Dýraverndarinn - 01.05.1940, Blaðsíða 9

DÝRAVERNDARINN
33
Útigönguhross
í Skagafirði.
Stjórn Dýraverndunarfélags íslands hefir borist
svohljóSandi bréf, dags. 7. þ. m., frá merkum manni
á Akureyri:
„Dýraverndunarfélag íslands,
Reykjavík.
Eg hefi haft sannar spurnir af, aS mikill fjöldi
utigönguhesta í Skagafiröi sé nú sármagur undan
vetrinum. Eg hefi þó ekki átt kost á a'S kynna mér
ástandiS sjálfur meS eigin sjón og raun, en eg ferS-
aSist um SkagafjörS í fyrravor og sá þá mikil
merki hinnar herfilegu meSferSar á útigönguhross-
unum. Mér er sagt, aS nú sé ástandiS þó miklu
verra. Hestafjöldinn fer sivaxandi og vetur eru
nú heldur harSari en var á tímabili. ForSagæslan
má gera ráS fyrir, aS sé mjög gagnslítil, einkum
vegna tíundarsvika lirossakónganna. Eg var rétt
búinn aS semja áskorunarskjal til dómsmálaráSu-
neytisins út af þessu, en mér vanst ekki tími til
aS safna undirskriftunum. Eg læt þetta lílaS þó
fylgja bréfi þessu því til uppfyllingar. Nú vildi eg
fastlega mælast til, aS DýraverndunarfélagiS taki
mál þetta upp á sina arma til sem allra skjótastra
aSgjörSa. Eg legg áherslu á, aS fengnir verSi utan-
héraSsmenn til aS rannsaka ástandiS, smala verstu
hagana, og draga sundur eftir mörkum. Kvaldóm-
urinn á útigönguhestunum í vissum héruSum lands-
ins er raunar alþektur fyr og síSar og sorglegast
er þaS, ef ástandiS fer versnandi í seinni tíS, þrátt
fyrir allar framfarir í búnaSarháttum og lifnaSar-
háttum bænda. Slíka skoSun hefi eg þó heyrt full-
yrta af munni mjög greinargóSs SkagfirSings. —
Án þess eg vilji á nokkurn hátt gera lítiS úr starfi
Dýraverndunarfélagsins í þágu súlunnar, get eg
ekki varist þeirri hugsun, aS útigangshrossamáliS
sé enn meira aSkallandi. ÞjóSinni eru húsdýrin
miklu meir vandabundin en aSrar skepnur og ill
nieSferS þeirra hlýtur aS leiSa til úrkynjunar á þeim
og þar meS til tjóns fyrir búskap landsmanna. Þessi
hrossamisþyrming fer líka fram fyrir allra augum
og verSur þar meS til þess aS spilla hugsunarhætti
allra þeirra, sem á þetta horfa aS staSaldri og venj-
ast viS þetta ástand, enda má svo a'S orSi komast,
aS hér sé um vanaglæp og þjóSarglæp íslendinga
aS ræSa. !
Eg veit, aS hér muni vera viS ramman reip aS
draga meS allar tilraunir til lagfæringar. Málarekst-
urinn yrSi óvinsæll innan hinna seku héraSa og
áreiSanlega ekki til pólitísks framdráttar fyrir
neinn, aS bendla sig viS slikar framkvæmdir. Þetta
myndi verSa stærsta málefni, sem Dýraverndunar-
félagiS hefSi nokkru sinni haft afskifti af. En slík
tillit mega ekki hamla framkvæmdum dýravina
landsins og eg treysti því, a'S stjórn Dýraverndun-
arfélagsins taki máliS föstum tökum, helst, aS hún
fái stjórnarráSiS þegar i liS meS sér, en ef þaS
tekst ekki, sjái þá um á eigin spýtur, aS menn verSi
sendir til athugunar."
Ath.: Ásakanir þær, sem fram eru bornar í bréfi
þessu, beinast hvorki a'S nafngreindum mönnum né
einstökum heimilum. VerSur því aS ætla, aS höf.
sé þeirrar skoSunar, aS allur þorri þeirra bænda um
gervalt héraSiS, sem á útigang treysta fyrir hross
sín, eigi hér óskiliS mál. Hrossin — eSa stóSiS aS
minsta kosti — sé víSast hvar „sett á guS og gadd-
inn“ og látiS ráSast nokkurn veginn, hversu til tak-
ist um afkomuna. — Þykir liætt viS því, aS viSar
sé pottur brotinn í þessu efni en í SkagafirSi, og er
sliku háttalagi og kæruleysi vissulega á engan
hátt Irót mælandi. — Færi vel á því, aS bréfrit-
arinn, hinn ágæti dýravinur, léti ekki úr hömlu
dragast, aS senda dómsmálaráSuneytinu áskorun-
arskjal þaS, er hann nefnir í bréfi sínu, en vitan-
lega er þaS gagnslaust án undirskrifta. — Dýra-
verndunarfélag íslands væntir þess, aS dýravernd-
unarfélagiS á SauSárkróki taki (eSa hafi nú þegar
tekiS) mál þetta til íhugunar og rannsóknar, því aS
ekki getur hjá því fariS, aS stjórn þess sé kunnugt,
hversu viS muni horfa í þessum efnum. Af skjali
því til dómsmálaráSuneytisins, sem nefnt er hér
aS framan, virSist og Ijóst, aS sýslumanni Skag-
firSinga hafi veriS gert aSvart um þaS, aS illa hafi
veriS búiS aS hrossum héraSsbúa í vetur og eins
hitt, aS hann hafi látiS svo um mælt, aS hann
mundi „taka þetta til athugunar".