Fréttablaðið - 02.05.2011, Qupperneq 14

14 2. maí 2011 MÁNUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
greinar@frettabladid.is
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
HELGAREFNI: Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is MENNING: Bergsteinn Sigurðsson bergsteinn@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Sigurður Elvar Þórólfsson seth@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
F
orystumenn verkalýðshreyfingarinnar og forysta ríkis-
stjórnarinnar hafa fundið sér sameiginlegan blóra-
böggul ef marka má ræðuhöld gærdagsins, Landssam-
band íslenzkra útvegsmanna. Hin ófrávíkjanlega krafa
atvinnurekenda að fá einhverja vissu um starfsskilyrði
sjávarútvegsins áður en gengið yrði frá kjarasamningum er kölluð
„grímulaus sérhagsmunagæzla“ og „kúgun“ LÍÚ.
Það hentar Jóhönnu Sigurðardóttur alveg ágætlega að leitast við
að beina reiði almennings vegna ástandsins í kjaramálum að LÍÚ.
Það breiðir yfir innri ágreining
og veikleika stjórnarsamstarfs-
ins að eiga sameiginlegan óvin.
Það felur líka þá staðreynd að
hnúturinn sem nú er kominn í
kjaraviðræður á almenna vinnu-
markaðnum er ekki sízt til kom-
inn vegna þess að það tók ríkis-
stjórnina átta mánuði að vinna
úr niðurstöðum sáttanefndarinnar svokölluðu um stjórn fiskveiða.
Ábyrgðin á því að almennir launamenn eru enn með lausa samn-
inga liggur hjá ríkisstjórninni, ekkert síður en vinnuveitendum.
Það þvældist ekki fyrir Gylfa Arnbjörnssyni, forseta ASÍ, að
hella sér yfir hina óvinsælu útgerðarmenn og þeirra ófrávíkjan-
legu kröfur í 1. maí-ávarpi sínu á Akureyri. Hann er þó sjálfur
með sínar ófrávíkjanlegu kröfur í farteskinu, til að mynda þá að
tekið verði á þeim mun sem er á lífeyrisréttindum opinberra starfs-
manna og almennra launþega. Það er ekki síður réttmæt krafa en
krafa vinnuveitenda um að fá skýrleika í sjávarútvegsmálin áður
en þeir semja til þriggja ára – og álíka loðin svör hafa fengizt frá
ríkisstjórninni um hvernig á að mæta henni.
Þrennt þarf að hafa í huga vegna þeirrar stöðu, sem komin er
upp í kjaraviðræðunum. Í fyrsta lagi er alveg ljóst að starfsskilyrði
sjávarútvegsins eru sameiginlegt hagsmunamál allra Íslendinga,
vinnuveitenda og launþega, svo þungt vegur sú atvinnugrein í efna-
hagslífinu. Breytingar á fiskveiðistjórnun sem skerða afkomu í
greininni munu koma niður á öllu launafólki, jafnt því sem starfar
í sjávarútveginum og öðrum. Það þarf að finna lausn sem tryggir
viðurkenningu þjóðareignar og réttlætissjónarmið í sjávarútveg-
inum og skapar honum jafnframt hagstæð rekstrarskilyrði.
Í öðru lagi vita allir, bæði vinnuveitendur og verkalýðsforingjar,
að kauphækkanir sem fyrirtækin geta ekki staðið undir eru gagns-
lausar. Nú þarf að auka kaupmátt og atvinnu. Verði samið um
innistæðulausar hækkanir, þýðir það aðeins tvennt; að fyrirtækin
hækka hjá sér verðið, sem hleypir verðbólgunni af stað og hækkar
lánin okkar, eða að þau fækka fólki og atvinnulausum fjölgar.
Í þriðja lagi myndu allsherjarverkföll vinna óbætanlegan skaða
á efnahagslífinu. Mörg fyrirtæki eru illa stödd og þyldu ekki verk-
föll. Slíkar aðgerðir gætu líka sett risavaxið strik í reikninginn hjá
ferðaþjónustunni, í upphafi sumars sem flestir spá að geti orðið
bezta ferðamannavertíð frá upphafi.
Vinnuveitendur, verkalýðshreyfingin og ríkisstjórnin bera sam-
eiginlega ábyrgð á því að leysa úr hnútnum og leiða samningavið-
ræður farsællega til lykta. Þá er betra að spara stóru orðin.
Ólafur Þ.
Stephensen
olafur@frettabladid.is
SKOÐUN
HALLDÓR
Er þinn
auður í góðum
höndum?
Okkar viðskiptavinir velja
óháðan aðila sem hefur skynsemi
og áhættumeðvitund að leiðarljósi.
