Dvöl - 21.01.1934, Blaðsíða 9

23-. jan. 1934
D V Ö L
7
og uppsprettuna að hatri hans,
bá myndi allt liggja ljósl fyrir
nx r — hvernig það skeði, hvers-
vegiia það hlaut að verða, hvern-
*g það hlýtur að ské öld eftir öld,
endalaust.
Hvenær urðuð þér fyrst
byltingamaður spurði ég.
Ég er fæddur í gyðinga-
hvérfinu í Varsjá, svaraði Iiann.
Fjölskyldan var stór. Ég var
vanskapaður frá fæðingu. Ryrði
á foreldrum mínum.
Undin og krókótt stræti gyð-
iugahverfisins í Varsjá ólu hann,
i'æfil meðal ræfla.
Hann var óspar á að tala um
sjálfan sig og hélt áfram: — Fjór-
tán ára gamall fór ég til Ame-
Hkli, á eigin spýtur, hjálparlaust.
Éargjaldinu liafði ég stolið.
Og hvað svo?
Hann stóð á fætur til þess að
hagræða viðtækinu. Kirkjuhljóm-
leikurinn hafði nú náð hámarki
sínu. Ég sá fyrir mér prestana í
skínandi skrúða, drekkandi vin-
ið og etandi brauðið; kórdrengi
í rauðum kirtlum; reylcelsis móð-
una yfir söfnuðinum, sem krau])
á kné í ógnarblandinni lotningu.
Að því cr mig snertir var
allt á eina bók lært, frá Varsjá til
New-York frá einu gyðinga-
hverfinu til annars.
Röddin var blíð. Augun lokuð.
Hnefarnir fast krepptir.
- Ég ákvað að berjast. Ekki
gegn fáum, eins og glæpamaður.
Ekki undir yfirskini, eins og
biaðamenn, stjórnmáláskúmar og
fjársýslumenn. En gegn öllum,
opinskátt.
Þegar hann lauk upp augun-
um, sá ég, að þau voru grá og
kuldaleg.
- I aljijóðafélagi verkamanna
spilltum við öllu sem við gátum.
Við vorum féndur þjóðfélagsins.
Við eitruðum þjóðfélagið innan
l'rá. Einu sinni var ég nætursakir
i hezta gistiliúsinu í Cliicago.
Rúinið var morandi, þegar ég
skildi við það.
Hann brosti; ég hrosti líka en
ekki mjog hjartanlega.
Þennan tíma, sem ég dvaldi
í Ameríku, var ég alls fimmtán ár
í fangelsi. I Tennessee var ég
einu sinni tekinn, makaður í tjöru
og velt upp úr fiðri.
Ég átti afskaplega bágt með að
skella ekki upp tír við umhugsun-
ina um þennan afmyndaða lík-
ama, tjargaðan og fiðraðan; um
klumbunefið mikla, skagandi
upp úr tjörunni og fiðrinu; um
ógurlegt útlit þessa vanskapaða
líkama í allri nekt sinni; um það
æði heiftar og hligðunar, sem
liann hafði orðið að reyna mitt í
stórum hóp af organdi og grenj-
andi Tennessee skríl. — Mér varð
af einhverri ástæðu óstjórnlega
skennnt við tilhugsunina um
þessi ósköp.
Yður finnst gainan að þessu
sagði hann og röddin var ógnar