Fréttablaðið - 15.06.2010, Blaðsíða 14

14 15. júní 2010 ÞRIÐJUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
greinar@frettabladid.is
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
MENNING: Páll Baldvin Baldvinsson fulltrúi ritstjóra pbb@frettabladid.is HELGAREFNI: Anna Margrét Björnsson amb@frettabladid.is og Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Henry Birgir Gunnarsson henry@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
S
ú málamiðlun, sem náðist í allsherjarnefnd Alþingis um
breytingar á frumvarpinu um stjórnlagaþing, virðist vera
fremur til bóta og óskandi væri að málið fengi afgreiðslu
á þinginu, sem nú er að ljúka. Samkvæmt breytingartil-
lögu fulltrúa allra flokka á meðal annars að fela stjórn-
lagaþinginu að fjalla um tvennt, sem láðist að nefna í upphaflegu
frumvarpi forsætisráðherra; annars vegar framsal ríkisvalds til
alþjóðastofnana og meðferð utanríkismála og hins vegar umhverfis-
mál, þar á meðal eignarhald á auðlindum. Hvort tveggja eru mál,
sem mörgum finnst að eigi heima í nútímalegri stjórnarskrá.
Í breytingartillögu fulltrúa
allra flokka nema Framsóknar-
flokksins er lagt til að áður en
efnt verður til stjórnlagaþings-
ins kjósi Alþingi nefnd, sem verði
sjálfstæð í störfum sínum og fái
það hlutverk að standa að þúsund
manna þjóðfundi um stjórnar-
skrána. Fundarmenn verði valdir
með slembiúrtaki úr þjóðskránni. Nefndin á að vinna úr tillög-
um þjóðfundarins og leggja fyrir stjórnlagaþingið, auk þess að
taka saman gögn og leggja fyrir stjórnlagaþingið hugmyndir um
breytingar á stjórnarskrá.
Það er út af fyrir sig mjög merkilegur áfangi að þjóðfundar-
fyrirkomulagið skuli þannig vera á leið inn í löggjöf um endurskoð-
un sjálfrar stjórnarskrárinnar. Þjóðfundurinn, sem haldinn var í
Laugardalshöll í nóvember síðastliðnum var einstakur; í fyrsta
sinn voru fulltrúar heillar þjóðar, valdir með slembiúrtaksaðferð,
fengnir saman á einn stað til að móta framtíðarstefnu. Umræðu-
fyrirkomulag þjóðfundarins er sömuleiðis talsverð nýjung fyrir
Íslendingum. Þar var unnið í smærri hópum, sem leituðust við
að greina gildi samfélagsins og bregða upp framtíðarsýn. Þannig
var þróuð aðferð til að allir fengju að tjá sig og koma sinni skoðun
á framfæri, sjónarmið allra fengju jafnt vægi, enginn meirihluti
kaffærði minnihlutann og áherzlan væri ekki á átök eða að yfir-
gnæfa andstæð sjónarmið, heldur að leita að því sem átti breiðan
grundvöll og sameiginlegan hljómgrunn.
Aðferð og niðurstöður þjóðfundarins vöktu mikla athygli og víða
hefur verið til þeirra vitnað síðan. Svipað fyrirkomulag hefur verið
viðhaft við stefnumótun á vegum ríkisins, sveitarfélaga og félaga-
samtaka og víðast gefið góða raun. Það er hressandi og uppbyggi-
leg tilbreyting frá íslenzkri umræðuhefð, sem oft virðist fremur
byggjast á því að sverta andstæðinginn og gera lítið úr honum
á alla lund en að leita að því jákvæða, sem allir geta sameinazt
um.
Mikið ríður á að um niðurstöðu stjórnlagaþings skapist sem víð-
tækust sátt. Alþingi hefur í meira en sex áratugi ekki ráðið við það
verkefni að endurskoða stjórnarskrána, vegna þess að þar hafa
menn ævinlega hrotið ofan í pólitískar skotgrafir. Til stjórnlaga-
þings verða ekki kjörnir fulltrúar flokka, heldur einstaklingar sem
hafa áhuga á að beita sér fyrir umbótum á stjórnskipaninni. Það
stuðlar vonandi að því að stjórnarskrárumbætur hrökkvi ekki enn
eina ferðina í pólitískan baklás. Það að nýta umræðuform þjóð-
fundarins til að fá fram sjónarmið almennings ætti sömuleiðis að
stuðla að sátt.
HALLDÓR
Ólafur Þ.
