Sameiningin - 01.11.1900, Síða 7

helzt eftir þessum, er nú koma fram, fyrir þá sök, aö þeir
hafa frá upphafi veriö máttarstólpar hinnar byrjandi íslenzku
kristni. Önnur ástœða dr. Ólsens fyrir |7ví að telja söguna
um fórnargjörðarheit hinna kristnu manna grunsama er sú,
að Hjalti Skeggjason hafi sýnt sig sem mikinn „veraldar-
mann“, þá er hann, eftir því sem segir í sögu Ólafs helga,
nokkuð löngu seinna dvaldi utan lands við hirðir þeirra nafna,
Ólafs Haraldssonar í Norvegi og Ólafs Eiríkssonar í Svíþjóð.
En í þeim kapítulum sögunnar, sem vitnað er til þessu til
sönnunar, getum vér ekkert fundið, sem varpi þeirri rýrð á
framkomu Hjalta, er sýni, að hann hafi „annaðhvort aldrei
unnið það heit að helga lifnað sinn guði eða þá svikið það“.
Vér verðum að muna eftir því, að kristni þeirrar aldar var í
mjög ófullkomnum umbúðum, og margt í framkomu manna,
sem nú réttilega er talið ósamrímanlegt sannkristinni trú,
hneykslaði þá engan. Yfir höfuð finnst oss dr. Ólsen dœma
Hjalta harðar en hann á skilið, þó það vafalaust ekki sé af
ásettu ráði. Og að því, er snertir spaugyrðið, sem haft er
eftir Hjalta, þá er Runólfr í Dal Úlfsson rétt eftir þingið var
skírðr — ,,Gömlum kennum vér nú goðanum að geifla á salt-
inu“—, þá sanna þau að ætlan vorri að eins það, að maðrinn
var merkilega fyndinn í orðum, jafnvel meinfyndinn, sem vel
gat og getr enn verið einkenni á sannkristnum manni.
En annars eru allar þessar aðfinningar vorar smámunir,
sem vér ekki viljum leggja neina verulega áherzlu á. I aðal-
efninu er minningarrit þetta prýðilega af hendi leyst og mik-
illar þakkar vert. Og allir góðir Islendingar ætti að eignast
það, lesa það vandlega og styðja sem mest að útbreiðslu þess.
r
Frá Islandi.
Eftir séra Jónas A. SiRiirdsson*
XI.
Síðasti kaflinn endaði á athugasemdum um hina óhollu
íslenzku blaðamennsku, sem Reykjavík minnti mig á, í sam-
bandi við hina öfugu og til þessa tíma að ýmsu leyti óhollu
skólamenntan,