Sjómaðurinn - 01.03.1939, Blaðsíða 22

14
SJÓMAÐURINN
PÉTUR BJARNASON:
„Hjálpið mér--!“
AU eru mörg og ómjúk, faðmlögin, sem
dætur ægis veita okkur sjómönnunum, liér
við strendur landsins og víðar, og mörgum hafa
þær aldrei skilað aftur, og munu ekki gjöra, né
heldur greina frá þvi, á hvern hátt þeim tókst
að hafa yfirhöndina. En þeim tækjum, sem
s’tefna að þvi, að efla öryggi okkar, fleygir nú
óðfluga áfram. Eitt af þeim er talstöðin, og
i samhandi við hana ætla ég að segja frá skipi,
er fórst liér við land, fyrir nokkrum árum, með
allri áhöfn. Ef talstöð hefði ekki verið i skip-
inu, hefði sennilega aldrei orðið upplýst um
afdrif þess. Skipið var útlenzkt, en liarátta okk-
ar sjómanna við storminn og byljina hér við
land, er sú sama, hvort við erum íslendingar
eða útlendingar. Því miður var ekki hægt að
veita þessu skipi hjálp, þó menn vissu, hvar
það var statt; það hindruðu þau öfl, er mann-
legur máttur ræður ekki við: stormurinn og
hriðin. En menn vissu þó þegar, hver afdrif
þessa skips og skipshafnar urðu, og ættingjar
og vinir þurftu ekki að bíða dögum og vikum
saman, fidlir örvæntingar um afdrif vanda-
manna sinna.
Vetrarmorgun einn sigldi hrezki togarinn
„Stoke City“ niður Humberfljótið, í fyrstu veiði-
för sina. Skipstjórinn liét Jack Evens. Hann
liafði heitið sjálfum sér þvi, að þetta skyldi
verða sér minnistæð veiðiför, en hann grunaði
þó ekki, liversu rétt það reyndist. Réttum hálf-
um mánuði seinna harðist þessi litli Grimshy-
togari hraustlega við óvin sinn, storminn, ó-
vininn, sem krafist hefir óteljandi mannslífa
og á sennilega eftir að heimta annað eins -
ef ekki meira. Þennan eftirminnilega dag, hafði
stormurinn smá-aukist, og um lágnætti var kom-
ið fárviðri. Skipstjórinn vildi ekki gefast upp,
og hélt áfram veiðum, því að þeir, sem eiga
að fá aflann taka ekki tillit til storma eða ó-
heppni fiskimannsins; þéir þurfa aflans með,
og þeir greiða lika fvrir hann; enginn afli þýð-
ir sama sem engir peningar, í flestum tilfell-
um. fyrir enskar togaraskipshafnir. Að lokum,
þegar vindurinn hafði náð alt að 80—100 milnn
liraða á klukkustund, leitaði togarinn skjóls á
Patreksfirði.
Það var mjög þreytt skipshöfn, sem þarna
liafði nú komist í góða höfn. Hún liafði unnið
erfiða vinnu dögum saman, og seinasla sólar-
hringinn höfðu mennirnir unnið í stormi, frosti
og ósjó, og gátu búist við að þeim skolaði fyr-
ir borð á hverri stundu. Nú voru þeir ánægð-
ir, og glöddust yfir því, að mega nú njóta nokk-
urra klukkustunda hvíldar. En það fór á ann-
an veg. Rétt i því að skipstjórinn hafði gefið
skipun um að láta akkerið falla, heyrði hann
rödd úr móttökutækinu, er stóð fyrir aftan hann.
„Mayday! Mayday!1 hrópaði röddin, en það
er S.O.S. togaranna, tekið úr franska orðinu
„Máides“ (hjálpið mér).
Agndofa hlustaði skipstjórinn.
„Við erum að reka i land, á milli Látrahjargs
og Rauðasands,“ og svo: „Erum hér um hil
8 mílur frá landi! Þörfnumst þegar lijálpar!“
— og i sama augnahliki heyrðist önnur rödd,
i þetta skifti frá veðurstofunni, er heyrt hafði
neyðarkall skipsins; varaði hún öll skip við, þvi
að stormurinn væri að aukast.
Evens ski])stjóri vissi, a'ð menn hans voru
dauð-uppgefnir, og ennfremur, að ef „Stoke
City“ legði út i fárviðrið, myndi hann ef til
vill aldrei komast til heimahafnar sinnar aft-
ur, eða skipshöfnin til vina og vandamanm
er heima hiðu. En hann hikaði ekki, og augna-
l)liki síðar var „Stoke City“ lagður af stað úl
i storminn og hríðina, til hjálpar hinu nauð-
stadda ski])i. Nokkur önnur skip voru einnig
á leiðinni til aðstoðar.
Klukkustund seinna kom enn skeyti frá skip-
inu, er í hættu var statt, togaranum „Jeria“ frá
Grimsby.
„Við sjáum kletlana rétt fyrir aftan okkur!
Flýtið vkkur! Flýtið ykkur!“ En að hraða sér
meira, var ógerningur, þvi að all það afl, sem
til var, var nú þegar í notkun, ])ví að nú gat
liver minútan skilið á milli lífs og dauða lijá
skipshöfninni á „Jeria“.
Skömmu seinna kom annað skcyti, skeyti,
sem heyrðist af fjölda ski])a, og seint mun
gleymast okkur sjómönnunum:
„Jeria kallar á alla togara! Hann (sjórinn)
cr búinn að ná i okkur--------------Nú sjáum
við klettana rétt fvrir aftan okkur.-----------
Ein mínúta ennþá hvgg ég--------------—“.
Röddin var róleg, — án nokkurs titrings eða
ótta.