Ægir - 01.09.1991, Qupperneq 18

462
ÆGIR
9/9'
Ráðstöfun heimsaflans
í umfjöllun um heimsaflann 1989,
í 8. tbl. Ægis, var nefnt að hugsan-
lega yrði betur urn heimsaflann
fjallað síðar. Hér verða settar fram
frekari upplýsingar úrskýrslu FAO
og aðallega rætt um helstu mark-
aði sjávarafurða á árunum 1986 —
1988.
I meðfylgjandi töflu geta les-
endur séð hvernig aflanum var
ráðstafað á árunum 1986-1988,
þ.e.a.s. hve mikið fór til iðnaðar
og hve mikið til beinnar neyslu.
Sömuleiðis er sýnt í töflunni fram-
boð á sjávarfangi á mörkuðum
einstakra landa og/eða heims-
hluta. í fyrsta dálki töflunnar eru
talin löndin sem viðkomandi upp-
lýsingar eiga við. Annar dálkurinn
sýnir meðaltalsat'la veiðiflota ríkj-
anna á árunum 1986-1988. Þriðji
dálkurinn segir síðan til um hve
mikið af aflanum fór til iðnaðar,
þ.e.a.s. í bræðslu eða svipaða
framleiðslu. Næst koma upplýs-
ingar um hve mikið var flutt út af
sjávarafurðum til hvers lands og
þar næst hve mikið var flutt inn.
Loks er heildarframboð sjávaraf-
urða til beinnar neyslu á
mörkuðum einstakra landa. í sjö-
unda dálki töflunnar koma fram
upplýsingar um manntjölda á
hverju svæði eða í einstökum
löndurn sem upplýsingarnar eiga
við. Aftast er svo sjávarafurða-
framboði hvers svæðis eða lands
skipt á einstaklinga sem þar búa.
Hér eru ekki settar fram upplýs-
ingar um öll lönd sem skýrsla FAO
inniheldur, heldur einungis ríkari
þjóðir. Að öðru leyti gilda upplýs-
ingarnar fyrir einstaka heimshluta.
Ríkari þjóðirnar taka til sín bróð-
urpartinn af sjávarafurðum heims-
ins og þessi fjórðungur íbúa
heimsins hrifsar til sín og neytir
tæplega helmings af allri fram-
leiðslu sjávarafurða til manneldis.
Gildir þar jafnt um sjávarafurðir
og aðrar vinsælar vörur sem
skortur er á.
í 8.tbl. Ægis var lítillega fjallað
um mismunandi neyslu sjávaraf-
urða eítir löndum. Þetta sést vel ef
lesendur skoða aftasta dálk töt'l-
unnar. Skv. upplýsingum FAO var
meðalfiskneysla á íbúa mjög mis-
munandi eftir löndum eða frá 100
gr á mann í Eþíópíu upp í rúmlega
86.4 kg á mann í Færeyjum, 85,2
kg á mann á Grænlandi. Á íslandi
er þó neyslan mest eða 92.4 kg á
mann. Þess ber þó að geta að
hlutfall erlendra ferðamanna er
sennilega óvíða jafnstórt miðað
við fólksfjölda og hér á land^
þannig er ekki við því að búast a
tölurnar eigi við innfædda eina-
Annað er einkennandi. Eyþjó^'r
eru að jafnaði með mjög nr"k1
neyslu sjávarafurða, sbr. b'rr
nefndar þjóðir og auk þeirra )aP
anir (71.2 kg) og fleiri eyþjó ,r
Kyrrahafs.
Eitt ættu lesendur að skoða jtar
lega en það er samband afla, ,nri
flutnings, útflutnings og ney$
sjávarafurða eftir löndum. ^aí
hafa netnilega oft verið dreg"al
býsna vafasamar ályktanir at ver
mætasköpun fiskiðnaðar í e'
stökum löndum út frá upphs
inguni um afla veiðiflota viðkon'
andi landa og útflutningsverðmm
sjávarafurða frá sömu löndu"n
T.a.m. sést í töflunni að Danmöþ,
flytur inn mikið magn af fisk'
öðrum löndum til frekari vinns
og selur síðan aftur úr landi. Þes-
vegna er ekki hægt að setja UP ^
reiknidæmi og taka annarsveg
afla danskra skipa og sj n
útflutningsverðmæti sjávarafur
frá Danmörku og gefa sér þa^
út frá útkomu dæmisins, að vir 1
auki í fiskvinnslu í Danmörku
margfalt hærri en á l^an
Dæmið er flóknara en svo.
Átök framboðs og et'tirspurnar ákvarða verðlag sjávaralurða