Ægir - 01.07.1997, Blaðsíða 13

batnaöar. Ef ég tek bara einn hóp, þ.e.
snurvoðarbátana, sem koma sterkt inn
í viðskiptin á fiskmörkuðunum, þá sjá-
um við hjá þessum hópi verulegar
framfarir frá því sem var. Til að mynda
hefði tíðkast áður að blóðga fiskinn í
ílát en í dag eru flestir farnir að þvo og
kæla. Varðandi trilluflotann þá merkj-
um við líka breytingar. Það eru æði
margir farnir að þvo fisk og leggja
hann til. Nú var aflögð slægingar-
skylda og það tel ég geta leitt til þess
að hráefnið verði betra ef þeir viðhafa
rétt vinnubrögð með því að blóðga
fiskinn í ískrapa og láta hann blæða
þar út og kólna, þvo hann síöan og
leggja til og strá ís á
milli. Þetta var farið að
gera fyrst á Hornafjarð-
arbátum í fyrrasumar
þannig að þetta er að
breytast.
Það er skýr og fortaks-
laus skylda í reglugerð
að allan fisk eigi að ísa
og kæla en síðan er í því
ákveðin mótsögn að
skoðunaraðilar sem taka
út aðstöðu í bátunum
hvað þetta varðar eru
ekki með kröfur um að
bátarnir sýni fram á að-
stöðu til að geyma ís. En
það eru æði margar trill-
ur farnar að hafa ís um
borð og þeir geta þetta
allir ef vilji er til."
Sjómenn þurfa að læra meira
um hráefnið
Óskar telur að of mikið þekkingarleysi
á meðferð afla sé á íslenskum fiskiskip-
um, þ.e. að sjómenn þurfi að gera sér
betur grein fyrir hvað gerist í fiskinum
ef meðferðin er ekki rétt. Munurinn á
besta hráefninu og versta hráefninu sé
mikill þegar í vinnslurnar er komið og
allt komi þetta fram í því verði sem fá-
ist fyrir afurðirnar. Allt skili þetta sér á
endanum í launum sjómanna því
vinnslurnar borgi mest fyrir hráefni af
þeim bátum þar sem meðferðin er
fyrsta flokks og varan eftir því.
„Gæði alla leið er allra hagur. Arð-
samasta vinna sem til er í sjávarútveg-
inum eru handtökin sem menn leggja
á sig til að ganga vel frá fiski um borð.
Með sama hætti verður mesta sóunin
þegar þetta er ekki gert. Mér finnst
það alveg sorglegt að við landið erum
við að draga hágæðavöru úr sjó en
sumt af þessu er orðið að þriðja flokks
vöru eftir tvo sólarhringa. Ég segi því
enn að það vantar meiri fræðslu.
Námskeiðahald er besta leiðin að
mínu mati og við getum í því sam-
bandi bent á þá breytingu sem orðin
er á öryggismálunum í kjölfar nám-
skeiða Slysavarnaskóla sjómanna. Eins
tel ég að hægt sé að gera varðandi
gæðamálin og meðferð afla. Það er
líka alveg full ástæða til að hafa þema-
vinnu um þetta efni í fiskimannanámi
í Stýrimannaskólanum. Það yrði mjög
gagnlegt."
Eftirlitsaðilarnir mega
ekki bregðast
Óskar segir að jafnframt því sem bæta
þurfi hugsunarhátt sjómanna gagn-
vart hráefninu verði að efla eftirlitið
og aðhaldið. í lögum sé að finna mjög
góð ákvæði um hvernig fara eigi með
afla úti á sjó en þessum kröfum verði
eftirlitsaðilar, sér í lagi Fiskistofa, að
fylgja eftir. „Við höfum beint erindum
til Fiskistofu og Skoðunarstofu og
erum sannast sagna mjög óhressir
með hversu máttlausir þessir aðilar eru
í að fá framþróun í þessum efnum. Ég
tel að okkar félag hafi gert meira gagn
með því að beita áhrifum okkar í
gegnum fiskmarkaðina og við ætlum
að fara að snúa okkur meira að bátun-
um með fræðsluefni sem við hyggj-
umst dreifa út. Rætur vandans eru um
borð í bátunum og þörfin er mest hjá
dagróðrarbátunum."
Lélegur fiskur verð-
lagður of hátt
Samantekið telur Óskar að um sé að
ræða hundruð millj-
óna í ágóða ef gegn-
umsneitt væri fyrsta
flokks meðferð afla
um borð. „Ég trúi því
að drjúgur hluti af
þessari upphæð geti
skilað sér í fiskverði
þar sem menn eru að
keppast um að kaupa
hráefnið. Það hefur
sýnt sig að sumir bát-
ar eru að fá mun betra
verð fyrir sinn afla en
það hefur líka tekið
töluverðan tíma fyrir
báta að skapa sér orð
og sérkenni á mörk-
uðunum. En því mið-
ur hefur mikið sann-
leikskorn verið í þeirri
gagnrýni að lélegur
fiskur hefur verið verðlagður of hátt
miðaö við besta aflann en ef menn
sýna þolinmæöi þá næst árangur og
skapast verulegur verðmismunur."
-Hvað myndurðu sætta þig við að
það tæki langan tíma að ná bata í
meðferð afla þannig að um 95% afla
sem kæmi að landi hefði fengið fyrsta
flokks meðhöndlun úti á sjó?
„Ég væri afskaplega ánægður ef það
tækist að fá þetta í gott lag á tveimur
árum. Til þess þarf markvissar aðgerðir
og stuðning viðkomandi yfirvalda,"
segir Óskar Þór Karlsson.
Afli af fiskmörkuðum kominn til vinnslu. Óskar Þór segir staðreynd að þeir
bátar fái betra verð sem til fyrirmyndar séu í meðferð afla.
ÆGIR 13