Ægir - 15.04.1976, Blaðsíða 15

st 1 * íari Ellefsens. En hins vegar fauk
s^nj|Um svo í hann, að Magnús segist hafa
hann þrútna og blána af reiði. Þá rauk
sann ®jarnan í hattinn sinn, vöðlaði honum
man og jafnvel tróð á honum. — Honum
ann þó fljótt reiðin.
skipstjórarnir lijá Ellefsen
noAhafnir hvalveiðibátanna voru yfirleitt
^ rskar en þó var alltaf eitthvað um íslendinga
hef afunum> til dæmis kyndararnir og áður
jeo Ur Þess verið getið, að þar hafi fyrstu ís-
q ft u vélstjórarnir á togurunum, svo sem
iar-tur Guðbjartsson fengið þjálfun sína
anie&a fyrir íslenzku togaraútgerðina á
^nar fyrstu árum.
Ein ^61r rforfason a Flatevri var stýrimaður á
/ri Simers, flutningaskipinu.
sgeir var fæddur á Flateyri 13. des. 1877
stj^ar hann sonur Torfa Halldórssonar, skip-
er . a. '°S síðar útgerðarmanns, sem kunnur
kalrfllr ha®’ a® hann hóf fyrstur manna skóla-
Torf 1 stvrimannafræðum hérlendis. Þeir synir
. _ a voru miklir atgerfismenn og landsþekkt-
Á sinni tíð.
®vi p611" ta^®i stund á sjómennsku framan af
0g ' . nn fór ungur á hvalveiðibáta Ellefsens
stv si®ar norskt skipstjórapróf og var
Síða;ma'5ur, eins og áður segir, hjá Ellefsen,
°g , Var hann í siglingum á enskum skipum
stió ann Var etnn af °kkar fyrstu togaraskip-
stj?rum> tók Frey 1908. Síðan varð hann skip-
a Þýzkum togara, sem Önfirðingar leigðu
arg ’ °S fiskiskipstjóri á öðrum þýzkum tog-
ensk en Þa for hann fiskiskipstjóri á
Scota toSara og stundaði þá veiðar við Nova
skin t ■ -°® Um Þær munciir tók hann enskt
farið JÓrapróf. Eftir 1915 mun hann ekki hafa
0g utan til langdvala heldur búið á Flateyri
Veruer?h Þar með báta fyrst en gerðist síðan
fjö]’ iori °& útgerðarmaður. Ásgeir var mjög
Verjg ÍUr maður og ráðsnjall. Hann mun hafa
sér me® fynstu Islendingum til að kynna
Við ®æziu mótorvéla og aðstoðaði Önfirðinga
arum hS-etja nii5ur vélar í báta sína á fyrstu
ÁSg . -’átavélanna hérlendis. Lengst mun þó
ag L.r minnst fyrir merkar tilraunir hans við
b^ri^a fii síldarflotvörpu, þó að þær tilraunir
Vegn Ghhl raunhæfan árangur í hans tíð,
ratln? fjarskorts og skorts á aðstöðu við til-
lrnar. Það er engum vafa undirorpið, að
Ásgeir var búinn að koma sér í meginatriðum
niður á bá gerð flotvörpunnar, sem síðar varð
að veruleika, þegar hann hætti tilraunum.
Eins og áður segir, var Ásgeir maður ráð-
snjall og ódeigur til stórræða, sem eftirfar-
andi saga sýnir.
Það var eitt sinn að þeir voru að draga hvali
vestur með Norðurlandi á Einari Simers og
var Ellefsen með í þessari ferð, sem sagan
gerist. Þeir voru með eina 10 hvali í eftir-
dragi og veður óhagstætt til dráttarins; stinn-
ingskaldi og mikill sjór.
Nú verður það, að einn hvalanna slitnar
aftan úr og sá var stór og mikill. Ellefsen bar
sig illa, en skipstjórinn taldi enga leið að koma
aftur taug í hvalinn vegna veðurs og sjógangs
og sagðist ekki skipa mönnum til þeirra verka.
Ásgeir kom þar að, sem þeir ræddu þetta
mál, Ellefsen og skipstjórinn, og þegar skip-
stjórinn bar þetta undir Ásgeir, hvort hann
teldi nokkra möguleika á björgun hvalsins. þá
vildi Ásgeir reyna og fékk með sér tvo sjálf-
boðaliða, sem hann taldi röskvasta. Þeir fóru
út á skipsbátnum, allir í lífbeltum og eftir að
hellt hafði verið út miklu af lýsi til að lægja
sjóa. Þeim tókst að komast að hvalnum, en
sú þrautin ætlaði að verða þyngri að koma á
hann böndum, vegna sjógangsins. Stýrimaður-
inn, Ásgeir, greip þá til þess úrræðis, sem
hefur þurft all-verulegt áræði til að fram-
kvæma, sem sé það, að hann stökk upp á hval-
inn með járnkrók í annarri hendinni en lensu
í hinni. Honum tókst að koma króknum í
hvalinn og halda sér og síðan skar hann fyrir
gati í spikið, lét fleygja til sín kastlínu og dró
því næst að sér kaðal, sem hann þræddi í gegn-
um spikið. Hvalurinn var svo dreginn að skips-
hlið og bá kastað kaðli til Ásgeirs og hann
dreginn um borð og þótti mönnum hann hafa
miklu afrekað. Ellefsen launaði það líka á
stundinni með því að draga upp 50-króna seðil
og rétta Ásgeiri. Mikill peningur á þá daga
eða sem svaraði hæsta mánaðarkaupi á hval-
bátunum.
Ásgeir lézt í Reykjavík 1. maí 1955.
Ebenezer Ebenezersson var sonur Ebenes-
ers Sturlusonar en út af Ebenezer Guðmunds-
syni og Margréti konu hans, sem uppi voru
seint á 18du öld er komið margt afreksmanna
í sjósókn vestra. Jón Ebenezersson, einn harð-
asti og aflasælasti árabátaformaður í Bol-
ungavík, var þriðji maður frá þeim hjónum,
og hinir þekktu togaraskipstjórar, Guðmund-
Æ GI R — 129