Ægir - 01.01.1995, Qupperneq 8

Hver er maðurinn?
Hákon Gunnar Magnússon fæddist 18. febrúar 1933
á Kleifum í Kaldbaksvík á Ströndum. Hann er sonur
Magnúsar Magnússonar frá Kleifum í Kaldbaksvík og
Guðbjargar Guðmundsdóttur frá Kolbeinsvík en Kol-
beinsvík er næsti bær við Kaldbaksvík. Hér eru grón-
ar ættir Strandamanna á ferð og hægt að iesa nánar
um þær í Pálsætt sem kom út fyrir nokkrum árum.
Hákon er tvíkvæntur. Fyrri kona hans var Elín íris
Jónsdóttir f. 16.7.1937, d. 8.9. 1962 af slysförum á
Skagaströnd. Seinni kona hans er Þorgerður Rósa
Sigurðardóttir. Hákon á fjórar dætur og einn son.
Börnin heita: Margrét, Guðbjörg, Hákon, Kristín Rós
og Hulda Rós. Stjúpdóttir Hákons er Hrafnhildur
Valbjörnsdóttir.
Ekki hægt að smíða nýtt skip
Hver er reynsla ykkar af skiptum við skipasmíðastöðvar
hérlendis og erlendis?
„Eftir fyrstu atrennuna sem var gerð hér í Skipasmíðastöð
Njarðvíkur sáum við að það gekk ekki nógu vel og höfum
látið vinna við skipið erlendis síðan. Húnaröstinni hefur
verið breytt í Bretlandi, Þýskalandi og Póllandi.
Mesti munurinn er tíminn sem verkið tekur og hann er
dýrmætastur. Það er í sjálfu sér að öðru leyti ekkert verra að
skipta við íslenskar stöðvar en erlendar. í Þýskalandi ríkir
skipulagið ofar öllu og Pólverjarnir voru svo óskaplega
margir því vinnuaflið er svo ódýrt. Þegar við vorum í Pól-
landi voru járniðnaðarmenn með 14-15 þúsund íslenskar
krónur á mánuði."
En œtlið þið ekki að fara að smíða nýja Húnaröst?
„Það er ekki hægt. Við höfum velt þessu fyrir okkur og
þegar verið var að smíða Hákon ÞH og Helgu í Noregi um
1987 var í sjálfu sér gott tækifæri til þess að endurnýja. Þá
hefðu íslendingar átt að grípa tækifærið og semja um smíði
á 10-12 slíkum skipum. En nú er þetta ekki hægt. Gott
nótaskip kostar nú með öllum búnaði ekki minna en 600-
700 milljónir. Þá er ég að miða við skip sem bæri 1000-1200
tonn og væri með sjókælitönkum og slíku. Miðað við tekjur
nótaveiðiskipa í dag er enginn grundvöllur fyrir slíku því
helst þarf slíkt skip að fiska fyrir jafnvirði skipsins fyrstu
árin.
Þessi floti minnkar þess vegna hægt og rólega. Með þess-
um flota er algjörlega vonlaust að ná þeim loðnukvóta sem
má veiða, t.d. eins og staðan er núna."
Til sjós frá blautu barnsbeini
Hver kenndi þér að veiða síld?
„Ég fór fyrst til sjós með frænda mínum frá Drangsnesi
þegar ég var 12 ára gamall. 15 ára gamall fór ég að heiman
til að vinna fyrir mér og var fyrst háseti á Ægi, 24 tonna bát
sem lagði upp á Kaldrananesi í Bjarnarfirði á Ströndum þar
sem reynt var að koma upp fiskvinnslu. Ég var á síldveiðum
fyrst á Frigg frá Skagaströnd og síðar á Marsinum frá Reykja-
vík. Maður lærir þessi vinnubrögð og handtök af því að vera
við þetta og fylgjast með hvemig menn standa að þessu. En
svo verður maður bara að læra af sjálfum sér."
Akvaðstu snemma að verða sjómaður?
„Upphaflega ætlaði ég reyndar að verða togaraskipstjóri
en þegar ég hugsa til baka þá undrast ég það í rauninni
hvað ég hélt þessu til streitu því fyrsta veturinn minn til
sjós á mótorbát var ég hroðalega sjóveikur og kom alltaf
með bitakassann ósnertan í land.
Eg var um borð í togara sem var eitt ár gerður út frá
Skagaströnd og hét Höfðaborg, áður Belgaum. Þar var ég
svo sjóveikur að ég efast um að maður hefði reynt að kalla á
hjálp þó maður hefði flotið út fyrir.
En ég fór þetta á þvermóðskunni og var orðinn bátsmað-
ur á togurum þegar ég fór í Stýrimannaskólann. En þetta
breyttist allt og ég varð aldrei togaraskipstjóri. Ég var á Gylli
frá Flateyri undir stjórn Jóhanns Péturssonar frá Patreks-
firði. Hann var minn lærifaðir og góður vinur að mörgu
leyti og hafði mikil áhrif á mig. Hann var mikill sjómaður
og nákvæmur og kenndi mér afskaplega margt.
Þetta voru erfiðir tímar fyrir togaraútgerðirnar og fljót-
lega varð geysilega erfitt að manna skipin því flestir al-
mennilegir sjómenn voru farnir á síld og vertíðarbáta."
Margir hafa heyrt sögur um það hvemig menn vom jafhvel
sóttir í tugthúsið ofurölvi og „sjanghœjaðir" um borð í togara
sem vom á leið í margra vikna langa túra. Tókstu þátt í ein-
hverju svoleiðis?
„Já, ég man einu sinni eftir því að við fómm upp á Skóla-
vörðustíg og sóttum tvo kappa sem lögreglan var dauðfegin
að losna við og tókum þá með á Gylli. Þegar þeir rönkuðu
við sér vorum við komnir út á Halamið. Annar þeirra varð
arfavitlaus og var ekki um borð nema þennan eina túr en
hinn var afbragðs sjómaður og var með okkur lengi eftir
þetta. Þetta var gert."
Jakob er mikilhæfur maður
Loðnuveiðin brást að meira og minna leyti í sumar og mik-
il óvissa er um áframhaidandi veiðar vegna slakrar útkomu
úr mœlingaleiðangri Hafrannsóknastofnunar sem sýndi
8 ÆGIR JANÚAR 1995