Borgartúni 29
S. 585 6500
www.audur.is
• Séreignarsparnaður
• Eignastýring
• Langtímasparnaður
Taktu góða ákvörðun
Þriðjudaginn 3. maí nk. verður skýrsla sem nefndist „Hagræn áhrif skap-
andi greina“ kynnt á málstofu í Háskóla
Íslands. Þetta er tímamótaskýrsla þar sem
skapandi greinar eru í fyrsta sinn skil-
greindar á Íslandi sem atvinnuvegur með
ótvírætt hagrænt gildi.
Hagræn áhrif af starfssemi skapandi
greina hafa aldrei áður verið tekin saman.
Af vanþekkingu hafa margir, þar á meðal
sumir framámenn þjóðarinnar, búið til
mýtu og fullyrt að listamenn séu afæt-
ur á samfélaginu. Sú mýta hefur nú verið
hrakin.
Menning og listir gefa af sér verðmæti
í víðum skilningi en í þessari skýrslu er
einungis leitast við að leggja mat á efna-
hagsleg verðmæti, byggð á skilgreiningu
sem Unesco, Menningarstofnun Samein-
uðu þjóðanna, hefur innleitt.
Á undanförnum árum hefur mikið verið
rætt og ritað um vöxt skapandi greina í
heiminum. Í Grænbók Norrænu nýsköp-
unarmiðstöðvarinnar, sem gefin var út
í lok árs 2007, er talað um hraðan vöxt
í skapandi greinum og að í þeim fælist
vaxtarsproti sem gefa beri gaum. Í Græn-
bók sem kom út á vegum Evrópusam-
bandsins í apríl 2010 er atvinnuvegurinn
skilgreindur sem „Culture and Creative
Industries (CCI)“ og jafnframt talað um
að stefnumótandi aðilar þurfi að veita
þessari atvinnugrein meiri athygli og
skilning.
Umræðan á Íslandi hefur þróast í eðli-
legu samhengi við þetta. Keðjuverkandi
áhrif leikjagerðar, kvikmyndaframleiðslu,
ritstarfa, sviðslista, tónlistar, hönnunar og
myndlistar, mega nú vera öllum ljós.
Skapandi greinar á Íslandi velta að
minnsta kosti 189 milljörðum króna á ári.
Með þessar upplýsingar í farteskinu vitum
við að skapandi greinar eru einn stærsti
atvinnuvegur þjóðarinnar og verðskuldar
athygli og skilning í framtíðar atvinnu-
uppbyggingu á Íslandi. Það er brýnt að vel
verði haldið utan um áframhaldandi mæl-
ingar. Stefnumótun í atvinnu- og mennta-
málum þarf að skoða í samhengi við þann
styrk sem hlýst af því að Íslendingar eru
skapandi þjóð og allar skapandi greinar
eru mikilvægir hlekkir í þeirri keðju.
Mýtan hrakin – skapandi grein-
ar hafa ótvírætt hagrænt gildi
Menning
Anna Hildur
Hildibrands-
dóttir
framkvæmdastjóri
ÚTÓN
Óboðlegt
Formaður Þjóðhátíðarnefndar í
Vestmannaeyjum þarf að gæta orða
sinna. Á hátíðinni sem hann stendur
fyrir á hverju ári fremja ölóðir menn
jafnan nokkur kynferðisbrot – jafnvel
þótt hann vilji sem minnst af þeim
vita. En að saka Stígamót
– samtök sem eftir 20
ára starf eru sérhæfð í að
hjálpa þolendum slíkra
brota – um að fjölga níð-
ingsverkunum og nærast á
þeim er óboðlegt. Og verður
hálfu verra þegar litið
er til þess hvaða
stöðu hann
gegnir.
Semingur
Páll Scheving Ingvarsson hefur reynd-
ar beðist afsökunar á ummælum
sínum (með dálitlum semingi) en
það væri ekki verra ef hann léti hug
fylgja máli, byði Stígamót velkomin á
hátíðina og liðkaði fyrir starfi þeirra
eins og honum frekast er unnt.
Af orðum hans að dæma
verður það hins vegar ekki
gert.
Gull og silfur
Þegar Björgólfur Thor Björg-
ólfsson boðaði það
á dögunum
að hann
hygðist
leiðrétta ýmislegt bull í rannsóknar-
skýrslu Alþingis á vef sínum var
þeirri spurningu velt upp á þessum
vettvangi hvort hann mundi leið-
rétta eitthvað í æsilegri snúðasögu
Össurar Skarphéðinssonar. Henni
lauk eftirminnilega með því að
gullúrsprýdd hönd Björgólfs kippti
Sigurjóni Þ. Árnasyni út úr Ráð-
herrabústaðnum. Björgólfur hefur
nú svarað kallinu og leiðrétt
söguna um „snúðaát Sigurjóns
Þ. Árnasonar og meint inngrip
mín í þá athöfn“. Hann var sum
sé með silfurúr. Annað
virðist standa.
stigur@frettabladid.is
Hnúturinn í kjaraviðræðum er ekki bara sök LÍÚ.
Sameiginleg
ábyrgð