Ægir - 15.02.1975, Blaðsíða 20

una. Margt höfum við sérþróað svo sem notk-
un sónars og kraftblakkar, og lagað að okk-
ar aðstæðum og þörfum svo sem gerð lóðar
úr gerviefnum, sem hentaði okkar línuveið-
um.
Þetta er mjög athyglisverður þáttur í fisk-
veiðisögu okkar og mjög sérstæður segja
fróðir menn. Útlendir tæknimenn, sem til
þekkja segjast ekki vita um neina fiski-
menn jafnfúsa til að prófa nýjungar og ís-
lenzka fiskimenn.
Skipstjórnarmenn okkar og ýmsir aðrir,
sem fengið hafa í kollinn einhverjar hug-
myndir um nýjar eða endurbættar gerðir
veiðarfæra, hafa haft léleg skilyrði til að
prófa sig áfram. Tími og fjárhagsgeta er lít-
il til að gera tilraunir á veiðunum sjálfum og
Sundhöllin hefur þá oft orðið helzta athvarf-
ið við tilraunirnar eða baðkörin í heimahús-
um. Vitaskuld verður jafnan að gera loka-
tilraunirnar um borð í fiskiskipunum, en oft
má stytta þann tilraunatíma, sem er dýr, með
því að gera frumtilraunir í landi.
Það er sjálfsagt æðilangt síðan, að stærri
fiskveiðiþjóðir fóru að gera veiðarfæratil-
raunir í tilraunageymum og hérlendis hefur
sú hugmynd lifað lengi með mönnum og henni
vex ásmegin. Tæknideild Fiskifélags Islands
og Fiskveiðasjóðs er fámenn, of fámenn, þar
eru aðeins tveir fastir starfsmenn og ráðgef-
andi þjónusta við Fiskveiðasjóð í skipasmíð-
um tekur mikið af tíma þeirra. Það var þó tal-
ið rétt, að þeir gæfu sér tíma til að fara utan
á ráðstefnu, sem Alþjóðahafrannsóknaráðið
hélt í Boulogne í Frakklandi en þar átti ein-
mitt að fjalla um hegðan veiðarfæra með til-
liti til ýmissa krafta, sem á þau verkuðu og
í því sambandi um tilraunageyma fyrir veið-
arfæri. Þessi ráðstefna gaf því tæknideildar-
mönnunum tækifæri til að kynna sér þetta
mál og skoða tilraunageyminn í Boulogne, en
hann var smíðaður 1967. Tæknideildarmenn-
irnir, sem eru tveir ungir skipaverkfræðing-
ar, Auðunn Ágústsson og Emil Ragnarsson
skrifuðu síðan grein um veiðarfæratilrauna-
geyma i 11. tbl. Ægis og hana er einnig hægt
að fá sérprentaða hjá Fiskifélaginu. Þeir
fjalla þar um tvennskonar geyma, dráttar-
geyma og gognumstreymisgeyma.
Yfirleitt eru þessir geymar miðaðir við til-
raunir með togveiðarfæri og eins og nöfnin
benda til eru veiðarfærin dregin í annarri
gerð geymanna en vatn streymir í gegnum
hina gerð þeirra og veiðarfærið er þar kyrrt.
I gegnumstreymisgeymi mætti þó vissulega
athuga hegðan neta í straumvatni, en við
verðum einmitt oft að leggja net í rastir.
Verkfræðingunum fannst mjög auðvelt að
gera sér grein fyrir hegðan vörpunnar í
drætti í þessum geymi í Boulogne, eins og skip-
stjórnarmönnum, sem hafa séð hann, en mér
or kunnugt um tvo þekkta skipstjóra, þá Hans
Sigurjónsson og Pál Guðmundsson. Þessir
menn eru allir á einu máli um, að okkur sé
þörf á tilraunageymi, ekki sízt myndi hann
reynast gagnlegur við kennslu stýrimanna-
efna. Eftir er þá að gera sér grein fyrir hvort
við ættum að byggja gegnumstreymis- eða
dráttargeymi og hversu viðamikinn við ætt-
um að hafa hann.
Verkfræðingarnir skoðuðu í þessari ferð
líkan af geymi, sem IDU, (Industrial Develop-
ment Unit) í Hull, en það er tæknideild the
White Fish Authority, ætlar að byggja. Það
er gegnumstreymisgeymir, byggður úr stein-
steypu, rammger mjög og dýr, áætlaður bygg-
ingarkostnaður 60 milljónir króna eða svo, og
hann er svo stór, að hægt verður að prófa
vörpulíkan af stórum úthafsvörpum í hlutföll-
unum 1:8 en í Boulognegeyminum er algeng-
ast að hlutföllin séu 1:25.
Japanir eru með geysistóran dráttargeymi
um 100 metra langan og geta þar verið með
líkön allt niður í hlutföllin 1:3. Slíkir geymar
eru vafalaust of viðamiklir fyrir okkur enda
ætlaðir jafnframt til vísindalegra athugana á
veiðarfærinu ekki síður en verklegri og hag-
nýtri notkun þess. Það er álit verkfræðing-
anna, að við getum smíðað hér einfaldari og
ódýrari geymi en þann japanska eða enska,
en samt okkur til mikils gagns.
Það orkar ekki tvímælis að sjálfsagt sé að
fullvinna það verk, sem þegar er hafið með
þessum hætti hjá tæknideildinni, og komið
á nokkurn rekspöl. Verkfræðingarnir hallast
heldur að smíði gegnumstreymisgeymis af
því að sú gerðin sé einfaldari og smíði hans
verði því einnig ódýrari en dráttargeymis. í
rauninni liggur næst fyrir að velja geymin-
um stað og útvega fjármagn. Það var nú það.
Ásg. Jak.
54 — Æ GIR