Ægir - 01.01.1982, Qupperneq 61

Karvel Ögmundsson:
Sjómannsævl. Endurminningar
!• bindi.
Örn og Örlygur 1981.
224 bls.
Sá, sem þessar línur ritar kann
l't'l deili á Karvel Ögmundssyni
utan það, að hann hefur um
langt skeið verið í hópi farsæl-
ustu og aflasælustu skipstjóra
'slenska fiskiskipaflotans og auk
^ess stundað útgerð með góðum
árangri.
Bókin, sem hér er greint frá, er
fyrsta bindi af endurminningum
Karvels, en fyrirhugað mun
Vera, að bindin verði alls þrjú.
endurminningaritum sem
Þessu má oft fá nokkra hugmynd
unt persónuleika þeirra, sem þau
skrifa; ýmsir eiginleikar höfund-
arins gægjast fram þótt svo að
nann haldi þeim ekki að lesand-
unurn sjálfur. Eftir þessari bók
dæma virðist mér sem höf-
undurinn sé maður stilltur vel,
st°rfróður og minnugur, laun-
ániinn á stundum og eigi til að
era ágæta frásagnargáfu.
} Þessu fyrsta bindi endur-
tntnninga sinna segir Karvel
Ogmundsson frá fyrstu fjórtán
Ufum ævi sinnar. Öll þessi ár átti
a°n heima á Snæfellsnesi og
^egir hann frá harðri lífsbaráttu
Jölskyldu sinnar og þeirra, sem
naerri henni stóðu. Fátækt var
rmkil á nesinu í þennan tíma,
Jurðir flestar fremur litlar og
_ °starýrar og útgerðin að mestu
undin áraskipum. Fjölskylda
ofundar taldist aldrei til hinna
e naðri og fór hann ekki var-
uta af fátæktinni í æsku sinni
°g uppvexti. Frásögn hans af
lífskjörum fólks er öll einkar
opinská og fróðleg. Hann dregur
upp skýra mynd af lífsháttum
manna, samskiptum þeirra, sam-
hjálp, atvinnuháttum og húsa-
kynnum. Einnig segir gjörla frá
viðfangsefnum barna þar vestra
á þessum árum, leikjum þeirra
og þátttöku í lífi hinna full-
orðnu. Oft rekur höfundur
gantlar sagnir úr bernskuum-
hverfi sínu og eru margar þeirra
tengdar slysförum og hetjudáð-
um en aðrar endurspegla al-
kunna þætti úr íslenskri þjóðtrú.
Þá eru einnig mikilsverðir þættir
þar sem höfundur telur upp
gömul fiskimið í Breiðafirði og
lýsir veðurmerkjum, sem gamlir
rnenn höfðu til að átta sig á og
„bræða veður“ áður en lagt var
upp í róður. Einu veðurmerki
lýsir hann á eftirfarandi hátt:
,,Ljós yfir Gilsfirði. Þegar bjart-
ur skýlaus blettur náði alllangt
upp á himin yfir Gilsfirði þótti
það benda til þess að austan
hreinviðri væri í Húnabugt er
myndaði loftstraum móti al-
skýjuðu lofti af suðaustri yfir
Breiðafirði. Þetta var kallað
„ljós í fjörðinn“, ef þetta ljós óx
og færðist lengra upp á himininn
og víkkaði mátti reikna með því
að veður réðist vel þótt útlit væri
ekki gott að öðru leyti, sökum
þess að austan loftstraumurinn
frá Húnabugtarsvæðinu ruddi
sér braut móti sunnan og suð-
austan áttinni. En ef þykknið
gekk á ljósið og lokaði því þá
mátti reikna með versnandi veðri
af suðri og suðaustri.“
Þannig er þessu veðurmerki
lýst, með einföldum orðum en á
mjög skilmerkilegan hátt. Að því
leyti má þessi lýsing teljast
dæmigerð fyrir stíl þessarar bók-
ar. Hún er öll skrifuð á einföldu
en góðu máli og frásögnin ein-
kennist öðru fremur af skýr-
leika, stillingu og hreinskilni.
Allur frágangur ritsins er með
ágætum, það er prýtt allmörgum
myndum, en því verður þó ekki
neitað að prófarkalestur mætti
vera vandaðri.
Jón Þ. Þór.
Leiðrétting
við grein Ásgeirs Jakobssonar
sem birtist í 10. og 11. tbl. Ægis,
1981.
Sú missögn varð í „Coot“
grein minni, að Þorsteinn Þor-
kelsson var sagður bróðir Jóns
Þorkelssonar þjóðskjalavarðar,
en svo var ekki. Aftur á móti var
Bjarni Þorkelsson, sá er fyrstur
hafði umboð fyrir bátavélar hér-
lendis, bróðir Jóns.
Ásgeir Jakobsson.
ÆGIR — 49