Morgunn - 01.07.1974, Page 14

12
MORGUNN
vorir hafa í þessu efni haft einhverja reynslu, þó að þeir hafi
að einhverju leyti misskilið hana.
Þá eru þau fyrirbrigði, sem vér getum ef til vill nefnt einu
nafni eldraunir. Um þau þótti svo mikils vert, að þau voru tek-
in til greina í löggjöfinni! I Noregi tíðkaðist járnburður mikið á
11. og 12. öldinni. Menn báru glóandi járn með berum hönd-
um eða gengu á þvi berum fótum til þess að sanna sýknu sína
eða til þess að sanna það, að þeir færu með rétt mál að öðru
leyti, þegar vitnum varð ekki við komið. Eftir því sem stendur
í Goðrúnarkviðu III. í Sæmundareddu hefur líka verið til önn-
ur aðferð. Goðrún Gjúkadóttir er borin þeim sökum af ambátt
manns síns, að hún hafi átt vingott við annan karlmann en
manninn sinn. Hún sannar sakleysi sitt með þvi að bregða hend-
inni ofan í sjóðandi vatn, og taka upp gimsteina, sem liggja
á ketilbotninum. Höndin er heil eftir þetta, og með því er sýkna
Goðrúnar sönnuð. Þá er ambáttin látin gera þetta sama, en
hönd hennar sviðnar, og af því þykir auðsætt, að hún hafi far-
ið með róg.
En eldraunirnar voru stundum með öðrum hætti. Berserk-
imir óðu logandi eld með berum fótum. Frásagnirnar um ber-
serkina eru í mínum augum mjög merkilegar. Þeir komust i
eitthvert það ástand, er nefnt var berserksgangur, og meðal
annars olli því, að beir urðu miklu sterkari, meðan þeir voru í
því, en þeir áttu að sér. Eftir á urðu þeir máttfamir. Vér höf-
um nokkuð samstæða frásögn, áreiðanlega, úr sálarrannsókn-
arritum nútímans. Maður hét (eða heitir) Skilton, átti heima
i Jacksonville i Florida i Bandaríkjunum og var járnbrautar-
lestarstjóri. Sjálfsagt hefur hann verið mjög sálrænn, þvi að
hann dreymdi merkilega drauma og varð fyrir dularfullum
áhrifum, sem stundum forðuðu honum sjálfum og jámbrautar-
lest hans frá voða. Einu sinni er hann að fást við það um miðj-
an dag, með mönnum sinum, að ná hlutum út úr járnbrautar-
vagni til þess að koma þar öðrum hlutum fyrir, jafnframt þeim,
sem fyrir voru. Þá missir hann allt í einu meðvitundina inn i
þennan heim. Honum finnst farið burt með sig, og það, sem
fyrir hann bar, finnst honum svo dásamlegt, að það sé full