Ægir - 01.01.1979, Blaðsíða 15

SETNINGARRÆÐA
Más Elíssonar
fiskimálastjóra
Þótt rækjuaflinn ntuni reynast minni á árinu. en efni
og ástæður eru til, sökum eðlilegra veiðitakmarkana vegna
óvenjulegrar seiðagengdar á veiðislóðir rækjubáta. er
þeim mun nauðsvnlegra að halda áfram könnun vænlegra
rækjumiða annarsstaðar og þá ekki sízt á djúpslóð. Sú
viðleitni einstaklinga til veiða á djúprækju undanfarið.
sem dyggilega hefur verið studd af stjórnvöldum eftir
efnum og ástæðum. hefur þegar borið drjúgan árangur og
\ irðist margt benda til. að þessar veiðar geti orðið arð-
samar og skilað þjóðarbúinu góðum tekjum, ef rétt er að
staðið.
Ég býð þingfulltrúa vel-
komna til setu á Fiskiþingi
hinu 37., svo og gesti.
Á þessu ári eru liðin 65 ár
frá því að hið fyrsta Fiski-
þing var háð, en það var í
júni árið 1913. Liðin eru 67
ár frá stofnun félagsins.
Ég vil í upphafi minnast
sjómanna er farizt hafa við
skyldustörf sín frá þvíaðsíð-
asta Fiskiþing var haldið. Sjö
sjómenn hafa fallið í valinn.
Það var ánægjulegt að geta sagt við upphafi þinghalds á
s.l. ári. að fiskafli þess árs mundi verða meiri en nokkru
sinni áður í fiskveiðasögunni. Afli ársins 1977 reyndist alls
um 1374 þús. lestir. Áður hafði mesti afli á land borizt
á árinu 1966. alls 1243 þús. lestir.
Það er einnig með ánægju. að unnt er að segja við upp-
haf þessa þings. að allt bendi til. að afli þessa árs verði
jafnvel enn betri en aflinn á s.l. ári. í lok okt. s.l. var
heildarafli fisks, skelfisks, humars og rækju orðinn tæp-
lega 1360 þús. lestir. Bendir því allt til þess, að aflinn á
þessu ári verði a.m.k. 1450 þús. lestir.
Þar sem Fiskifélagið gefur mánaðarlega út aflavfirlit
hirði ég ekki um að fara itarlega út í að gera spá um
afla einstakra tegunda. Eins og öllum er kunnugt um.
munar hér mest um loðnuaflann. sem ídagerum905 þús.
lestir. Þá er einnig mikil aukning á afla kolmunna. sem
sýnir, að sú viðleitni. er stjórnvöld, útgerðarmenn og
fiskimenn hafa sýnt undangengin tvöártilað nýta þennan
stofn, hefur borið góðan ávöxt.
Er þess að vænta, að sú reynsla er fengizt hefur og til-
e|nkun tækni við veiðarnar muni koma í góðar þarfir á
p-æstu árum. Er þetta ekki sízt mikilvægt. þegar haft er í
huga, að við virðumst a.m.k. í bili vera komin að efri
mörkum þess afla, sem skvnsamlegt er að veiða af loðnu.
Áuk þess. sem flest bendir til, að búast megi við tölu-
verðum náttúrlegum sveiflum á loðnustofninum, þótt
'ið frant að þessu höfum búið við hagstætt árferði í því
efni.
Heimilað var að veiða 35 þús. lestir af síld á þessu
hausti. þaraf um 20 þús. lestir af herpinótaskipum. Lík-
legt þvkir, að þessi kvóti herpinótaskipa verði ekki fylltur.
Ber efalaust ýmislegt til. Eina ástæðu tel ég mikilvæga,
en það er núgildandi kvótafvrirkomulag. í upphafi var
ákveðið. að hvert hringnótaskip mætti veiða liðlega 200
lestir. Þetta er einfaldlega of lítið. Það borgar sig ekki
að halda skipum úti á svo lítinn afla. Útgerðin er of
kostnaðarsöm til þess. og verðið sem fyrir aflann þarf að
fást til að nokkur von sé til. að sllk útgerð beri sig. of
hátt til að við getunt staðizt samkeppni við keppinauta
okkar.
Við þurfum að læra af reynslunni. Núverandi kvóta-
fyrirkomulag er ónothæft. Hér verður samt engum einum
um kennt. því að farið var í einu og öllu að okkar til-
lögum í þessu efni. Við verðum að gæta okkar vel. er við
gerum tillögur um fvrirkomulag veiða. Það er einfaldara
að stofna til ..kerfis" en að losna út úr því aftur. Það er
einfaldara að banna eða takmarka notkun afkastamikilla
veiðarfæra en að heimila þær veiðar á ný. og svona mætti
lengi telja.
Útlitið er ekki bjart hvað botnlægar tegundir snertir.
Bendir margt til þess. að afli á þeim, ef spærlingur er
frátalinn. verði nokkru minni en á s.l. ári. í lok októ-
ber var heildarafli botnlægra tegunda um 418 þús. lestir.
samkvæmt bráðabirgðayfirliti. en var 422 þús. lestir á
sama tíma á s.l. ári. Afli bátaflotans var 196 þús. lestir
en 206 þús. lestir í fyrra. þannig að enn hefur breyting þar
orðið til hins verra. Aukin sókn í spærling veldur hér
e.t.v. nokkru en ekki öllu um þessa þróun.
í októbermánuði einum revndist t.d. þorskaflinn nær
helmingi minni en í október 1977. Stafar það án efa af
afspyrnu stirðu tíðarfari. þar sem veiðitakmarkanir voru
svipaðar bæði árin, breyttri hegðun þorsksins og auknum
siglingum fiskiskipa á erlendan markað.
Flest bendir til. að svipaða sögu verði að segja um
nóvember og desember. enda hefur einnig verið hert á
veiðitakmörkunum. Ef tíð verður sæmileg má samt e.t.v.
vænta aukinnar sóknar í aðrar fisktegundir, það sem eftir
lifir nóvember og í desember.
Samkvæmt framansögðu vil ég álíta. að þorskafli
ÆGIR — 3