Ægir - 01.11.1985, Page 10

Avarp
Halldórs Ásgrímssonar
sjávarútvegsráðherra
Á þessu hausti hefur oröið
meiri umræða um mótun fisk-
veiðistefnunnar en nokkru sinni
fyrr. Það er mjög eðlilegt í Ijósi
þess að nú höfum við öðlast
reynslu viðframkvæmd stefnu sem
var umdeild í upphafi. Að undan-
förnu hefur komið skýrt í Ijós að
mikill meirihluti þeirra sem eiga
hagsmuna að gæta í sjávarútvegi
er meðmæltur svipaðri fiskveiði-
stefnu og fylgt hefur verið síðustu
tvö árin. Ekki vegna þess að allir
séu ánægðir með alla þætti
hennar heldur vegna þess að
menn sjá ekki að aðrar aðferðir
við stjórnun veiðanna geti betur
tryggt þau . markmið sem við
stefnumað. Éghefaðundanförnu
lýst mínum skoðunum í þessu
máli á fundum víða um land og
ætla ekki að endurtaka þær í ein-
stökum atriðum hér. Þó vil ég
leggja áherslu á nokkur meginat-
riði. Við verðum að líta hlutlaust
á þann árangur sem náðst hefur
með núverandi fiskveiðistefnu. í
því sambandi þarf einkum að
spyrja þriggja spurninga: Hefur
fiskveiðistefnan orðið til þess að
aflinn sé sóttur með minni til-
kostnaði? Hefurhúnorðiðtil þess
að afli hafi komiðálandsemann-
ars hefði ekki veiðst? Hefur fisk-
veiðistefnan orðið til að auka
verðmæti aflans?
Því miður liggja enn ekki fyrir
reikningar fyrir útgerðina í heild
á árunum 1984 og 1985, en í
áætlunum Þjóðhagsstofnunar er
reiknað með, að í kjölfar nýju
fiskveiðistjórnarinnar hafi fylgt 9
til 10% sparnaður í sóknar-
tengdum útgerðarkostnaði. Fyrir
botnfiskveiðiflotann í heild er hér
um nálægt 400 m.kr. á ári að
ræða miðað við núgildandi
verðlag. Á sama hátt má telja víst,
að kvótakerfi á loðnu- og síld-
veiðum hafi gert þær veiðar hag-
kvæmari en fyrr. Samtök
útvegsmanna gera ekki athuga-
semdir við þessar áætlanir, og
vfsbendingar úr útgerðarreikn-
ingum, sem fyrir liggja, virðast
ekki stangast á við þær. í hinu
ágæta riti Fiskifélags íslands,
Útvegi, fyrir árið 1984 er að finna
beina staðfestingu á því að breytt
fiskveiðistjórn hefur haft íför með
sér minnkandi sókn og þar með
lægri tilkostnað. Þar kemur skýrt
fram að sókn í botnfisk hefur
minnkað mun meira en afli á
árinu 1984 þannig að sóknarkostn-
aður miðað við hvert veitt tonn
hefur minnkað töluvert fyrri til-
stuðlan kvótakerfisins. Gildir þetta
um sókn í botnfisk með öllum
veiðarfærum. Þannig minnkaði
sókn togara í botnfisk t.d. um 7%
en samdráttur í afla þeirra var ein-
ungis 2%. Að því er varðar flest
önnur veiðarfæri er munurinn
enn meiri. Hér er því um að ræða
mælanlegan árangur um aukna
hagkvæmni í útgerð.
Með tilkomu kvótakerfisins á
botnfiskveiðum 1984 var hvatt til
sóknar í vannýtta fiskistofna.
Rækjuveiðar á djúpmiðum 1984
og 1985 eru glöggt dæmi um
þetta en engar hömlur voru
lagðar á þær veiðar og sókn í þær
skerti ekki aflamark í botnfisk-
veiðum. Árið 1984 jókst rækju-
aflinn frá árinu áður um rúmlega
11 þúsund tonn og árið 1985 er
búistviðað rækjuaflinn verði lítið
eitt meiri en 1984. Þessi afla-
aukning felur í sér aukið útflutn-
ingsverðmæti um 700-800 miH-
jónir króna miðað við núverandi
verðlag, ekki síst af því að rækjan
er í vaxandi mæli heilfryst um
borð.
Ætla má að takmörkun á leyfi-
legu aflamagni verði einmitt til
þess að menn reyni að gera ser
sem mest verðmæti úr því sem
þeir hafa úr að spila með því að
auka vinnsluvirði aflans. Þegar
menn dæma þá fiskveiðistjórn-
un, sem við höfum reynt að
undanförnu þá er það almennt
gert út frá eigin reynslu sem eðli-
legt er. Fyrir skömmu sagði tog-
araskipstjóri einn mér að hans
skipi hefði verið stjórnað þanmg
að þeir möguleikar sem reglurnar
gefa til hagræðingar nýttust ti
fulls. Skipið hefði verið kallað '
land þegar á þurfti að halda og
mikil áhersla lögð á að auka
gæðin sem mest. Hann sagðist
ekki vera í nokkrum vafa um a
þegar á heildina væri litið kæm'
622-ÆCIR