjóðum heimsins, og það
er skylda vor, ef við viljum komast eitt-
bvað áfram og láta verklegar fram-
kvæmdir bér á landi taka framförum,
að nema allt gott í þeim efnum, er við
sjáum annars staðar, og hagnýta okkur
það til heilla og ígagns. Ef það væri gert,
]oá mundi oss betur farnast og vér geta
bætt margt, sem aflaga fer liér eða er
ófullkomið.
Eins og það er hiklaust skylda vor að
læra bið góða hjá öðrum þjóðum, eins
er það og sjálfgefið að við eigum að hag-
nýta oss liið góða er við böfum sjálfir og
kenna bver öðrum eftir föngum. Margl
er það, er við bér heima getum lært liver
af öðrum, ef við ekki látum sérgæðings-
skap og sjálfsþótta stjórna oss of mikið,
og þykjumst ekki of góðir og upp úr þvi
hafnir að taka leiðbeiningum frá lönd-
um vorum. En þvi er ver og miður, að
sá löstur virðist vera of almennur, að ég
ekki segi landlægur, að nýta að engu eða
allt of litlu jnnlendar leiðbeiningar. Það
ætti þó bver hugsandi maður að sjá það,
að leiðbeining innlends manns, er fengið
liefur reynslu i iðngrein sinni og aflað
sér fræðslu í henni utan lands og innan,
blýtur að öðru jöfnu, sé maðurinn at-
bugull og skýr, að vera betri en alútlend
fræðsla. Vonandi er það, að þessi löstur
vor smáhverfi, enda er það bein nauð-
syn, ef verulegar almennar framfarir
eiga að íeiga sér stað í verldegum fram-
kvæmdum vorum. Allir þeir, -er ætla að
koma hér á fót umbótum og framförum
í verklegum framkvæmdum, verða að
vera sem einn 'maður að vinna að því að
útrýma þessari landplágu vorri. Þegar
bún er horfin, þá koma almennar fram-
farir í verklegum fyrirtækjum vorum,
miklu braðstigari -en ella gæli orðið —.“
Hér kemur fram það, er oft vill henda,
þegar gamli og nýi tíminn rekast á.
Bjarni lýsir því se.m sérgæðingsskap og
sjálfsþótta hjá fulltrúum gamla tímans,
og ekki er ólíklegt, að bann liafi sem
brautryðj andi oft orðið að kenna á þeim.