Ægir - 01.05.1992, Blaðsíða 23

5/92
ÆGIR
239
Verdmæti útfluttra sjávarafurda eftir markabssvæbum
(Millj. kr. - verölag hvers árs)
. 1 Comecon/
Eíta EBE 1 A-Evrópa* Ö.Evrópul. Ameríka Afríka Asía Ástralía Annaö
1972 3.151,4 1.340,2 1.449,6 710,8 5.103,8 166,8 160,2 28,2 8,9
1973 2.095,3 6.586,0 1.726,0 999,0 6,985,4 35,9 740,5 14,8 12,8
1974 4.670,7 5.468,5 3.533,2 1.987,6 7.436,5 107,6 1.360,6 12,7 10,8
1975 7.000,6 7.514,8 5.118,3 2.631,1 13.953,5 670,1 424,1 9,2 17,4
1976 10.560,3 11.165,3 5.294,1 2.771,0 21.342,1 996,2 1.155,6 27,3 55,7
1977 9.788,5 18.616,2 9.485,7 3.963,7 30.033,2 2.471,8 1.912,3 26,4 37,3
>978 13.544,5 39.529,7 10.800,7 9.275,4 51.798,6 7.072,8 4.549,2 43,5 43,2
1979 23.033,2 69.354,1 16.914,5 13.284,7 75.855,4 3.170,0 9.190,8 42,3 217,0
1980 40.106,4 114.701,9 33.408,9 15.116,8 96.072,9 32.939,6 6.031,2 79,7 250,7
1981 860,5 1.360,2 490,6 193,9 1.265,6 892,7 110,8 1,6 3,3
1982 1.192,2 2.153,2 614,9 8,5 2.067,8 311,9 166,6 2,6 8,9
1983 1.489,1 3.842,7 1.011,0 460,4 4.978,4 925,0 337,2 4,8 -
1984 1.743,2 5.403,1 1.861,5 761,7 5.767,0 59,8 673,0 20,2 42,1
1985 3.153,2 9.671,9 2.217,1 1.133,0 8.484,2 72,0 1.155,9 27,5 24,8
1986 ■ 2.352,9 19.278,8 2.249,9 77,0 8.949,3 847,9 1.690,5 8,1 17,3
1987 1.868,5 24.260,8 2.190,0 48,0 8.669,4 829,6 3.529,6 27,3 12,0
1988 2.277,1 27.619,2 3.017,6 112,6 6.901,1 692,6 4.482,9 28,6 26,6
1989 3.023,0 34.928,2 3.304,5 315.3 10.404.5 462.8 5.746,8 103,1 -
1990 2.986,3 51.465,5 2.130,6 794,0 8.805,4 644,7 5.460,1 48.8 -
1991 2.269,2 52.535,1 175,5 590,3 10.953,6 683,1 7.591,6 48,4 185,2
c°mecon lagt niöur 1990, Austur-Evrópa 1991.
^kiptirig útflutningsverð-
æta sjávarútvegsins eftir
rnarkaðssvæðum
s< A meðrylgjandi mynd er sýnd
i '|5n.nS siávarafurðaútflutnings-
u e.tir markaðssvæðum. Helsta
1gQ^,ln8'n niilli áranna 1990 og
íku aui<in hlutdeild Amer-
jn„- °? Astumarkaðar í útflutn-
erík S avara^uröa. Hlutdeild Am-
1-)o/U } útflutningnum jókst úr
,'2/o 1990 í i5o/o 1991. Sömu-
199? Var me'ra flutt tM Asíu áriö
rnart- A*n arir) aður- Aukning á
af lqÍg' austur í Asíu var um 2%
ur ft<vdarúlflutnir|gi sjávarafurða,
aðir M ' 10%- Stærstu fiskmark-
með SToín8f ' Asíu eru )apan'
uröirT VOru fiuttar út sjávaraf-
síðás,aVri-1081 mill)ón krónaá
1 -4°/ rarí' Sem var rúmlega
afuró-,3- ,eMciarútfliitningi sjávar-
marka-f annu' Hlutdeild Evrópu-
lítilleeT^A5 minnkaði hinsvegar
EkkiTT3 Úr 75% f 73%-
um il e Ur farið rram hjá nein-
er meginbreyting hefur
orðiö á útflutningi sjávarafurða
síðustu árin. Vaxandi hlutdeild
V-Evrópu og A-Asíu á kostnað
„gömlu stórveldanna", Banda-
ríkja N-Ameríku og Sovétríkj-
anna, er flestum Ijós sem fylgst
hafa með gengi íslensks sjávar-
útvegs. Á árinu 1991 var hlut-
deild V-Evrópu í útflutningi sjáv-
arafurða 73% og var mest árið
1990 75.3%. Hinsvegar var
samanlögð hlutdeild „gömlu
stórveldanna" aðeins 14.2% árið
1991 og þar af er sovéski mark-
aðurinn gjörsamlega hrunin. Ef
árið 1981 er tekið til saman-
burðar þá kemur í Ijós að það ár
er hlutdeild V-Evrópu aðeins
42.9%, en þá voru „gömlu stór-
veldin" með 30.9% hlutdeild af
útfluttum íslenskum sjávarafurð-
um. Á þessu árabili hefur því
hlutdeild annars risaveldisins
minnkað ofan í 0 og hlutdeild
hins risaveldisins hefur dregist
mjög saman. Ný efnahagsveldi
eru hinsvegar í sókn. Samanlagt
fóru rúmlega 83% af verðmæti
íslenskra sjávarafurða á markaði
A-Asíu og V-Evrópu árið 1991 á
móti 45% hlutdeild þessara
markaða fyrir áratug. Hvort sem
það er tilviljun eður ei þá endur-
spegla þessar breytingar heims-
sögulega atburói. Þannig er ann-
aó heimsveldið nú fallið og ný
efnahagsveldi kreppa aó hinu.
Tilflutningur útflutningsins frá
Bandaríkjunum til A-Asíu og V-
Evrópu stafar fyrst og fremst af
tveimur samverkandi þátturn. í
fyrsta lagi eru þjóðir V-Evrópu
og A-Asíu að draga íbúa Banda-
ríkjanna uppi að því er lífskjör
varðar og í öðru lagi koma svo
til áhrif útfærslu fiskveiðilögsögu
ríkja heimsins. Fjölmenn ríki V-
Evrópu og A-Asíu eru ekki sjálf-
um sér nóg um sjávarafurðir, en
rík hefð er þar fyrir neyslu þess-
ara afurða. Hugsanlega má
einnig nefna þriðju ástæðuna
fljótlega, en hún er sú að sam-
keppni atvinnugreina í japan og
öðrum löndum A-Asíu verður
sennilega til að draga mjög úr
veiðum þessara þjóða á fjarlæg-
um miðum.