Árbók Háskóla Íslands - 01.01.1989, Page 76

74
Árbók Háskóla ísiands
lenskum stöfum í textaletrin en stærðfræðiletr-
in eru notuð óbreytt í íslenskri gerð TgX. í öðru
lagi þurfiti að útbúa línuskiptingartöflu fyrir ís-
lensku. Þessi tafla er að hluta byggð á orðasafni
sem Orðabók Háskólans hafði gert fyrir IBM
á íslandi og lýst er í Árbók 1984—1985. Lætur
nærri að TgX skipti með þessari töflu rétt um
98% orða í venjulegum texta. Loks þurfti að
fslenska ýmis „fjölvasöfn“ sem fylgja Tjáí.
Orðabók Háskólans hefur látið öðrum hið
fslenska efni í té endurgjaldslaust. Tj5í hefur
náð allnokkurri útbreiðslu innan Háskólans og
hefur verið notað við setningu margra bóka.
Ber þar hæst íslenska orSsifjabók eftir Ásgeir
Blöndal Magnússon sem Orðabók Háskólans
gefur út 1989. Sú bók er að öllu leyti sett í
TjjX (sem og öll önnur verk Orðabókarinnar).
f slenska gerðin af TgX hefur einnig verið send
aðilum erlendis sem um hana hafa beðið. Hún
er m.a. í notkun í Ástralíu, Bandaríkjunum,
Þýskalandi og á Norðurlöndunum.
Sfðla árs 1987 var ákveðið að Orðabók Há-
skólans tæki upp Unix-stýrikerfið og legði
smám saman MS-DOS á hilluna. Ástæða þess
var einkum sú að tölvugögn Orðabókarinn-
ar voru orðin svo umfangsmikil að einmenn-
ingstölvur reyndust of takmarkaðar fyrir þá
vinnslu sem nauðsynleg er til.orðabókagerð-
ar. Voru keyptar tvær IBM RT-tölvur með
AlX-stýrikerfinu og verkefni flutt frá MS-
DOS-tölvum á Unix-vélamar. M.a. var rit-
málsskránni, sem er gagnaskrá um öll orð
í ritmálssafni Orðabókarinnar, komið fyrir í
gagnagrunnskerfi á þessum vélum og fékkst
þannig í fyrsta sinn greiður aðgangur að þessari
miklu skrá (henni er nánar lýst í Árbók 1984-
1985). Smám saman hefur verið unnið að flutn-
ingi verka af MS-DOS-tölvum á Unix-vélamar
jafnffamt þvf sem Unix-neti hefur verið kom-
ið upp innan stofnunarinnar. Sfðasta verkið sem
flutt verður af MS-DOS í Unix er gagnagrunns-
kerfið fyrir ritstjóm og verður það gert árið
1990.
Orðabók Háskólans hófst handa við tíðni-
kannanir íslensks nútímamáls er unnið var að
gerð villuleitarforrits fyrir IBM á íslandi ár-
in 1984-1985. Æ síðan hefur það verið eitt
af verkefnum Orðabókarinnar að sinna þessu
verki og þá einkum að framkvæma slíka könn-
un á textum sem hafa verið rækilega orðflokka-
greindir til þess að hægt væri að grafast fyrir um
tíðni ýmissa málfræðilegra fyrirbæra. Nokkuð
var unnið við þetta árin 1987 og 1988 en full-
ur skriður komst á verkið í ársbyijun 1989. Er
nú ráðgert að íslensk orðtíðnibók, sem tekur
til 500.000 lesmálsorða, lfti dagsins ljós árið
1991.
Sumarið 1989 stóð Orðabók Háskólans að
norrænni ráðstefnu um máltölvun ásamt Mál-
vísindastofnun og gerðu sérffæðingar stofnun-
innar grein fyrir tölvuvæðingu orðabókarstarfs-
ins f erindum sem verða birt í þingbók. Auk
þess er greint frá íslenskun TgX í grein eft-
ir Jörgen Pind í Orði og tungu, 1. árgangi,
bls. 175-219. Starfsmenn Orðabókarinnar, sem
einkum hafa sinnt verkefhum á sviði tölvu-
deildar, em dr. Jörgen Pind, deildarstjóri tölvu-
deildar, og sérfræðingamir Bjöm Þór Svavars-
son, B.A., Stefán Briem, mag. scient., og Frið-
rik Magnússon, cand. mag.
Þýöingardeild
Samstarf Orðabókarinnar og IBM á íslandi
hélt áfram þetta tímabil. f september 1987 hófst
vinna við stærsta verkefnið sem þýðingardeild-
in hefur tekist á við ffam að þessu. Hér var um
að ræða þýðingu á fonitum fyrir nýja fjölnot-
endatölvu frá IBM, AS/400, sem var fyrst kynnt
á íslandi 21. júní 1988. Þá var lokið þýðingu á
viðamiklu skrifstofukerfi sem ber heitið Skrif-
stofa/400 (ritvinnslu-, póst- og dagbókakerfi),
gagnavinnslukerfinu Svara/400, tengiforritinu
PC Tengli/400 og völdum hluta stýrikerfisins.
Að þessu verki unnu 10 til 12 manns að jafnaði.
Vegna þessara auknu umsvifa fluttist þýðingar-
deildin í nýtt húsnæði sem IBM tók á leigu í
Sigtúni 3. Þar er öll aöstaða hin besta, bæði
hvað varðar húsrými, húsbúnað og tækjakost.
Haustið 1988 var hafist handa við þýðingu
á ritvinnslukerfinu Ritvangi 5/2 sem er einkum
ætlað fyrir IBM PS/2-tölvumar. Þessu forriti
fylgir nýtt umbrotsforrit, SETJARI, sem einnig