Sameiningin - 01.11.1900, Page 2

146
hefir í seinni tíð verið haldið íram, einkurn úr vantrúaráttinni,
að kristnitaka forfeðra vorra hafi ekkert annað eða mjög lítið
annað verið en formbreyting hið ytra. J)að voru á fundum
þessum bæði af leikmönnum og prestum fœrð mörg og sterk
rök að því, að kristindómrinn hafi verið mönnunum öllum,
sem ruddu honum braut inn í þjóðfélag vort, hjartanlegt al-
vörumál, enda líka mjög bráðlega borið þjóðinni, eftir að
honum var leyfð friðhelguð landsvist, margfalda blessunar-
ávexti. Engu að síðr mátti það skýrt heyra á fundum þessum,
að ómrinn af rödd þeirra, er í liðinni tíð hafa verið að prédika
þjóð vorri hið gagnstœða, er alls ekki enn dáinn út hjá lönd-
um vorum hér. En gaman var að því, hve mikill fornsögu-
fróðleikr kom í ljós hjá ýmsum í hópi leikmanna við þetta
tœkifœri. I því sambandi er vert að nefna tvo menn: Sig-
urð ísfeld í Garðar-söfnuði og Einar Guðmundsson í Vídalíns-
söfuði. pað kemr enginn að tómum kofunum hjá þeim, þeg-
ar um íslendingasögurnar gömlu er að rœða. Og ef þeir leik-
menn, sem búa yfir eins mikilli söguþekking á því sérstaka
svæði, halda fram einhverjum varúðarverðum skoðunum krist-
indóminum viðvíkjandi, þá eiga prestarnir mjögervitt aðstöðu
í trúarvörn sinni, nema því að eins þeir sé líka búnir að kynna
sér sögurnar forn-íslenzku rœkilega og hafi lesið þær vel ofan
í kjölinn.
Margt gott og fróðlegt mátti vissulega læra á þessum
síðustu samtalsfundum. En eitt þótti oss bezt og það var í
rœðu Sveins Sölvasonar á fundinum að Mountain. Hann
minntist á það úr Njálssögu, að Skarphéðinn, deyjandi í
brennunni að Bergþórshvoli, brenndi sig í kross bæði á baki
og brjósti. Skildi hann það svo, vafalaust réttilega, að það
tvöfalda krossmark, er hinn mikli kappi á því hátíðlega
augnabliki brenndi inn í líkama sinn, sé skýr vottr þess, að
hann hafi dáið í trúnni á Jesúm Krist hinn krossfesta. En í
þeim fagra vitnisburði um kristnu trúna hjá hinni deyjandi
hetju kvaðst rœðumaðr sjá ávöxt bœnarinnar, sem Höskuldr
Hvítanesgoði bar fram, þá er hann féll fyrir þeim Skarphéðni:
,,Guð hjálpi mér, en fyrirgefi þessi tilgáta hr. Sveins
Sölvasonar er bæði vitrleg og hákristileg. Og hún verð-
skuldar það margfaldlega, að henni sé á lofti haldið,