Sameiningin - 01.07.1925, Side 8

198
William Jennings Bryan.
Sunnudaginn 26. júlí andaðist þessi afhurSa AmeríkumaS-
ur, og varö bráðkvaddur. Dauðann bar aS höndum í Dayton,
Tennessee, þar sem Bryan hafði dvaliS nokkrar vikur og veriS
riðinn viS “Apakattar-málin”, sem nú eru heimsfræg orSin.
Um hádegiS þann sama dag hafSi Bryan flutt ræðu fyrir
miklum mannfjölda. Úr þeirri ræSu fsvanasöng BryansJ skulu
hér sagSar þessar setningar:
“Frammi fyrir Pílatusi stóö Kristur, postuli kærleikans.
ValdiS vann sigur; þeir negldu hann á tré, og þeir, sem
horfSu á, hæddu hann og atyrtu og sögöu: ‘Nú er hann dauSur’.
En frá þeirri stundu tók vald keisarans aS þverra, en kraftur
Krists aS vaxa. AS nokkrum öldum liSnum var stjórnin róm-
verska horfin og hersveitir hennar týndar, en hinn krossfesti
og upprisni frelsari varð mikilvægasta staSreynd mannkynssög-
unnar.”
Alla daga hafSi Bryan veriS trúmaSur, en á síSari árum
gerði hann kristindóminn aS aSal-máli sínu. Var hann fast-
heldinn um iátningar og erfikenningar, og var foringi funda-
mentalista.
AnnaS aSal-mál Bryans var hindindismáliS. VínibanniS í
Bandaríkjum á Bryan mikiS aS þakka. Stjórnmála-barátta hans
hin síSasta var þaS stríS, er hann háSi á þingi Democrata gegn
vínbannsf jendum, og vann hann sigur.
Lengst verSur Bryans líklega minst sem postula friöarins.
Öllum töfrakrafti málsnildar sinnar heitti hann til þess aS reka
illa anda stríðs og styrjalda úr hugskoti manna. Á stríSsárunum
lagSi hann niSur embætti sem utanríkis-ráðherra, heldur en aS
þurfa að ljá nafn sitt undir stríSs-yfirlýsinguna. Hverjum aug-
um sem menn líta á það tiltæki hans, virSa hann allir fyrir ein-
lægni hans viS sjálfs sín sannfæring.
Þrívegis bar Bryan merki flokks síns viS forseta-kosningar
í Bandaríkjum, og þó aldrei næSi hann forseta-tign, var hann
um langt skeiS einhver áhrifamesti maSur 'þjóSarinnar.
SumariS 1896 stóS flokksþing Democrata í Chicago. Skyldí
þar útnefna forseta-efni. Þá var Bryan ungur og litt þektur
kongressmaður. En þar kom að hann steig á ræSupallinn, og er