Stephensen
olafur@frettabladid.is
SKOÐUN
Sérstaða Íslands sem ferðamanna-lands er meðal annars fólgin í því
frelsi og óhefta aðgengi sem fólk finn-
ur fyrir þegar það heimsækir landið.
Í tilefni slyssins við Látrabjarg á dög-
unum vil ég lengstra orða biðja þar til
bær yfirvöld að hugsa sinn gang áður
en farið er að setja upp rammgerðar
girðingar og tálmanir hvar sem hætta
getur leynst við vinsæla ferðamanna-
staði.
Flestum mönnum er gefinn ákveðinn
skammtur af skynsemi sem fleytir
þeim tiltölulega óhappalítið í gegnum
lífið. Hjá öðrum yfirgnæfir áhættu-
sæknin, svo engar girðingar fá þeim
hvort eð er haldið. Það er þessi heil-
brigða skynsemi sem við megum
hvorki vanmeta né vanvirða hjá mann-
skepnunni. Þannig eru meira að segja
þýsk umferðaryfirvöld nú á síðustu
tímum búin að uppgötva þennan sann-
leika og farin að grisja í skógi umferð-
armerkinga í sínu heimalandi. Hafa til
dæmis fjarlægt fjölda merkinga sem
sýna bíl steypast fram af kanti eða
kaja þar sem ekið er um bryggjur eða
á bökkum áa. Sama á við um umferð-
armerki sem sýna möguleika á snjó-
komu. Farið er að treysta á að fólk
verði sjálft vart við snjókomuna og
þurfi því ekki á sérstökum aðvörunum
að halda!
Hér á landi ættum við ekki að fara að
tapa trú okkar á heilbrigða, mannlega
skynsemi. Láta ekki skiltaskóga og
keðjubunka yfirgnæfa íslenskar nátt-
úruperlur. Að því leyti er t.d. nóg gert
varðandi Gullfoss og Geysi, þótt frá-
gangur í umhverfi og aðgengi sé þar að
öðru leyti fyrir neðan allar hellur. Ekki
þarf heldur að segja neinum að lífs-
hættulegt geti verið að fara of nálægt
bjargbrún. En í þeim tilfellum þar sem
ósýnileg eða óvænt hætta er til staðar,
eins og við lundaholurnar á Látra-
bjargi, þar sem menn geta auðveldlega
misstigið sig á ystu brún, svo og í sam-
bandi við lævísar öldutungurnar í
Reynisfjöru, þar er sjálfsagt að geta
um hættuna með áberandi hætti. Þar
hefðum við þurft að vera fyrri til. Eru
fleiri þekktir ferðamannastaðir þessu
marki brenndir?
Hættur á ferðamannastöðum
Öryggis-
mál
Jón Baldur
Þorbjörnsson
leiðsögumaður
afsláttur til 30. júní
20%
Vonarpeningur
Mörður Árnason bloggar um
vatnalög. Hann vill nema lögin frá
2006 úr gildi og líst illa á hugmyndir
forystumanna stjórnarflokkanna um
að fresta gildistöku enn eina
ferðina. „Það er ekki gott
– meðal annars vegna
þess að enginn veit
hvað ríkisstjórnin lifir
lengi, en þó skárra en
að lögin taki gildi, sem
væri fullkom-
lega fáránlegt í
samstjórn þeirra
flokka sem ein-
mitt tókst að standa vörð um fornan
rétt í málinu.“ Þetta eru merkileg
ummæli. Hvers vegna ætti almenn-
ingur að hafa tiltrú á ríkisstjórninni
ef stjórnarliði hefur efasemdir um að
hún sé á vetur setjandi. Ef þetta
er ekki vatn á myllu stjórn-
arandstöðunnar …
Heyannir
Nokkrir þingmenn hafa lagt
fram þingsályktunartillögu
um að aðildarumsókn
Íslands að ESB skuli
dregin til baka.
Í þeim hópi er
Gunnar Bragi Sveinsson, þingflokks-
formaður Framsóknarflokksins.
Pressan greindi frá því í gær að innan
Framsóknar væri allt á suðupunkti
vegna þessa. Gunnar Bragi gengi
þarna í berhögg við stefnu sem
samþykkt var á flokksþingi Fram-
sóknarflokksins. Formaður málefna-
nefndar segist líta svo á að Gunnar
Bragi sé að segja grasrótinni stríð
á hendur. Gunnari Braga til varnar
má hins vegar benda á að
Framsóknarflokkurinn er
gamall bændaflokkur og
það er jú sláttutími.
bergsteinn@frettabladid.is
Tillögur um þjóðfund sem undanfara
stjórnlagaþings ættu að stuðla að sátt.
Ný umræðuhefð?