Heimir : söngmálablað - 01.10.1936, Blaðsíða 22

100
Herbert Antcliffe
Oft vill það bera við, — þó ekki lelji eg það sérlega
þýðingarmikið atriði — að kórverk með undirleik verði
tilbreytingalítil. Um kórverk fyrir raddir einar saman
gegnir aí'lur á móti öðru má’li. Allur hinn mikli fjöldi
a capella-tónverka, gamalla og nýrra, er kontra-
punktiskur, og er kontrapunktur þeirra annars eðlis en
pólýfúnískra kórverka með liljóðfæraundirleik.
Þelta stafar aðallega af því, að l'lesl undirleikslaus
tónverk — einnig nú á dögum — eiga rót sína i verkum
madrigaltímabilsins livað stíl og allri lækni viðvíkur,
og er það skiljanlegt, því þrátt fyrir alía þá þróun og
breytingu, sem orðið hefir á tónsmíði síðan, hefir ekki
fundizt neinn stíll, sem næði eins vel eða hetur tilgangi
sinum. Það, sem nefnt var fjölraddaður stíll á síðustu
öld, bar þegar í upphafi á sér öll feigðarmerki. Radd-
setningaraðferð lians, sem í því var fólgin, að l'létta
við lagið röddum, sem aðeins voru hljómar, og gerðu
stíl þenna fjörlausan, undirleikinn tilbreytingalítinn og
svið hljóma og blæbrigða takmarkað, reyndizt, að örfá-
um undantekningum, eiga illa við undirleikslaus kór-
verk og standa langt að baki öðrum aðferðum.
Þelta bælir við einni ástæðunni enn, til iðkunar a ca-
pella-kórsöngs, vegna framúrskarandi þroskagildis iians.
Meslur hluti þessara verka eru frá eldri tímum eða byggð
á stil og tækni þeirra tíma. Þau eru engu tilbreytinga-
minni en kórverk með hljómsveitarundirleik, þó öðru-
vísi kunni að virðast. Iðkun a capella tónlistar, —
þó ekki sé hún i öðru fólgin en að syngja með öðrum
þesshátlar verk — opnar mönnum leið inn í sögu list-
arinnar og veitir sérilagi þekkingu á þvi atriði hennar,
sem minnstur gaumur hefir verið gefinn, en það er
sambandið milli lundarfars manna á þeim ólíku
tímum, sem ýmsar tegundir tónverka urðu fyrsl til á
og þau fyrst flutt, og verkanna sjálfra, og livernig
tjáning þessa lundernis fer fram í tónsmíðunum. Megin-
þorra óratóría og flestar kantötur vorra tíma hefðu