Morgunblaðið - 20.03.2009, Page 25

25
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 20. MARS 2009
Júlíus
Á vettvangi Lögreglumenn önnum kafnir við að mynda sönnunargögn uppi á Kjalarnesmelum.
Ómar Ragnarsson | 19. mars
Man einhver eftir Sighvati ?
Á samdráttarskeiðinu 1991-1995 var
Sighvati Björgvinssyni þáverandi heil-
brigðisráðherra gert að skera harka-
lega niður í heilbrigðisþjónustunni.
Þetta var stefna þáverandi ríkisstjórnar
í viðleitni hennar til niðurskurðar yfir
alla línuna og þar var ekkert ráðuneyti
undanskilið. Fyrir þennan niðurskurð mátti Sighvatur
þola miklar ákúrur, meðal annars frá þingmönnum
sem nú eru ráðherrar og verða að skera niður í enn
hraðari samdrætti. Núverandi fjármálaráðherra er
þeirra á meðal og má kannski segja að með sam-
anburði á hlutskiptum Ögmundar og Sighvats fái hinn
síðarnefndi nokkra uppreisn æru. Sighvatur var gagn-
rýndur fyrir að úthugsa ekki nógu vel aðgerðir sínar og
ég var einn þeirra svonefndu gárunga sem fannst
hann liggja vel við höggi af þessum sökum, einkum
eftir að hann beinbrotnaði tvívegis og varð að fá heil-
brigðisþjónustu vegna þess. Þá varð til þessi vísa:
Beinbrotin fjölmörg hefur hlotið.
Helvíti er mögnuð veilan.
En eitt hefur Sighvatur aldrei brotið:
hefur aldrei brotið heilann.
Meira: omarragnarsson.blog.is
FLESTIR stjórnmálafræðingar eru
sammála um að lýðræðið þurfi að
leita uppruna síns og núverandi
fulltrúakerfi sé barns síns tíma er
henti ekki í nútíma upplýsinga-
samfélagi.
Íslenskt fulltrúalýðræði þróaðist í
flokksræði með gróðrarstíu spill-
ingar. Í bakherbergjum Alþingis
eru þingmenn hvattir til hlýðni við
flokkslínur sem oft á tíðum eru
lagðar í stjórnarherbergjum fyr-
irtækja er maka síðan krókinn á
ákvörðun Alþingis. Stjórnmálaflokkar eru oft
kenndir við flokkseigendafélög eða hags-
munaklíku fárra einstaklinga sem hafa náð
undirtökunum og stýra þingmönnum flokksins
eins og peðum á skákborði. Slík útfærsla á lýð-
ræði getur aldrei verið í þágu lýðsins. Í besta
falli fær lýðurinn, þjóðin, þú og ég, einhverja
mylsnu af veisluborði hinna útvöldu í lýðræði
flokkseigendafélaga.
Ófreskjur lýðskrumara
Því miður hafa flestir íslensku stjórn-
málaflokkanna þróast í slíkar ófreskjur lýð-
skrumara. Nánast er sama hvort litið er til
hægri, vinstri eða miðju. Flokkarnir eru upp
fyrir haus í fyrirgreiðslupólitík og gegnsýrðir
spillingu. Þetta afhjúpast nú í kjölfar banka-
hrunsins.
Fjórflokkurinn boðaði til kosninga undir
þeim formerkjum að skipta út liðinu á Alþingi.
Þjóðin vildi hreinsa út gömlu mislukkuðu tugg-
ur gamla tímans.
Vandamálið er ekki aðeins hjá þessu annars
ágæta fólki á þingi. Rót vandans liggur í sjálfu
flokkskerfinu. Nýliðar eru mótaðir í gamla
formið þegar þeir ganga í flokkinn. Enginn fer
á þing fyrir fjórflokkinn nema aðlaga sig
flokknum og sýna undirgefni við flokkslínuna.
Öðrum er varpað út á gaddinn. Flokkseigenda-
félagið og klíkur þeirra í uppstillingarnefndum
og prófkjörum sjá um það.
Eftir kosningar vitum við lítið hvaða mynstur
verður á Alþingi. Kosningaloforð verða að engu
í hrossakaupum flokkana um ráð-
herrastóla og völd. Einstaklingur
kosinn með nokkur hundruð at-
kvæðum á flokksþingi getur end-
að sem forsætisráðherra. Þjóðin
kaus hann ekki og flest okkar
jafnvel treysta ráðherranum ekki
fyrir lífsafkomu okkar og fram-
tíð. En vegna gallanna í kerfinu
hefur flokksvélin tekið af okkur
völdin.
Er til betri leið?
Er ekki til betri leið til að
stjórna samfélaginu? Einfald-
ari, ódýrari og öruggari leið fyrir lífsstarf okkar
og fjölskyldu? Viljum við aftur í gömlu hjólför-
in, pólitík gærdagsins, sem kom þjóðinni á
hausinn? Eða lærum við nú af mistökunum og
fyrirbyggjum að slíkur útafakstur og hrun geti
endurtekið sig?
