Búnaðarrit - 01.01.1976, Page 268
262
BUNAÐARRIT
unum þannig, að heimila að ríkissjóður greiddi útflutn-
ingsbætur á útflutta búvöru, ef með þyrfti, en þó aldrei
hærri fjárhæð árlega en sem næmi 10% af verðmæti
búvöru til bænda á viðkomandi verðlagsári. Jafnframt
er bændum lögð sú skylda á berðar, að fullnægja þörf-
um innlenda markaðarins fyrir þær búvörutegundir, sem
liægt er með góðu móti að framleiða bér á landi. Þetta
ákvæði var í senn réttlátt og gagnlegt, bæði bændum og
þjóðarheildinni. Vegna legu og náttúru landsins, verða
óumflýjanlega verulegar sveiflur á búvöruframleiðslu frá
ári lil árs og einnig árstíðarsveifbir á mjólkurframleiðtl-
unni. Síðan þetta ákvæði gekk í gildi liafa bændur jafn-
an framleitt nægilegt magn af mjólkurvörum og kjöti,
en þvínær aldrei meira umfram innlendar þarfir en að
10% verðuppbótarákvæðið tryggði þeim sama verð fyrir
það, sem úl var flutt, og það, sem selt var innanlands.
Hið eina, sem ef til vill má með rétti gagnrýna er, að
ekki skuli með beinuin lagaákvæðum tryggt, að bændur
hljóti ætíð að auka belzt þá framleiðslu, sem gefur bag-
kvæmast verð á erlendum markaði, þótt þeir hafi lengst
af gert það, ]i. e. með því að auka framleiðslu sauð-
fjárafurða, fremur en annarra búgreina.
Frá sjónarmiði bænda, má gagnrýna það, að þeir fá
aldrei liækkun á launatekjum sínum fyrr en nokkru eftir
að aðrar stéttir liafa með samningum eða verkföllum
fengið launabækkanir. Búvöruverð getur liigum sam-
kvæmt breyzt ársfjórðungslega og á verðbólgutímum jafn-
an til liækkunar. Hafi t. d. orðið miklar kaupbækkanir
bjá viðmiðunarstéttunum, gætir þess í verðlagi búvöru,
þ. e. bændur fá sín laun liækkuð í sama lilutfalli og við-
miðunarstéttirnar, þótt þeir fái ætíð lægstu meðalvinnu-
tekjur allra vinnandi stétta. Þó má ekki skilja það svo,
að allir bændur séu tekjulágir, sumir þeirra liafa tekjur á
við vel launaða embættismenn, en margir aðrir bændur
fá mjög litlar tekjur.
Nú á síðustu árum heyrast báværar raddir um, að