Sameiningin - 01.08.1905, Blaðsíða 15

95
trúmálum og á 20. öldinni hlýtr a8 breiðast enn meir út, hafa
á skoðanir tveggja eöa þriggja nastu kynslóða viðvíkjandi
persónu Jesú frá Nazaret og lífi hans hér?“
Síöan íer hann að tala u'm Jesúm blátt áfram sem um-
bótamann með hinum háleitustu siðferðilegu hugsjónum. ,,Þar
sem hann“ — segir Eliot — ,,kom fram á menntunarlausri
öld, gat ekki farið hjá því, að honum væri launað með því ’að
gjöra hann að guði, og minning hans fékk yfir sig hjúp hins
yfirnáttúrlega á þeim fjórum eða fimm mannsöldrum, sem
liðu áðr en guðspjallasögurnar komust í fast form. “ Vissu-
lega hefir dr. Eliot ekki gefið sér tíma til að hugsa sig um, er
hann iitaði þessi orð: ,,á menntunarlausri öld“ (in a bar-
barous agé). Það var þrein hundruðum ára eftir Aristoteles,
höfund hugsunarfrœði þeirrar, sein einmitt nú er verið að
kenna í Harvard-háskólanum; þremhundruðum ára eftir Plató.
sem margir telja mestan heimspeking á öllum tímum; þrem
hundruðum ára eftir Sókrates, jafnoka þeirra Aristotelesar og
Platós að vizku. Það var hin fræga upplýsingaröld, sem
kennd er við Agústus keisara, sú öld, þá er Hóraz og Virgill
orktu sín fögru ljóð, sem heimtað er að allir lesi til þess að
geta útskrifazt frá Harvard, sú öld, þá er Síseró hélt roeður þær
hinar glæsilegu og mælsku, scm ætlazt er til að háskólanem-
endr allir lesi.
Kannazt er nú við það af þeim, er forustu hafa meðal
Unitara, að kirkjur þeirra sé að hverfa, en hins vegar hafa
þeir það sér til huggunar, að þeir hafi fullnœgt verki köllunar
sinnar, þar sem þeir hafi svo gegnsýrt prédikanina í öðrum
kirkjudeildum með kenning sinni, að í raun og veru sé sú pré-
dikan orðin í anda Unitara. En það, að að eins 74 þúsundir
meðal milíóna þeirra í Ameríku, er kalla sig kristnar,
eru Únitarar, sýnir, að hreyfing sú nýtr ekki almennings hylli;
og ekki fæ eg séð, að forkólfar Únitara hafi ástœðu til aö gjöra
mjög mikið úr því huggunarefni fyrir sig, að aðrar kirkjur
hafi aðhyllzt kenningar þeirra, eins og þair staðhœfa; því sé
það satt, þá hafa þær vissulega veitt því viðtöku, sem leyst
hefir Únitara sundr og eytt þeim, og er naumast bróðurlegt
að hlakka yfir því, að aðrir hafi fengið inn í sig það, sem hefir
orðiö þeim sjálfum til svo mikils tjóns.