Beint og milliliðalaust lýðræði er eina raun-
hæfa lausnin. Slík uppstokkun á stjórnkerfinu
mun moka út spillingunni. Beint lýðræði mun
uppræta skúmaskot og hrossakaup á Alþingi.
Þingmenn sem ekki hlusta á þjóð sína í beinu
lýðræði verða valdalausir.
Lýðræðishreyfingin er kosningabandalag
óháðra frambjóðenda sem vinna sjálfstætt með
sín pólitísku stefnumál án flokkafjötra. Þannig
rúmar kosningabandalag okkar fólk úr öllum
áttum og andstæður í umdeildum málum,
vinstrimenn, hægrimenn og allt þar á milli sem
sameinast í baráttunni um beint og milliliða-
laust lýðræði. Við viljum færa þér, ein-
staklingnum, valdið til að kjósa um einstök mál
á Alþingi óskir þú þess:
Stefnuskrá Lýðræðishreyfingarinnar
Beint og milliliðalaust lýðræði: Allir íslenskir
ríkisborgarar geti sent Alþingi tillögu að nýju
lagafrumvarpi sem skal tekið til umfjöllunar ef
stutt undirskriftum 1% kjósenda. Alþing-
ismenn og ráðherrar geti einnig átt frumkvæði
að nýjum frumvörpum. Þingmenn fari með um-
ræðu og nefndarstörf vegna frumvarpa á Al-
þingi og kynni fyrir þjóðinni m.a. á rafrænu
þjóðþingi og vefsvæði. Tilbúin frumvörp verði
lögð fyrir þjóðþing Alþingis til atkvæðagreiðslu
t.d. 1. maí og 1. desember ár hvert. Hrað-
bankakerfið (sem nú er eign ríkisins) verði nýtt
sem kjörklefar fyrir rafrænt þjóðþing. Ef nauð-
syn krefur geti Alþingi samþykkt bráðabirgða-
lög sem gilda fram að næsta þjóðþingi. Þing-
menn fara með atkvæði þeirra sem ekki óska að
neyta atkvæðisréttar á þjóðþingi Alþingis.
2. Tillaga að breytingum á Alþingi og rík-
isstjórn: Þingmönnum fækkað í 31. Landið
verði eitt kjördæmi. Þingmenn verði valdir í
persónukosningum. Alþingi velur ráðherraefni
á faglegum forsendum. Forseti, sem þjóðkjör-
inn umboðsmaður lýðsins og eftirlitsaðili fyrir
virkt lýðræði, skipar síðan ráðherra og veitir
þeim lausn eins og nú er. Ráðherrar sitji ekki á
Alþingi. Ráðning dómara og æðstu embættis-
manna verði staðfest af þjóðþingi Alþingis.
Leggja fram nýtt frumvarp. Hver man ekki eft-
ir umfangsmiklum undirskriftasöfnunum, mót-
mælum og greinaskrifum almennings um heit
mál. Hvers vegna ættum við, þjóðin, að standa
úti í kuldanum og mótmæla við Alþingishúsið?
Við eigum mun einfaldari og betri leið. Hafi ein-
staklingurinn leið til að fá nýtt mál sé tekið fyrir
á Alþingi má losna við háværar og tímafrekar
búsáhaldabyltingar í eitt skipti fyrir öll. Til að
koma í veg fyrir misnotkun er eðlilegt að krafa
um að taka mál á dagskrá Alþingis sé studd
með einhverjum fjölda undirskrifta t.d. 1%
kjósenda sem eru nú rúm 2.000 nöfn.
Hvernig þú virkjar þitt atkvæði á Alþingi
Þingmenn fari með atkvæði á Alþingi nema
kjósandi taki atkvæðið til sín í einstökum mál-
um. Það gerir kjósandinn yfir rafrænt þjóðþing
sem starfar frá Alþingi yfir netið. Þar fari einn-
ig fram borgarafundir, nefndarfundir, mál-
efnahópar og önnur störf þingsins sem þjóðin
getur fylgst með yfir netið og þar spunnist jafn-
vel umræðuhópar almennings. Hvers vegna
kjósa í hraðbönkum?
Eitt helsta vandamálið sem kemur upp í um-
ræðunni um beint lýðræði um netið er að fólk sé
ekki í lokuðum kjörklefa þegar greitt er at-
kvæði heima í tölvunni. Þannig geti fjölskyldu-
meðlimir haft áhrif á kjósandann og jafnvel
stýrt því hvernig kosið er á heimilinu.
Leysa má úr þessu með að nýta hraðbanka
sem kjörklefa. Fólk getur á leið sinni um bæinn
kosið í næsta hraðbanka. Kosningar gætu farið
fram yfir fleiri daga svipað háttað er með utan-
kjörstaðakosningar. Daglega sýslum við með
trúnaðarupplýsingar og viðkvæm gögn í hrað-
bönkum. Einfalt er að útfæra kosningar um
þetta kerfi sem tryggir að kosningin sé leyni-
leg, og hver einstaklingur geti aðeins kosið einu
sinni í hverju máli.
Þingmönnum verði fækkað í 31 og ríkisstjórn
sé skipuð fagfólki sem sótt er utan þingsins.
