Dýraverndarinn - 01.05.1940, Blaðsíða 7

dýraverndarinn
3*
síöan eg komst á fulloröins manns fót, gefiS hverri
eggjamóSur í landi mínu — en þær eru margar —
helming eggja sinna. Börn mín hafa haft s-ama siö.
MeS þessu móti er stofnaS til vináttu milli manna
og fugla. Þeir skynja fyllilega, hvort aS þeim snýr
mannvonska eSa mannú'ð. Hávella t. d. er úti á
sjónum afar stygg. En undir eins er hún svo gæf,
þegar hún kemur á vorin á vötnin til mín, a'S
kasta mætti i hana húfu sinni eSa hatti.
Reykvíkingar vita vel, hve gæfar eru á Tjörninni
endur og álftir, þó ljónstyggar sé annarsstaSar. AS-
búSin veldur, sú illa stygð, sú mannúSlega gæfS.
Svo er um alla fugla.
Allri óspiltri mannúS blöskrar og blæSir í augu
viS aS heyra og sjá manndrápin, sem gerast og
hafa gerst milli manna og þjóSa. Sú svívirSilega
framferS mun aldrei hætta aS endurtakast, nema
hugarfarsbreyting verSi i brjóstum einstaklinga,
einkanlega stjórnenda landa og lýSa. Á samskonar
hátt þarf hugarfarsbreytingu manna á meSal, sem
sé þannig, aS i staS drápgirni komi aSdáun á fugl-
um, sem engum gera mein, og ástúS til þeirra, hliS-
stæS því sem á aS vera um búfénaSinn.
Dýravinurinn og Dýraverndarinn hafa alla tiS
unniB aS þessajri hugarfarsbfeytingu og hjarta-
hlýju til dýra. Þeir liafa haldiS á loft sögum, sem
sýna og sanna, aS skepnurnar eru eigi skynlausar.
Augu margra hafa opnast fyrir þeim sannindum
og er þá betur fariS en heima setiS.
En mestum hughvörfum myndi valda sú túlkun
þessa máls og sú trú eSa skoSun, ef almenn yrði:
aS lífiS í sinni fegurstu mynd er eilífs eSlis, göf-
ugt, rétthátt, dýrmætt og aS einstaklingurinn, hver
og einn, hefur, eSa á aS hafa, rétt til aS lifa óáreitt-
ur — fá aS njóta lífsins á sínu sviSi, í lengstu liig.
MaSurinn hefir mikla ábyrgS i þessum efnum, af
því aS hann er svo máttugur, bæSi til illra verka
þegar hann Ireitir slægS sinni og tækjum, og svo á
hinn bóginn til aS vernda dýrin og varSveita, ef
hann beitir sér til þess háttar framkvæmda.
ÞaS er ævarandi skömm íslendingum, aS hafa
gereytt geirfugliuum. Ýmsar tegundir fríSra fugla
eru nú orSnar sjaldgæfar í landi voru vegna of-
sókna, sem bitna á eggjum þeirra og þeim sjálfum
(t. d. brúsi og stóratoppönd). Sléttbakur — Græn-
landshvalur — mun vera aldauSa i höfunum. GuS-
rækni sumra manna er meS undarlegum hætti. Einn
hvalaveiSa-stórbokkur í Noregi hefir haft héimil-
isprest til aS veita sér náSarmeSulin í heimahúsum,
en rekiS á hafinu hvalaveiSar meS þeirri hræSilega
grimdarlegu veiSiaSferS, sem beitt er viS þessi
merkilegu dýr. Á þvílíkan harSúðarhátt er herjaS
á rjúpurnar, þegar skotiS er í hópana í náttmyrkri
í þeim vændum, aS einhver kunni aS HííSa bana.
Enn er ónefnd sú tegund dýraverndunar, sem
falin er i þvi, aS vinna bug á varginum, sem voíir
yfir eggja- og ungamæSrum lands vors. Þar verS-
ur aS hafa svipaSa aSferS sem beita verSur úti í
löndum viS ræningja og stigamenn — fara svo
mannúSlega í sakirnar, sem unt er, en þó í fullri al-
vöru. En út í þá sálma skal ekki fariS aS sinni, þó
aS mér dyljist ekki nauSsyn þess, aS góSir menn
leggi hönd aS því, aS verja dýrin hvert fyrir öSru
eSa réttara sagt, vissar dýrategundir hverja fyrir
annari. — Sumar fuglategundir hérlendis, nytja-
fuglar og aSrir, eru nú í mikilli hættu. — Vargur-
inn sækir aS þeim fjölmargur og drepur ungviSiS.
Mér skilst, aS ekki verSi hjá því komist, aS taka
þar í tauma.
En svo mannúSlega skyldi hverju dýri granda,
sem unt er.
Loks er nú loku skotiS fyrir þá grinnnilegu dráp-
g'irni, sem hefir veriS framin i Eldey á súluung-
anum. En ýmsar tegundir unga eru enn drepnar
hér viS land, varnarlaus ungviSi,sem mæSurnar geta
enga vörn veitt. Öll sú veiSi miunir á barnamorS-
in í Betleheni og ætti aS vera bönnuS meS lögum.
Alt lif er af sömu rót runniS. Ástin til lífsins,
aSdáunin á þvi, trúin á þaS göfgar manninn og
lyftir honum upp yfir valinn þann á lágsléttu mis-
gerSanna, sem er blóSi drifinn og geymir limi og
lík. Öll dýraverndun á aS vera sprottin af þeirri
skoSun og trú. — Sú er niSurstaSa þessa máls —■
frá minni hálfu.
Guðmundur Friðjónsson.
Verðlaunaritgerðir.
í skipulagsskrá fyrir „MinningarsjóS Jóns Ólafs-
sonar bankastjóra11 segir m. a. svo: „Alt aS helm-
ingi ársvaxta höfuSstóls .... má árlega verja til
verSlauna fyrir ritgjörSir um dýravermlun, eSa
önnur skyld efni, sem birtar verSa í Dýraverndar-
anurn, málgagni Dýraverndunarfélags íslands, og
dæmir sjóSsstjórnin um hvaSa ritgjörSir eru verS-