Fréttablaðið - 24.08.2010, Blaðsíða 10

10 24. ágúst 2010 ÞRIÐJUDAGUR
Fréttaskýring: Hvernig gengur Landspítalanum að ná endum saman?
Gróft yfirlit um rekstur LSH 2008, 2009 og 2010
2008 2009 2010
Hagræðingarkrafa fjárlaga -1.000 -2.950 -3.300
Fjáraukalög 1.000
Hagræðingarkrafa frá ríki 0 -2.950 -3.300
Skattabreytingar -100
Gengisfall -2.100 -1.150 0
Alls hagræðingarkrafa: -2.100 -4.100 -3.400
Rekstrarniðurstaða -1.620 -1.350 0
Hagræðing (raun) 480 2.750 3.400
Neikvæður höfuðstóll -1.620 -2.970 -2.970
Upphæðir í milljónum króna á verðlagi hvers árs
Fjárlög gera ráð fyrir 5% hækkun verðlags og óbreyttri stöðu krónunnar
Ekki gert ráð fyrir nýjum kjarasamningum
200
0
-200
-400
-600
-800
-1.000
-1.200
-1.400
Afkoma ársins
Sértekjur umfram
áætlun
Launagjöld umfram
áætlun
Önnur rekstrargjöld
innan áætlunar
Gengisáhrif
-1.338
162
-372
40
-1.169
Rekstrarafkoma 2009 og áhrif gengisfalls
í milljónum króna
Kynntu þér Skuldabréfasjóðinn
á byr.is, hafðu samband í síma
575 4000 eða komdu við í
næsta útibúi. Við erum ávallt til
þjónustu reiðubúin.
BYR | Sími 575 4000 | www.byr.is
Góð 12 mánaða ávöxtun á Skuldabréfasjóðnum sem fjárfestir
eingöngu í ríkistryggðum verðbréfum*
*Heimild: www.sjodir.is
Sjóðurinn er verðbréfasjóður og starfræktur í samræmi við lög nr. 30/2003 og lýtur eftirliti Fjármálaeftirlitsins. Fjárfestingu í sjóðum fylgir alltaf áhætta þar sem gengi þeirra getur bæði lækkað og hækkað. Ávöxtun í fortíð
endurspeglar ekki framtíðarávöxtun, heldur er hún einungis vísbending. Nánari upplýsingar má finna í útboðslýsingum og útdráttum úr þeim á heimasíðu Rekstrarfélagsins, rfb.is og á heimasíðu Byrs, byr.is. Fjárfestum er
bent á að kynna sér vel útboðslýsingar sjóða áður en fjárfest er í þeim. Ekki er tekin ábyrgð á villum sem geta komið fram t.d. prentvillum í upplýsingaveitum, þó ávallt sé unnið að því að lágmarka möguleika á slíku.
SKULDABRÉFASJÓÐURINN
20,0%
D
Y
N
A
M
O
R
E
Y
K
JA
V
ÍK
Rekstrarafgangur Landspít-
alans nam rúmum 35 millj-
ónum króna á fyrstu sex
mánuðum ársins 2010. Upp-
hæðin er ekki há en niður-
staðan markar eigi að síður
tímamót í rekstri stofnun-
arinnar þar sem verulegur
halli hefur verið um langt
árabil. Hagræðingu sem
þessari er hins vegar ekki
náð án fórna.
Nýlega staðfesti Ríkisendurskoðun
að stjórnendum Landspítalans hefur
tekist að halda rekstri stofnunarinn-
ar innan þeirrar áætlunar sem lagt
var af stað með fyrir árið. Áætl-
unin gerir ráð fyrir að reksturinn
verði í takt við fjárveitingar sam-
kvæmt fjárlögum og að uppsafnað-
ur halli haldist því óbreyttur í árs-
lok. „Verði það raunin yrðu það að
mati Ríkisendurskoðunar einhver
jákvæðustu tíðindi sem orðið hafa
í rekstri A-hluta stofnana um langt
árabil,“ eins og segir í skýrslu til
Alþingis um framkvæmd fjárlaga
2009 og janúar og til apríl 2010.
Þungur róður
Spítalanum er gert að lækka rekstr-
arkostnaðinn á þessu ári um rúm
níu prósent eða 3,4 milljarða króna.
Eins og mörg undanfarin ár varð
verulegur halli á rekstri spítalans
á árinu 2009, eða 1,3 milljarðar
króna. Uppsafnaður halli spítalans
í árslok nam rúmlega 2,8 milljörð-
um eða um átta prósentum af fjár-
veitingum. Þessi rekstrarniðurstaða
skýrist auðvitað að stórum hluta af
efnahagshruninu sem hefur haft
mikil áhrif á fjárveitingar til LSH
og þá ekki síður á gengisfalli krón-
unnar. Stór hluti aðfanga spítalans
er háður erlendri mynt og hefur
gengisfallið því haft veruleg áhrif
á afkomu hans. Hafa stjórnendur
LSH bent á að þegar tekið er tillit
til gengisþróunar umfram forsend-
ur fjárlaga þá var rekstur spítalans
nálægt jafnvægi árið 2009. Árin frá
hruni, 2008 til 2010, nemur raunhag-
ræðing í rekstri spítalans rúmum
6,6 milljörðum á verðlagi hvers árs.
