Dýraverndarinn - 01.05.1965, Blaðsíða 10

þetta verði liægt í náinni framtíð. Jafnvel þó unnt
væri að fjarlægja allan úrgang frá fiskvinnslustöðv-
um og sláturhúsum (sem eflaust mundi hafa í för
með sér mikinn kostnað), þá er enn eftir allt sorpið
frá bæjum og kauptúnum auk alls þess úrgangs, sem
hent er í sjóinn, þar sem gert er að fiski um borð,
en þann úrgang eiga máfar rnjög auðvelt með að hag
nýta sér.
Greiðsla verðlauna fyrir eyðingu meindýra
Þessi aðferð hefur verið mjög mikið notuð í rnörg-
um löndum, t. d. Bandaríkjunum, Bretlandi, á Norð-
urlöndum og víðar. Nú á seinni árum hefur mikið
verið rætt og ritað um þessa aðferð, en kornið hefur
í ljós, að í langflestum tilvikum, sem rannsökuð liaía
verið, hafa þessar verðlaunaveitingar reynzt algjör-
lega gagnslausar. Samkvæmt því hefur aðferðin verið
lögð niður víðast hvar. Einna iengst hefur hún hald-
ið velli í Bandaríkjunum, en þar er nú hvert ríkið
á fætur öðru að leggja Itana niður. Nýlega var sam-
Jjykkt á fundi alþjóða-fuglaverndunarráðsins álykt-
un þess efnis, að skora á öll aðildarríki ráðsins að
hætta slíkum verðlaunaveitingum, þar sem þær væru
gagnslausar að mestu.
Það sem einkum mælir á móti verðlaunaveitingum
er þetta:
1. Það hefur sýnt sig, að þeir einstaklingar, sem
drepnir eru vegna verðlaunanna, eru nær ávallt svo
fáir, að engu máli skiptir fyrir heildarstofninn, nerna
lrann sé mjög lítill. Þessar verðlaunaveitingar hafa
því oftast verið bein sóun á fé.
2. í þau fáu skipti, sem aðferðin liefur borið ár-
angur, hefur liún reynzt mjög kostnaðarsöm, og
hefði verið unnt að ná sama árangri á mun ódýrari
hátt en með veitingum verðlauna.
3. Oft eru það tiltöiulega fá dýr, sem mestu tjóni
valda, og er þá oftast reynt að drepa þau, án tillits til
þess, hvort til verðlauna er að vinna eða ekki.
4. Alls staðar, þar sem þessi aðferð hefur verið not-
uð, hefur verið töluvert um svik í sambandi við
hana. Nægir í þessu sambandi að nefna nærtæk
dæmi, eins og tilbúning minkaskotta og greiðslu
verðlauna fyrir ýmsar aðrar máfategundir en svart-
bak.
5. Þessi eyðingaraðferð er fremur ógeðfelld, þar
sem hún hvetur menn til þess að taka sér byssu í hönd
og drepa dýr, eingöngu í þeim tilgangi að hljóta
verðlaun fyrir.
Það ætti því að vera ljóst af ofanrituðu, að kom-
inn er tími til, að allar verðlaunaveitinagr í sam-
bandi við eyðingu meindýra verði lagðar niður hér
á landi, og raunar er Jtað ekki íslendingum tif sórna,
hversu lengi jjcssi úrelta aðferð hefur haldizt hér.
Athugasemdir um frumvarp til laga
um eyðingu svartbaks
Samkvæmt ákvæðum Jjessa frv. skal ráða sérstaka
menn til að vinna að eyðingu svartbaks og skulu þeir
vera vel búnir að öllurn tækjurn og lyfjum, sem bezt
henta. Gert er ráð fyrir, að laun, bílkostnaður, svo
og nauðsynlegur áhaldakostnaður Jjessara manna
skuli greiðast úr ríkissjóði. Auk Jjess er kveðið svo
á, að greiða skuli kr. 20 í verðlaun fyrir hvern unn-
inn svartbak, og greiði ríkissjóður 5/6 hluta Jjeirra,
en sýslusjóður 1/6 hluta.
Hér að framan hefur verið leitazt við að færa að
Jjví rök, að veiting verðlauna í Jjví skyni að eyða
meindýrum eins og svartbökum sé tilgangslaus og
aðeins sóun á fé. Ennfremur hefur verið reynt að
sýna fram á, að Jjað er tilgangslaust eða óframkvæm-
anlegt að reyna að fækka hér svartbökum með öðru
en eitri eða svæfandi lyfjum. Fækkun svartbaka,
með hvaða aðferð sem er, eru stóraðgerðir, sem
hljóta að kosta mikið fé, og er alls ekki ósennilegt
að Jjað borgi sig betur að reyna fremur að verja ein-
stök æðarvörp fyrir ágangi svartbaka. Þá hefur verið
bent á, að ekki er vitað, hversu mikinn Jjátt fjölgun
svartbaka hefur átt í hnignun æðarvarpa, og Jjví allt
á huldu um Jjað, hversu mikil áhrif fækkun svart-
baka rnundi hafa á vöxt og viðgang þeirra.
Hér að framan hef ég komizt að þeirri niðurstöðu,
að eyða Jjurfi a. m. k. 125.000 svartbökum á ári til
Jjess að vænta megi verulegrar fækkunar. Skal nú
athugaður kostnaður við eyðingu Jjessara svartbaka,
sé farið eftir frumvarpinu við Jjær aðgerðir. Fyrir
125.000 svartbaka mundu verðlaunaveitingar nema
2.500.000 króna. Það má teljast mjög góður árangur,
ef einurn veiðimanni tekst að eyða 5000 svartbökum
á einu ári, og er Jjá miðað við, að sá maður geri ekk-
ert annað. Það Jjarf Jjví a. m. k. 25 fulllaunaða veiði-
xnenn til Jjess að ná Jjessum árangri. Ef laun til þeirra
eru áætluð 100.000 á ári, mundu laun til veiðimanna
samtals nema um 2.500.000 króna. Ef áætlað er, að
beinn kostnaður (skot, eitur, agn o. s. frv.) við dráp
livers svartbaks sé 5 krónur (eflaust algert lágmaxk),
yrði Jxessi kostnaður við eyðingu 125.000 svartbaka
42
DÝRAVERNDARINN