Ægir - 01.01.1981, Blaðsíða 19

austur. Aðalblokkamarkaðurinn er þó ótvírætt
vestanhafs, en eftirspurn hefur aukist í Evrópu á
þessu ári (1980) og blokkasölur þangað eru tals-
verðar í ár.
ríkjanna eru háðar samningum. Þá ber þess að
geta að stundum er mikið af fiski í skipum sem eru
að hlaða á ströndinni, en ekki skráð sem útflutn-
ingur fyrr en skipin eru farin frá landinu.
Frysting þorskafurða
Skipíing eftir heistu pakkningum. Sölttmiðstöð hraðfrystihúsanna.
1/1-31/10
1975 1976 1977 1978 1979 1980
% % % % % %
Heilfryst 6 3 2 1 0 0
Flök fyrir Vestur-Evrópu 1 2 9 17 11 14
Flök fyrir Bandarikin 59 58 45 52 58 52
Blokk (flakablokk, þunnildablokk,
marningur) 34 37 44 30 31 34
Samtals 100 100 100 100 100 100
Samtals - tonn 30.200 33.300 41.400 45.600 46.400 40.700
Meðfylgjandi tafla sýnir, að árið 1975 var 1% af
Þorskfrystingu S.H. unnin sem flök fyrir Vestur-
Evrópu, langmest Bretland. Veruleg aukning varð
1?77 og 1978. Frysting á þennan markað er eins og
áður sagði ákaflega sveiflugjörn og þirgðastaðan
ðreytileg. Athyglisvert er að meir en helmingur eru
flök unnin á Bandaríkjamarkað, en þær pakkning-
ar eru verðmestar. Þegar tölur yfir blokkafrystingu
eru skoðaðar ber að hafa í huga að um 15% eru
Þunnildi og marningur, sem óhjákvæmilega koma
með i vinnslu.
Útflutningur S.H. miðað við októberlok 1979
°g 1980 var þannig eftir löndum:
1/1-31/10 1/1-31/10
Vtflutningur 1980 1979
tonn tonn
Bretland . 11.500 11.300
Belgía . . 1.500 1.200
Hakkland . 2.400 900
Vestur-Þýskaland 5.700 1.500
Ráðstjórnarríkin 14.800 7.800
Bandaríkin 46.800 50.700
Japan .. 1.800 9.500
Onnur lönd . 1.800 1.400
Samtals 86.300 84.300
Loðnufrysting var lítil 1980 og stafar minnkunin
á Japan af því. Ofangreind tafla sýnir að Bretland
er svipað þæði árin, en annars er aukning til allra
hefðbundinna Evrópulanda. Aukni'ngin í Frakk-
landi stafar að hluía til af verkfallsaðgerðum
transkra sjómanna, þeir hafa m.a. lokað höfnum
°g dregið úr veiði. Sala til Vestur-Þýskalands hefur
ankist eins og sjá má. Afskipanir til Ráðstjórnar-
Að lokum mun ég ræða lítið eitt um þann þátt
markaðsmála sem snýr að bragðgæðum fiskafurða
og tengsl við hráefniskaup. Gæðamál voru nokkuð
til umræðu hér á þinginu í gær. í flestum löndum
Evrópu er fiskur keyptur á uppþoðsmarkaði,
undantekning er ísland, Færeyjar og Noregur, þar
sem fiskur er keyptur á fyrirfram ákveðnu verði.
Hér er fiskvinnslan því hráefnisstýrð. Fiskverk-
endur hér verða að taka við mismunandi miklum
afla og verka innan takmarkaðs tíma í mismunandi
verðmætar afurðir, sem ráðast af afla viðskipta-
báta. Þegar illa aflast, hættir skipum til að vera
lengi úti, kannski toga of lengi í einu, og kemur
það stundum niður á gæðum. Fiskvinnslan hefur
að vísu ýmsar leiðir til þess að bjarga miklum afla,
t.d. má gera allt í senn að hengja upp í skreið, salta
og frysta, en æskilegustu markaðssjónarmiðin geta
ekki alltaf ráðið vali á verkun. Það verður þá að
grípa til fljótvirkustu verkunarinnar án tillits til
arðsemis eða verðmætasköpunar, stundum án þess
að hafa nokkra örugga sölu.
Þegar talað er um gæði og markað er líka rétt að
hafa í huga að ekki er aðeins verið að tala um það
hvort fiskurinn sé farinn að skemmast eða hvort
hroðvirknislega sé unnið. Innri gæði fisksins eru
líka mikilvæg, breytileg og árstíðabundin. Það er
þessvegna oft mjög mikilvægt að vinna fisk á
heppilegum árstima. Þetta á við nær allar fiskteg-
undir, afurðirnar eru mismunandi verðmætar eftir
holdafari fisksins. Sumar fisktegundir hafa t.d.
fitu í búk, eins og t.d. síld og loðna. Afurðaverð-
mæti er þá nátengt fituinnihaldi. Það er hins vegar
ekki jafn ljóst að grálúða er í mjög slæmum hold-
um og rýr fyrst eftir hrygningu. Þá leitar hún upp á
ÆGIR — 7