Samtíðin - 01.02.1971, Blaðsíða 7

I. blað 38. árg,
l\lr. 369
Febrúar 1971
Q
SAMTÍÐIN
HEIIVIILISBLAÐ TIL SKEIUIUTLIVAR OG FRÓDLEIKS
SAMTÍÐIN keniur út mánaðarlega nema í januar og ágúst. Ritstjóri og útgefandi: SigurSur
Skúlason, Reykjavík, simi 12520, pósthólf 472. AfgreiSslusími 18985. Árgjaldið 250 kr. (erlendis
300 kr.), greiðist fyrirfram. Áskriftir miðast við áramót. Áskriftum og áskriftargjöldum veitt
móttaka i Bókaverzlun fsafoldar, Austurstrœti 8. — Félagsprentsmiðjan lif.
Ómakfegur hleypidómur um konur
MENN eru oft haldnir undarlegum hleypidóm-
um, sem hver nernur af öðrum. Þegar verst tekst
til, er þar um múgsefjun að ræða. Stundum eru
ltessar getsakir broslegar, oftar hvimleiðar, en
geta orðið skaðlegar. Líklega gætir þeirra mest
hjá smáþjóðum, þar sem menn hálfþekkja eða
kannast við tiltölulega margt fólk.
Pólitískar áróðursvélar ala á hleypidómum
um menn og málefni, og verður sú iðja ógeð-
felldust fyrir kosningar. Þeir, sem muna eitt-
hvað aftur í tímann, geta fagnað þvi, að íslenzk-
ur kosningaáróður er orðinn með meiri menn-
ingarbrag en áður var, hvað svo sem hugarfari
aróðursvélstjóranna kann að líða.
Sá hleypidómur hefur lengi verið í tízku víða
um lönd, að konur séu lausmálli en karlar og
það til þeirra mun, að ógerlegt sé að trúa þeim
fyrir leyndarmáli! Þetta er fráleit getsök. Hér
fer á eftir örstutt grein varðandi þetta efni.
Hún birtist á sínum tíma í blaðinu „Liberty“,
undirrituð: Dr. W. S. Þar segir svo:
>,Hvorir eiga auðveldara með að þegja yfir
ieyndarmálum: kvenmenn eða karlmenn? Auð-
vitað karlmenn! Sú er vissulega bjargföst sann-
færing margra, sem telja sig fróða um sálarlíf
fólks. En ekki eru sálfræðingarnir þeirrar skoð-
unar.
Brezki uppfyndingamaðurinn, Sir Robert
atson-Watt, hefur staðhæft, að meira en 1000
konur hafi í heimsstyrjöldinni vitað um hið
uukivæga leyndarmál, að ratsjáin væri komin
td sögunnar, án þess að minnast á það einu orði.
Þegar Sir Robert hóf rafsegultæknitilraunir
sínar, hafði hann aðeins 3 konur sér til aðstoð-
ar- Næstu 10 árin störfuðu meir en 1000 konur
í skrifstofum og rannsóknarstofum hans, og
aldrei bárust nein leyndarmál þaðan.
Sá hleypidómur, að konur geti ekki þagað yfir
leyndarmáli, stafar af því, að þær eru mælsk-
ari cn karlar. Forsendan fyrir þessari ályktun
virðist því vera sú, að sá, sem talar meira, sé
lausmálli. Þar af leiðandi töldu menn lengi vel
sjálfgert að trúa konum aldrei fyrir lcyndar-
máli.
Konur eru oft hafðar til að njósna, bæði sem
einkalögregla og njósnarar, og telja yfirboðarar
þeirra þær traustastar og þagmælskastar allra
manna við þau störf. Hinn frægi njósnari í
heimsstyrjöldinni fyrri, dansmærin Mata Hari,
kaus heldur að standa brosandi andspænis af-
tökusveit en að segja aukatekið orð, er gæti
skaðað eða vakið grun á þeim mönnum, sem
höfðu auðsýnt henni traust.
Stanley Baldwin, fyrrum forsætisráðherra
Breta, sagði opinberlega: „Konur segja ekki
frá“. Og hann bætti því við, að alla stjórnmála-
tíð sína hefði hann aldrei vitað til þess, að kona
hefði ljóstað upp leyndarmáli, enda þótt hún
hefði vel getað brugðizt pólitísku trausti. Hins
vegar kvaðst hann vita um karlmenn, sem hefðu
brugðizt trúnaði í þeim efnum, enda þótt þeir
hefðu átt að vita miklu betur en konurnar, hvað
í húfi var.“
Þetta sagði nú doktorinn í „Liberty". En
okkur er spurn: Er ekki kominn tími til, að
við kveðum niður hinn arfgenga hleypidóm, að
hæpið sé að treysta þagmælsku kvenþjóðarinn-
ar? Er ekki auk heldur kominn tími til, að kon-
um sé í miklu ríkari mæli pn nú tíðkast SSr
á landi trúað fyrirí. mikiIvfegjiAffjopinberuji
störfum? ^
"íh
305092