Álfheiður Ingadóttir heilbrigðisráð-
herra kallaði árangurinn þrekvirki
á ársfundi LSH í apríl.
„Ég hef bent fólki á að skoða við-
snúninginn sem hefur orðið á fyrri
hluta þessa árs miðað við árið í
fyrra. Það er hægt að meta árang-
urinn eftir þeim tölum. Við vorum
850 milljónir í mínus eftir sex mán-
uði í fyrra,“ segir Björn Zoëga, for-
stjóri Landspítalans. „Það sem er
nýtt er að sjö mánaða uppgjör spít-
alans sýnir það sama. Niðurstaðan
af því er jákvæð.“
Stórátak
Með umfangsmiklum hagræðing-
araðgerðum sem gripið var til á
öllum sviðum spítalans hefur tek-
ist að ná þessum árangri. Breyt-
ingar í starfseminni hafa leitt til
þess að vakta- og yfirvinnukostn-
aður hefur minnkað og átak í inn-
kaupum á sérhæfðum sjúkrahús-
vörum og þjónustu hefur lækkað
rekstrarkostnaðinn. Launakostn-
aðurinn hefur lækkað bæði vegna
fækkunar starfsmanna og minni
yfirvinnu sem breytingar í starf-
semi og skipulagi hafa gert mögu-
legt. Til dæmis hefur yfirvinna á
LSH dregist saman um 25 prósent
á þessu ári.
Þetta hefur verið „erfitt verk og
sársaukafullt fyrir marga en með
samstilltu átaki gengið furðu vel,“
segir Björn í föstudagspistli sínum
20. ágúst.
En hvað er átt við með því að
sparnaðurinn hafi verið sársauka-
fullur fyrir marga? „Það sem ég var
að vitna til er að laun hafa lækkað
hjá langflestum á spítalanum. Eins
hafa allir þurft að leggja mikið á
sig í vinnunni auk þess að allir hafa
þurft að vinna við að móta sparn-
aðartillögur fyrir spítalann,“ segir
Björn.
Álag á starfsfólk spítalans kemur
þó ekki fram á þeim álagsmæling-
um sem beitt er. Einkenni eins og
veikindafjarvistir hafa ekki aukist
eins mikið og vænta mætti. „Álag á
starfsfólk er þó inngróið í starfsemi
spítala, og má þá nefna sérstaklega
vaktavinnuna,“ segir Björn jafn-
framt.
Björn nefnir jafnframt að stöðu-
gildum á LSH hefur fækkað um
300. Fimmtíu hefur verið sagt upp
í tveimur fjöldauppsögnum en að
öðru leyti hefur fækkun starfs-
manna náðst með því að ráða ekki í
stöður sem losna.
Margt smátt
Í byrjun árs leituðu stjórnendur á
Landspítalanum eftir liðsinni starfs-
fólks við mótun sparnaðartillagna.
3.500 slíkar bárust og 1.800 starfs-
menn tóku beinan þátt í 62 sparnað-
ar- og stefnumótunarfundum.
Gott dæmi um hversu langt er
gengið í sparnaði er að bæði stórt
sem smátt er verðmerkt í hillum
spítalans. Er það hluti af nýrri
stefnu- og starfsáætlun LSH að hver
deild á að verðmerkja tíu til fimmt-
án hluti sem eru í notkun á öllum
tímum. Ekki á þetta síst við um þá
hluti sem eru dýrir eða mest notað-
ir. Til dæmis eru bómullarhnoðr-
arnir sem notaðir eru við blóðtöku á
bráðamóttökunni verðmerktir. Þeir
kosta tíu krónur stykkið.
Niðurskurðarkrafan 2011
Ekkert er vitað um hver niður-
skurðarkrafan verður fyrir LSH
fyrir næsta ár. Uppleggið í fjárlaga-
vinnunni er að sparnaðurinn innan
heilbrigðiskerfisins verði fimm pró-
sent sem myndi þýða að LSH þyrfti
að finna um það bil tvo milljarða til
viðbótar. „Ég vona að niðurskurður-
inn verði ekki flatur. Allt sem bæt-
ist við úr þessu kallar á mjög erf-
iðar aðgerðir og það er ekki hægt
að leggjast í viðlíka naflaskoðun
aftur hvað varðar niðurskurðinn.
Það gæti leitt til biðlista og skertr-
ar þjónustu því frekari niðurskurði
verður væntanlega ekki náð nema
að leggja niður þjónustu sem við
teljum sjálfsagðan hlut.“
Hagræðingin 6,6 milljarðar króna
ÆFING Á BRÁÐAMÓTTÖKU Það er til marks um hversu langt er gengið í niðurskurði að bómullarhnoðrarnir á bráðamóttökunni
eru verðmerktir. Þeir kosta tíu krónur stykkið. FRÉTTABLAÐIÐ/VALLI
Svavar
Hávarðsson
svavar@frettabladid.is