Ægir - 15.03.1974, Síða 7

brögS og sömu tæki henti hér sem þar. Fisk-
þurrkun hér á landi hefur að mjög miklu
leyti farið fram á smáum stöðvum hjá salt-
endum sjálfum, og hefur verið notuð til
vinnujöfnunar, þ. e. a. s. starfsfólk, húsakost-
ur og tæki hafa þá notazt betur en ella hefði
orðið.
Nú hefur það gerzt, eins og kunnugt er af
fjölmiðlum, að ein þurrkstöð hefur komið sér
UPP sjálfvirkum þurrkofni, norskum, sem á
að geta þurrkað allt að 1200 lestum af blaut-
u* fiski yfir árið, með fullri nýtingu.' Sam-
kvæmt upplýsingum framleiðanda, sparar
þessi vél um Vi hluta af heildarvinnslustunda-
fjölda við verkunina.
Þetta er að vísu aðeins þriðja vélin, sem
tekin er í notkun (auk tilraunavélarinnar),
en við hana eru þó bundnar miklar vonir og
gæti svo farið, að vél þessi stuðlaði að því að
umbreyta saltfiskþurrkun úr einskonar heim-
ilisiðnaði í stóriðnað.
Verkfræðistofa S. í. F., hefur fylgzt með
gerð þessarar vélar í fjöldamörg ár. Hug-
•nyndin að henni er komin frá Fiskimála-
stofnununum norsku. A. m. k. tvær gerðir af
vélinni urðu til á árinu 1969—’70, en efnið
sem notað var í þær sveik alltaf, þangað
til leitað var til Raufoss vopnaverksmiðjunn-
ar um að framleiða vélina. Eftir miklar til-
t’aunir gerðu þær svo vélina úr sérstakri ál-
blöndu, sem virðist ætla að þola fullkomlega
bæði salt og álag. Frá þessari vél var fyrst
sagt í Fréttabréfi S. í. F., þ. 4. sept. 1971, og
verkendur þá hvattir til þess að leita frekari
upplýsinga um hana hjá verkfræðingi S. í. F.
Forráðamenn Stakks h.f. í Vestmannaeyj-
um létu t. d. fljótlega í ljós mjög mikinn áhuga
a vélinni, en þar varð breyting á högum, sem
öUum er kunnugt um.
Síðastliðin tvö ár eða svo, hafa forsvarsmenn
útflutningssamtaka 1 saltfiski frá Kanada, ís-
landi, Færeyjum og Noregi komið saman
fjórum sinnum og borið saman bækur sínar.
Þessir fundir hafa leitt til all náinna persónu-
legra kynna milli manna, og hafa m. a. orðið
til þess, að nefnd tæknimanna og framleið-
enda frá S. í. F. hefur heimsótt fiskverkunar-
stöðvar í Noregi og kynnt sér vinnubrögð
þeirra og tæki með tilliti til þess, að í náinni
framtíð kynni framleiðslueiningarnar hér að
staekka, þannig að fyrirmyndir annarsstaðar
frá hafi meiri praktíska þýðingu en hingað til
hefur verið.
Gunnar Guðjónsson:
Ilraðlrystiiðnaðurinn 1973
Árið 1973 var hrað-
frystiiðnaðurinn mun
hagstæðari, en nokk-
ur hafði þorað að
vona. í árslok 1972
var rekstrarútlitið
ekki gott og hafði
m. a. verið gripið til
gengisfellingar í des-
ember til þess að
tryggja áframhald-
andi ótruflaðan rekst-
ur útflutningsat-
vinnuveganna.
Fyrirsjáanlegt var
í ársbyrjun 19Y3, að við óbreyttar aðstæður
í kaupgjalds- og verðlagsmálum, m. a. vegna
víxlhækkana kaupgjalds og verðlags, myndi
óðaverðbólguþróunin, er hófst á árinu 1972,
aukast mikið 1973, ef ekki væri gripið til sér-
stakra ráðstafana til að stemma stigu við
henni.
Slíkt var eigi gert af hálfu stjórnvalda. Þar
við bættist, að verðbólga jókst mikið í helztu
viðskiptalöndum íslands með þar af leiðandi
verðhækkunum á innfluttum rekstrarvörum.
Verðlag á hraðfrystum sjávarafurðum
hækkaði meira á árinu, en nokkurn hafði órað
fyrir og náði algjöru hámarki undir lok ársins.
Sem dæmi má nefna, að í desember 1972 var
pundið af þorskblokkinni á bandaríska mark-
aðnum 48 cent, en í desember 1973 var það
komið í 82 cent. Þá urðu umtalsverðar hækk-
anir á frystum flökum og einnig á hraðfrystri
loðnu til Japans.
Olíukreppan, sem hófst með framleiðslu-
og afgreiðslutakmörkunum Araba á hráoliu
til Vestur-Evrópu og Bandaríkjanna í október
1973, hafði mjög alvarlegar og neikvæðar
afleiðingar fyrir sjávarútveg og fiskiðnað
vegna stórhækkaðs verðs á brennsluolíu og
benzíni og þeirra samdráttaráhrifa í helztu
iðnaðarlöndum heimsins.
Áhrif þessa voru þegar farin að koma í
ljós við áramótin 1973/74 og sýnilegt að mark-
aðir fyrir hraðfrystar sjávarafurðir voru að
verða ótryggir.
Þar við bættist, að á helztu markaðssvæðum
jókst framboð á ódýrari fisktegundum, eins
Æ GIR — 83