Ráðherrar sitji ekki á þingi nema á sérstökum
fundum þegar þeir gefa skýrslur um störf sín til
þingsins. Ráðning ráðherra gildi ekki lengur en
fram að næstu kosningum.
Ráðning dómara og annarra sem skipa æðstu
embætti þurfi samþykkt frá Alþingi og jafnvel
staðfestingu þjóðþingsins (í hraðbankakosn-
ingu) til að tryggja að ekki sé hægt að nota slík
embætti sem pólitíska bitlinga.
Umboðsmaður lýðsins
Samkvæmt núgildandi stjórnarskrá er for-
seti Íslands í raun þjóðkjörinn umboðsmaður
lýðsins. Forsetinn gæti sem slíkur orðið virkari
öryggisventill en hann er í dag í nýju stjórn-
kerfi sem byggist á beinu lýðræði.
Til að koma á virku lýðræði þurfa fjölmiðlar
að vera opnir og lýðræðislegir. Styrkja þarf lög
og reglur um fjölmiðla og tryggja að öllum
stjórnmálaöflum sé gert jafnt undir höfði í um-
fjöllun.
Kynntu þér málið nánar á vefnum: www.lyd-
veldi.is og í síma 4500500. Athygli er vakin á
Lýðvarpinu, nýjum fjölmiðli á FM100.5 og
www.frettavakt.is Taktu þátt í prófkjöri á vefn-
um www.austurvollur.is
Eftir Ástþór Magnússon » Lýðræðishreyfingin er
kosningabandalag óháðra
frambjóðenda sem vinna sjálf-
stætt með sín pólitísku stefnu-
mál án flokkafjötra.
Ástþór Magnússon
Höfundur er talsmaður Lýðræðishreyfingarinnar.
Mun þjóðin kjósa um einstök mál í hraðbönkum?
BLOG.IS
Elliði Vignisson | 19. mars
Hag- og siðfræðileg
greining á stöðunni:
„Helvítis fokking fokk“
Ísland á í erfiðum málum. Efnahag-
urinn er erfiðari en áður hefur verið.
Sennilegt er að staða Íslands sé með
því sem verst gerist í hinum vestræna
heimi. Þjóðin situr ringluð og botnar
hvorki upp né niður í stöðunni. Geng-
isvísitalan hangir í 200, stýrivextir
eru 18% og vísitala neysluverðs hefur hækkað um
17,6% á 12 mánuðum. Best hefur ástandinu verið
lýst með orðunum „Helvítis fokking fokk“.
Stjónmálamönnum er ákveðin vorkunn. Þeir eru
hluti af þjóðinni og sama hvar í flokki þeir eru þá
höfðu þeir hreinlega ekki hugmynd um það sem í
vændum var. Að halda öðru fram er moðreykur.
Frasar eins og „þetta gerðist á ykkar vakt“ ná auð-
veldlega eyrum fólks en flestir vita sem er að þing-
menn, ráðherrar, embættismenn og aðrir eru nátt-
úrlega allir á sömu vaktinni. Hver vakt varir að
jafnaði í fjögur ár og þá er þeim sem eru þreyttir
skipt út. Hinir halda áfram. Fáránleiki þessa frasa er
alger. . . .
Meira: ellidiv.blog.is
GEFUM okkur að þrír ímyndaðir menn
eigi í viðskiptum. Köllum þá t.d. Tryggva,
Þór og Herbert. Tryggvi og Þór skulda
hvor um sig Herberti 10 milljónir.
Tryggvi er vel stæður, með góðar tekjur
og á ekki í neinum vandræðum með að
standa í skilum. Þór er hins vegar afar
illa stæður og fyrirséð að hann mun ekki
geta greitt neitt af láni sínu. Það er því
ljóst að af þeim 20 milljónum sem þeir fé-
lagar skulda samanlagt munu einungis 10
milljónir innheimtast. Herbert veit þetta
vel, enda keypti hann skuldabréf þeirra
Tryggva og Þórs á hálfu nafnverði, vit-
andi að helmingur skuldarinnar væri tap-
aður.
Nú bregður svo við að fyrirskipun kem-
ur frá stjórnvöldum um að afskrifa skuli
20% allra skulda. Því fagnar Tryggvi,
enda fær hann þá tvær milljónir gefnar
frá Herberti, sem hann þó hafði enga
þörf fyrir. Hann fer að velta því fyrir sér
hvort hann ætti frekar að kaupa sér vél-
sleða eða mótorhjól. Þór lætur sér fátt
um finnast enda er hann í jafnslæmum
málum hvort sem hann skuldar átta eða
10 milljónir sem hann getur ekki greitt.
Vandi hans er áfram óleystur. Nú hefur
hins vegar bæst við vandi Herberts, sem
hefur tapað tveimur milljónum. Hann
klórar sér í hausnum yfir því, enda skilur
hann ekki hvernig hann á að nota tapaða
kröfu á Þór til að finna tvær milljónir til
að gefa Tryggva.
Gylfi Magnússon
Lán og lánleysi
Höfundur er viðskiptaráðherra.