Ægir - 01.06.1992, Qupperneq 16

16
LOÐNUVEIÐAR
1992
Jón Ólafsson:
Verðþróun mjöls og lýsis
Verðmæti loðnuafurða, þ.e.
mjöls og lýsis, ráðast af heims-
markaðsverði. Aðrir þættir hafa
einnig áhrif á verðið, svo sem
veiði og horfur íslendinga og sam-
keppnisaðila og þar með framboð.
Einnig hefur eftirspurn kaupenda
að sjálfsögðu mikil áhrif á verð.
Fiskmjöl á í stöðugri og harðvít-
ugri baráttu við afurðir úr jurtarík-
inu og þá helst sojamjöl. Lýsið
keppir vió pálm- og sojaolíur.
Framleiðsla fiskmjöls og lýsis er
einungis brot af árlegri framleiðslu
afurða jurtaríkjsins. Síðustu ár hef-
ur árleg framleiðsla fiskmjöls verið
milli 6-7 milljónir tonna, en á
sama tíma hefur einungis fram-
leiðsla sojamjöls verið tífalt mein-
Árleg lýsisframleiðsla í heiminurn
hefur verið síðustu ár milli 1,4-17
milljón tonn en pálmolíu- og soja-
olíuframleiðslan samanlagt hefur
vaxið úr rúmum 20 milljónum
tonna ársframleiðslu í tæp 30
milljón tonn síðustu ár. hetta sýnir
að vegna magns er fiskmjöls- og
lýsisframleiðslan algerlega bundin
því verði sem fæst á hverjum tfma
fyrir jurtaafurðirnar.
Á mynd 1 er verðþróun 65%
próteina fiskmjöls (S-Ameríku-
mjöl) borin saman við verðþróun
44% próteina sojamjöls frá árinu
1984 fram á rnitt yfirstandandi ár.
I báðum tilfellum er verð 1
US$/tonn. Myndin sýnir vel
verðsveiflur sem iðnaðurinn býr
við. Þar sést greinilega verðhækk-
un mjöls sem hófst í ársbyrjun
1987 og náði hámarki um mitt ár
1988. Á þeim tíma var uppgangur
i fisk- og loðdýraeldi, en báðar
þær greinar eru háðar fiskmjöli til
fóðurgerðar. Þegar fiskmjöl skilur
sig svo mikið frá verði samkeppn'
ismjöls, t.d. sojamjöls, sem raunin
varð á þessum tíma skipta allir
þeir notendur sem möguleg3
koma því við yfir í verðlægri mjöl'
tegundir. Notkun fiskmjöls dregst
því saman og verð lækka. F’vl