Dýraverndarinn - 01.12.1959, Blaðsíða 4

veiðina — og hafa ekki sízt fyrir þessar sakir
vakið samvizku ráðamanna hjá Sameinuðu þjóð-
unum. 1 Mývatnssveit mundu vera 50 veiðibænd-
ur, og fullyrt er, að hver bóndi hafi fjörutíu net.
Hvert net mun vera 30 metra langt, og mundi því
öll trossan vera 60 kílómetrar á lengd. Til þess að
menn geri sér betur grein fyrir þessari netatrossu,
skal því hér viðbætt, að hún er um það bil jafn-
löng og þjóðvegurinn frá Akureyri að Breiðumýri
— og ná mimdi hún frá Reykjavík austur að Sel-
fossi.
Dr. Finnur Guðmundsson, hinn mikli fræði- og
áhugamaður um fuglana og líf þeirra, hefur áætl-
að, eftir þeim upplýsingum, sem hann hefur getað
fengið gleggstar um eggjatöku við Mývatn, að
tekin séu þar árlega 50 þúsund andaregg. Hann
hefur og þótzt mega telja, að við vatnið muni
verpa 40 þúsund andahjón. Margar endur koma
úr hreiðri fjölda afkvæma, en segjum, að þar
megi vænta þess, að fimm lifi, ef hvorki bíði
þeirra háski af völdum manns né minks. Ef svo
væri, næðu þroska við Mývatn 200 þúsund ungar.
Auðvitað hafa slíkir óvitringar ávallt farizt í net-
um Mývetninga, og lifinu er nú einu sinni þannig
farið, enn sem komið er, að um slíkt er ekki að
sakast, ef ekki liggur við eyðingu, þótt enn ömur-
legra sé til þess að hugsa, að drekkt sé ungviði
en fullvöxnum fuglum.
En hyggið nú að því, að stærð alls Mývatns er
38 ferkílómetrar, og netatrossan, sem í það er
lögð, er 60 kílómetra löng. Hugsum okkur, til
þess að gera okkur enn gleggri grein fyrir málinu,
að Mývatn væri ferhyrningur, sem væri jafn á
alla vegi — eða 6165 metrar á hvern veg. Þver-
girðum hann svo með netunum, leggjum girðingu
við girðingu með jöfnu millibili og sama bili til
landa. Þær heljar girðingar yrðu tíu — og þá
auðu bilin, milli 1. og 10. girðingar og lands og
milli girðinganna sjálfra 556 metrar. Setjum
okkur svo fyrir sjónir á þessu ferhyrnda vatni
40 þúsund ungamæður með samtals 200 þús-
und unga. Það verða 6316 fuglar á hvern fer-
kilómetra, eða meira en 6 fuglar á hvern fer-
metra.
Hvernig er nú unnt að hugsa sér, að andarung-
arnir, þessir litlu óvitringar, geti forðazt hina
válegu tækniþróuðu vél Loka í vatninu, sem er
grynnst allra meginvatna hér á landi, þar eð
mesta dýpi er einungis hálfur fimmti metri? Þing-
eyingur, sem talað hefur um þetta mál af fyllstu
sanngimi í garð Mývetninga, en er mikill aðdá-
andi Mývatnssveitar og þá ekki sízt hins undur-
samlega fuglalífs á vatninu og — ennfremur ein-
iægur dýravinur — hefur haft eftir áhyggjufullum
og ábyrgum Mývetningum í áheyrn ritstjóra þessa
blaðs, að fleiri andarungar ánetjist en silungar á
degi hverjum um hásumarið. Ef við erum nú svo
lítilþægir fyrir hönd veiðimannanna að áætla þeim
aðeins 40 silunga í dagveiði í 40 net og síðan
50 andarunga, þá nemur silungsveiðin dag hvern
samtals 2000 silungum, en 2500 andarungum. Ef
aðalhættutíminn er 50 dagar, sem varla mundi
of í lagt, nemur tala þeirra unga, sem farast, 125
þúsundum. Segjum nú, að yfirleitt vari þær sig
á netunum, ungamæðurnar — og þær auk þess
ánetjist mun síður en litlu greyin í hinum smá-
möskvuðu silunganetum. En alltaf mun það hafa
viljað við brenna, að fullorðnir fuglar festu sig í
silunganetum, og sannfrétt hef ég, að æðarfugl
vari sig síður á hrognkelsanetum úr nælon en úr
garni. Mundi of í lagt, að tvær ungamæður ánetj-
uðu sig daglega í hverri netatrossu — eða 100 alls
— og samtals yfir sumarið einn áttundi hluti allra
ungamæðra við Mývatn? Þá er að taka tillit til
þess tolls, sem minkurinn tekur af hinni „vængj-
uðu hjörð“. Mundu ekki Mývetningar sjálfir vilja
telja, að af hans völdum væru nokkrar þúsundir
anda á ýmsu aldursskeiði sviptar lífi?
1 öllum þessum útreikningum kann sitthvað að
vera á annan veg og ef til vill lakari en staðreynd-
irnar sýna þeim, sem nákunnugir eru, en tölurnar
mundu nægilega nærri sanni til að gera það ljóst
hverjum heilvita manni, sem þær sér og íhugar,
að ægileg vá er búin þeirri dásamlegu fuglapara-
dis, sem af langförulunum og margvísum náttúru-
fræðingum og náttúruskoðurum er talin sú feg-
ursta, f jölbreyttasta og unaðslegasta, sem til er í
öllum heiminum. Það er ómetanlegt tjón þjóðinni
allri og varðar meira að segja allan hinn menntaða
heim, en mest er tjónið hjá Mývetningum sjálf-
um, heiðurstjón, gleðimissir, svipting á göfgandi
uppeldisaðstæðum og loks tap þeirrar hollu vor-
bjargar, sem frá landnámstíð hefur verið þeim
mikil búbót. Og hversu er svo um sjálfan hinn
víðfræga Mývatnssilung? Mundi stofninn þola, að
veiðarnar yrðu stundaðar framvegis af sama eða
84
DÝRAVERNDARINN