Ægir - 01.07.1997, Blaðsíða 8

Erfiðir tímar
hjá Skotum
Mörgum aðildarþjóöum ESB hefur
gengib illa að laga sig að hinni sam-
eiginlegu fiskiveiðistefnu bandalags-
ins. Illa hefur gengib að fylgja eftir
áætlunum um niðurskurð á fiskveiði-
flotanum og nú, þegar lögð hafa veriö
drög að enn frekari niðurskurði frá og
með árinu 1997, eiga margar þjóðir
eins og til ab mynda Bretar og Hol-
lendingar, enn langt í land með að
uppfylla skilyrði síbustu samninga.
Langar og strangar samningaviðræður
hefur ævinlega þurft til þess að ná
fram niðurskurði á kvótum og niður-
staðan hefur vanalega verið einhvers
konar málamiðlun þar sem of skammt
hefur verið gengið í að skera niður
aflaheimildir. í leibara sænska fisk-
veiðiblaðsins Yrkesfiskaren er reyndar
kveðib fastar að orði og því haldið
fram ab hin sameiginlega fiskveiði-
stefna sé þegar komin í algert þrot. Og
þótt erfiðleikar sjó- og útgerðarmanna
ESB-ríkjanna séu víða ærnir fyrir má
fastlega gera ráð fyrir að enn muni
harðna á dalnum þar sem fyrir liggur
að draga verður úr sókn í marga helstu
fiskistofna í Norðursjó til a.m.k. nokk-
urra ef ekki margra ára.
Bretum hefur þótt hin sameiginlega
fiskveiðistefna koma einna harðast
niður á sér og má það ab nokkru til
sanns vegar færa. En sé illt að vera
Breti og þurfa að beygja sig undir hina
sameiginlegu fiskveiðistefnu ESB er þó
hálfu verra að vera Skoti og beygja sig
fyrst undir bresk yfirvöld sem síðan
beygja sig undir ESB. Þannig má segja
að Skotar þurfi fyrst að kljást við bresk
SJÁVARSÍÐAN
Arnór Gísli
Ólafsson
skrifar
stjórnvöld sem síðan kljást við ESB.
Því er engin furða að margir Skotar
vilji að þeir fari sjálfir með forræði í
sjávarútvegsmálum líkt og þeir gera í
mörgum öðrum málaflokkum eins og
t.d. menntamálum. Mörg gjöfulustu
fiskimið Breta eru undan Skotlandi og
það eru einkum skoskir sjómenn sem
draga aflann að landi. Um 2/3 hlutar
alls afla Breta eru veiddir af skoskum
sjómönnum og landað í Skotlandi.
Við þetta bætist svo ab nær allt laxeldi
Breta er í Skotlandi þannig að hlutur
Skota í fiskveiðum og -framleiðslu er
líklega enn meiri eða yfir 70%. Og þab
er margt sem brunnið hefur á Skotum
undanfarin misseri. Lítum á nokkur
atriði.
Kvótahopp
Bæði Englendingar og Skotar hafa
kvartað sáran undan hinu svokallaða
„kvótahoppi", þ.e. þegar erlendir aðil-
ar kaupa ensk eða skosk skip og kom-
ast þannig yfir kvóta þeirra. Þab eru
einkum Spánverjar og Hollendingar
sem þannig hafa komist yfir aflaheim-
ildir og landa stórum hluta af aflanum
í eigin höfnum. Þannig er nú talið að
erlendir aðilar ráði yfir allt að einum
fimmta hluta af aflaheimildum Eng-
lendinga og Skota og svíður þeim það
sárt. Bresk stjórnvöld hafa hvab eftir
annað sett þetta mál á oddinn í við-
ræðum við ESB og segjast ekki tilbúin
til þess að samþykkja nokkurn kvóta-
niðurskurb fyrr en þetta mál hafi verið
leyst en þeim hefur lítt eða ekkert orð-
ið ágengt.
John Major, fyrrverandi forsætisráð-
herra Breta, hótaði raunar ab ganga
svo langt að koma í veg fyrir breyting-
ar á stofnsamningi ESB á fundi aðild-
arríkjanna í Amsterdam nú í júní ef
ekki yrði tekið á þessu máli þannig að
enn er ekki séð fyrir endann á því.
Skotum hefur hins vegar ekki þótt
íhaldsflokkur Majors hafa haldið mál-
stab þeirra nógu vel á lofti á undan-
gengnum misserum og kann það að
vera ein meginástæða þess ab íhalds-
flokkurinnn fékk ekki einn einasta
þingmann kjörinn í Skotlandi í ný-
liðnum kosningum. Það verbur því að
teljast líklegt að stjórn Verkamanna-
flokksins, sem vann öll kjördæmi í
Skotlandi, muni sækja þetta mál af
enn meiri hörku en stjórn íhalds-
flokksins.
Laxeldi
Skotar eru annar stærsti framleiðandi
á eftir Norðmönnum á eldislaxi í Evr-
ópu. Þeir framleiða nú um 90.000
8 ÆGIR