Sameiningin - 01.11.1900, Blaðsíða 10

154
/
svo birti yfir byggðum íslands, sem þráir, að þetta ókristilega
stóryrSa-úrfelli stytti upp, sem allt andlegt líf hefir gjört gagn-
drepa, ófœrt eSa ónýtt, — ofan af fjöllum og út í sjó sent >
hroll og stundum helskjálfta — andlegan landskjálfta — inn f
f húsin og kirkjurnar og hjörtun.
HvaS sem blöSin heima kunna aS segja um velgengni og
verklegar framfarir, þá er andlega árferSiS á Islandi engan
veginn enn orSiS gott, — e'nda á kirkjan fæst blöSin aS. Ef
trúa má sumum talsmönnum þjóSarinnar, liggr næst aS halda,
aS í þetta sinn verSi aldamóta-harSindin, sem þjóStrúin lætr
sjaldan bregSast, andleg harSindi, hallæri og fellir fyrir
kirkjuna og kristnu trúna, og svo vildu nú sum ákvæSa- (eSa
ókvæSa-) skáldin kveSiS hafa. En eg held, aS sú Krukkspá
hinna ,,lærSu“*) komi ekki fram. Og ,,þrátt fyrir allt og
þrátt fyrir allt“,— öll slík andleg harSindi heima, og allar
slíkar harSindaspár héSan aS vestan, er enginn slíkr harS-
indabragur sýnilegr í Reykjavík. Von manns, hvaS lútersku
kirkjuna á íslandi snertir, hlýtr aS lifna viS þaS aS kynnast
kristindómsáhuga margra Reykvíkinga, ekki einungis meSal
kirkjuleiStoganna, heldr einnig meSal leikmanna**) af öllum
stéttum. Margir hinna helztu borgara Reykjavíkr eru trúaSir
menn. Og ýmsir, sem fyrir fáum árum voru lítt vinveittir
kirkju og kristindómi, þar á meSal sum skáldin vor, eru þaS
nú fullkomlega. En einkennilegt er þaS, aS einn guSfrœS-
ingr, sem er ritstjóri, lætr blaS sitt brigzla einum mjög merk-
um, stórgáfuSum manni og góSum dreng um þaS, aS nú sé
hann orSinn kristinn. þaS gæti þó hvergi komiS fyrir nema
á Islandi eSa í íslenzkum blöSum.
Fyrir eitthvaS nálægt 25 árum gekk út frá skólalýSnum
í Reykjavík sú afneitan og efaspeki, sem enn bólar á víSa í
þjóSlífi voru. En nú ganga út frá höfuSstaSnum, hvaS sem
skólunum sumum kann aS líSa, alveg gagnstœS áhrif, til
blessunar fyrir land og lýS. Og trúarlíf höfuSstaSarins verSr
bráSlega trúarlíf landsins. Aftrhvarf aldarinnar hefir loks
*) Krukkspá pr eftir Jón nokkurn, er kallaðr var ,,lærði“ m. fl.
Hann þótti göldróttr mjög. Krukkspá var rituð um 1640.
t*i Eg viðhefi ,,leikmenn“ hér um óvígða, þótt ,.lærðir“ sé, því það
mun rétt, og í þeirri merking er enska orðið ,,laymen“ ávallt haft ,