Ægir - 01.06.1992, Qupperneq 15

1992
LOÐNUVEIÐAR
15
arsgamalli loðnu þegar reynt hef-
Ur verið að áætla stærð veiði-
sl°fnsins á komandi vertíð ári síð-
ar' ^°tað var spálíkan sem byggð-
lst a hlutfallinu milli mælds fjölda
arsgamallar smáloðnu og bak-
r.| naðrar stæróar sömu árganga
maelitímans. Við bakreikning-
lnn Var gengið út frá bergmáls-
ntælingum á kynþroska fiski og
' 't tekið til náttúrulegra affalla
ng afla. Spáður fjöldi ársgamallar
0 nu miðað við 1. ágúst var síð-
a.n frarnreiknaður um eitt ár, þ.e.
j uPPhafs veiðitímabils. Reiknað
V.ar með aó kynþroskahlutfall þess
argangs sem var að koma inn í
7ncf'na *2)a ara loðnunnar) væri
, /o og að hlutdeild eldri árgangs
' veiðistofni (3ja ára loðnunnar)
r ' 25%, sem hvort tveggja eru
angtímameðaltöl. Margföldun
Q e . meðalþyngd kynþroska 2ja
g 3ja ára loónu að haustlagi gaf
' an þyngd veiðistotnsins í heild
1 uPPhafi vertíðar.
^Pár um stærð veiðistot'nsins
v e Þessari aóíerð fyrstu árin
a°ru áhtnar nægjanlega nákvæm-
r einfaldlega vegna þess að þær
er u kleyft að ákvarða upphafs-
s°ta réttu megin við strikið á
austvertíð sem síðan var endur-
v° aður að )o)<num mælingum á
iq'o'stofninum. En á vertíðinni
'y89/1990 brá svo við að aflaspá
o an?re'nðum forsenc)um reynd-
u vöta)t of há og á næstu vertíð
br:a eh'r var skekkja í sömu átt
hefrV u *")ðst er að Þess' a(^ferð
et h' ne^ður ehki gefist allt of vel
enni hefði verið beitt fyrstu
x ur aö agustmælingar hófust.
r8angurinn frá 1989, sem bera
átti uppi veiðina á vertíðinni
1991/1992, mældist mjög lélegur
í ágúst 1990 og vegna þess hve
spár um stærð veiðistofnsins eftir
þessu líkani voru misvísandi lagói
Hafrannsóknastofnunin til að
sumar- og haustveióar 1991
hæfust ekki fyrr en að undangeng-
inni könnun á ástandi sjálfs veiði-
stofnsins. Það kom svo í Ijós að
1989-árgangurinn var miklu sterk-
ari en ágústmælingin á honum ári
fyrr gaf tilefni til að ætla og leyfi-
legur hámarksafli eins og hann
hefði reiknast eftir spálíkaninu
hefði orðið allt of lítill. Pað var þvf
deginum Ijósara að finna þurfti
nýja aðferó vió að spá fyrir um
stærð veiðistofnsins með tilliti til
upphafskvóta á haustinu áður en
mælingar á veiðistofninum lægju
fyrir.
Eins og áður sagði er til löng
röð mælinga á ársgamalli loðnu á
haustin. Ef haustmælingar á fjölda
1 árs loðnu eru bornar saman
meó aðhvarfsgreiningu við niður-
stöður bakreikninga á stærð þess
hluta sömu árganga sem varð
kynþroska og hrygndi við 3ja ára
aldur kemur í Ijós að há fylgni (R-
= 0.80) og marktæk er á milli
þessara gagna sem fengin eru eftir
tveimur mismunandi leióum.
Ennfremur má með bakreikning-
um á mælingum árganga í veiði-
stofni finna heildarfjölda hinna
ýmsu árganga við upphaf vertíðar
bæði við 2ja og 3ja ára aldur.
Meó aðhvarfsgreiningu fæst mjög
gott samræmi milli fjölda 2ja ára
loðnu og 3ja ára loðnu sömu ár-
ganga (R2 = 0.88) sem þýðir í
raun aö kynþroskahlutfall hvers
árgangs er að verulegu leyti háð
stærð hans. Meö því að nota
þennan samanburð á 1 árs loðnu
og yngri árgangi í hrygningar-
stofni annars vegar og 2ja og 3ja
ára loðnu sömu árganga hins veg-
ar má fá nýtt spálíkan sem gerir
kleift að spá fyrir um fjölda 2ja og
3ja ára kynþroska loðnu í upphafi
vertíðar. Margföldun með meðal-
þyngdum gefur síðan stærð veiði-
stofnsins í þyngd.
Nýja líkanió segir miklu betur
til um þróun veiðistofns og þar
með leyfilegan hámarksafla en
það gamla. Samanburður á leyfi-
legum hámarksafla vió spá eftir
nýja líkaninu gefur góóa fylgni
(R2 = 0.81) og er tölfræðilega
mjög marktæk.
Haustið 1991 mældust um 60
milljarðar af ársgamalli loðnu og
74.5 milljarðar af 2ja ára fiski.
Þetta svarar til þess samkvæmt
nýja spálíkaninu að veiðistot'ninn
verði um 1.4 milljón tonn við
upphaf vertíðar 1992/1993 og
leyfilegur hámarksafli verði a.m.k.
800 þús. tonn rnióað við venju-
legar forsendur um 400 þús.
tonna hrygningarstot'n og náttúru-
leg afföll. Enda þótt nýja líkanið
spái oftast um það bil jafn miklum
eða nokkru minni afla en endan-
lega reiknast út frá seinni mæling-
um á sjált'um veiðistofninum er á
því sú undantekning að spáin fyrir
vertíðina 1989/1990 er talsvert of
há. í Ijósi þess virðist rétt aó tak-
marka upphafskvóta við um 2/3 af
spánni eða 500 þús. tonn þar til
tekist hefur að mæla stærð veiði-
stofnsins í október/nóvember
1992 eða janúar 1993.
VEIÐARFÆRAVERSLUN
Sig. Fanndal
Eyrargata 2
Sími 96-71145 hs. 71750
Fatnaður -
útgerðarvörur.
Ótrúlegt úrval
á sama stað.