Samtíðin - 01.04.1970, Blaðsíða 20

16
SAMTÍÐIN
Það má kalla ömurlegt, að mestu ullarframleiðendur heimsins skuli
Selja mestalla ullina óþvegna úr landi
LÁTA mun nærri, að Norðurlandabúi
þarfnist ullar af einni sauðkind í föt á
ári, en um það bil % af þeirri ull, sem
kemur á heimsmarkaðinn, er frá löndum
á suðurhveli jarðar. Þaðan kemur m. a.
hin fræga Merino-ullartegund.
Talið er, að samtals séu í heiminum um
920 milljónir sauðfjár, sem ull fæst af, og
að 1.6 kg af þveginni ull fáist að meðal-
tali af hverri kind á ári. Þess má þó geta,
að í háþróuðustu sauðfjárræktarlöndum
heimsins, þaðan sem mest er flutt út af
ull, Ástralíu og Nýja-Sjálandi, fæst miklu
meiri ull af hverri kind. 1 Ástralíu fást að
meðaltali 4—5 kg af kind á ári, og eftir að
öll óhreinindi hafa verið þvegin úr reif-
inu svo og fitan, lanolinið, sem notað er í
hörundskrem og smyrsl, vegur það um 2J/>
kg.
Ástralía er mesta ullarframleiðsluland
heimsins. Þar eru um 165 milljónir sauð-
fjár, og samtals fást af þeirri miklu hjörð
árlega um 765 millj. kg af óþveginni ull,
en út eru flutt um 650 millj. kg af óunn-
inni ull. Næst kemur Nýja-Sjáland með
um 51 millj. sauðfjár, og nemur árlegur
ullarútflutningum þess lands um 250 millj.
kg. Samtals framleiða þessi tvö lönd
meira en helming þeirrar ullar, sem kem-
ur á heimsmarkaðinn, enda nemur ullar-
útflutningurinn, hvað verðgildi snertir,
um 35% af heildarútflutningi þeirra. Af-
koma þeirra byggist því að verulegu leyti
á ullarframleiðslunni og verðlagi á ullinni,
og geta langvarandi þurrkar eða verðfali
haft mjög örlagaríkar afleiðingar, hvað
afkomu þeirra snertir.
Ástralíubændur, sem eiga að meðaltali
um 1100 fjár hver, geta að sjálfsögðu
engu ráðið um tíðarfarið í álfunni, en tii
að reyna að fá sem hæst verð fyrir ullina
sína hafa þeir í samvinnu við fjárbændur
Nýja-Sjálands og Suður-Afríku stofnað
allsherjar ullarsölufélag, er reynir af öli-
um mætti að verjast áhrifum hinnar gíf-
urlegu samkeppni við margs konar gervi-
efni, sem komin eru á vefnaðarvörumark-
aðinn.
Þessi sölusamtök ullarframleiðendanna
reyna að halda verðlaginu sem stöðugustu,
því að mikil verðlækkun á ull getur dregið
mjög úr framleiðslu hennar, og mikil
verðhækkun getur einnig örvað vefnaðar-
vöruframleiðendur til að nota gerviefni í
ríkari mæli en áður í stað ullar.
Tvö fjárkyn, er nefnast á erlendu máli
Merino og Crossbred. eru talin ullarbezt.
Ástralía er Merinö-fjárlandið, en Nýja-
Sjáland Crossbred-fjárland, og þykir un
af því fé tæplega jafn góð og ull af Merino-
fé. En Crossbredfé hefur samt unnið á,
því að kjöt af því þykir einkar gott.
Crossbred er tiltölulega ungt kynblönd-
unarfé, en Merinoféð er gamalt, hrein-
ræktað kyn. Ætt þess má rekja til Spánar
allar götur aftur á 15. öld. Þar var þetta
fjávkyn ræktað fram á 18. öld, og var all-
ur útflutningur Merinofjár frá Spáni
stranglega bannaður að viðlagðri þungi'i
refsingu á þessum öldum, enda voru ullar
gæði þess miklu betri en annarra fjárteg-
unda.
En svo gerðist það fyrir rúml. 160 ár-
um, að Spánarkonungur gaf Hollending-