Morgunblaðið - 21.03.2009, Qupperneq 18

18 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 21. MARS 2009
Eftir Rúnar Pálmason
runarp@mbl.is
HVORKI starfsmenn fjármálaráðuneytisins né
alþingismenn ræddu þann möguleika að breyt-
ingar sem gerðar voru á lögum um lífeyrissjóði
fyrir síðustu jól og var ætlað að bregðast við af-
leiðingum bankahrunsins gætu haft þau áhrif að
brot gegn lögunum sem hugsanlega voru framin
löngu fyrir bankahrunið yrðu þar með gerð
refsilaus.
Eins og greint var frá í Morgunblaðinu á
fimmtudag voru heimildir lífeyrissjóða til fjár-
festinga í óskráðum verðbréfum hækkaðar úr
10% í 20% með lögum sem voru samþykkt 22.
desember. Jafnframt voru lögfestar reglur um
meðferð séreignarsparnaðar en með þeim voru
heimildir lífeyrissjóða til að fjárfesta fyrir sér-
eignarsjóði sína í verðbréfum sama aðila rýmk-
aðar úr 10% í 20%.
Tekju- og lagaskrifstofa fjármálaráðuneyt-
isins undirbjó frumvarpið til flutnings á Alþingi.
Maríanna Jónasdóttir, skrifstofustjóri tekju- og
lagaskrifstofu, sagði í samtali við Morgunblaðið
í gær að hún vissi ekki til þess að frumvarpið
hefði verið rætt með tilliti til þess að brot sem
hugsanlega voru framin löngu fyrir bankahrun-
ið yrðu gerð refsilaus með lagabreytingunni.
Ástæðan fyrir því að heimildir til fjárfestinga í
óskráðum félögum hefðu verið rýmkaðar, væru
aðstæður á hlutabréfamarkaði. Um mitt ár 2008
hefði verið ljóst að skráðum félögum hefði fækk-
að mjög og þeim hefði síðan fækkað enn við
bankahrunið. Frumvarpið hefði reyndar gert
ráð fyrir hækkun upp í 15% en þegar frum-
varpið var til meðferðar hjá Alþingi hefði efna-
hags- og skattanefnd tekið tillit til ábendinga líf-
eyrissjóða um að nauðsynlegt væri að hækka
hlutfallið enn frekar. Breytingar á ákvæðum um
séreignarsjóði hefðu verið lengi í farvatninu og
væri ætlað að koma á jafnræði milli lífeyr-
issjóða og annarra vörsluaðila séreignarsjóða.
Greiða fyrir stofnun endurreisnarsjóðs
Pétur H. Blöndal þingmaður var formaður
efnahags- og skattanefndar þegar nefndin
fjallaði um frumvarpið. Nefndin skilaði sameig-
inlegu áliti, þ.e. fulltrúar allra flokka voru sam-
mála.
Pétur sagði að megintilgangurinn með því að
rýmka heimildir lífeyrissjóða til að fjárfesta í
óskráðum verðbréfum úr 10% í 20% hefði verið
að greiða fyrir stofnun endurreisnarsjóðs líf-
eyrissjóðanna, sem reyndar hefur ekki enn
verið stofnaður. „Þetta var markmiðið en ekki
að gera einhver brot sem voru framin áður
refsilaus,“ sagði hann. Frumvarpið hefði aldrei
verið rætt í því samhengi. Pétur efast raunar
um að lagabreytingin muni gera það að verkum
að brot sem voru framin fyrir gildistöku lag-
anna verði refsilaus.
Ræddu ekki um afnám refsingar
 Frumvarp um breytingar á lögum um lífeyrissjóði hafði afleiðingar sem hvorki ráðuneyti né al-
þingismenn gerðu ráð fyrir  Gerðu hugsanleg brot sem framin voru fyrir bankahrunið refsilaus
Í HNOTSKURN
» Í hegningarlögum er kveðið á umað einungis sé hægt að dæma
menn til refsingar fyrir brot sem eru
bönnuð samkvæmt gildandi lögum.
» Því gæti rýmkun á heimildum líf-eyrissjóða til fjárfestinga haft þau
áhrif að ekki væri hægt að dæma þá
til refsingar sem hefðu hugsanlega
brotið gegn ákvæðum eldri laganna,
svo lengi sem háttsemi þeirra rúm-
aðist innan nýju laganna.
Maríanna Jónasdóttir Pétur H. Blöndal
HÆSTIRÉTTUR hefur staðfest
dóm Héraðsdóms Vestfjarða sem
felldi úr gildi úrskurð skattstjórans í
Vestfjarðaumdæmi 6. apríl 2005 um
að hækka laun trillusjómanns í
skattskilum trillubáts vegna rekstr-
arársins 2002. Sá úrskurður var síð-
ar staðfestur með úrskurði yfir-
skattanefndar 21. júní 2006. Íslenska
ríkinu var gert að greiða sakarkostn-
að í héraði og fyrir Hæstarétti.
Laut ágreiningurinn einkum að
því hvort nægileg lagastoð væri fyrir
ákvæði í reglum ríkisskattstjóra um
reiknað endurgjald vegna starfa á
því ári, en samkvæmt því skyldi
reiknað endurgjald vera 40% af afla-
verðmæti báts.
Í þágildandi lögum um tekjuskatt
og eignarskatt með síðari breyting-
um var kveðið á um að ríkisskatt-
stjóri skyldi við upphaf hvers tekju-
árs setja reglur um reiknað
endurgjald, en við ákvörðun á lág-
marki endurgjaldsins skyldi höfð
hliðsjón af „raunverulegum tekjum
fyrir sambærileg störf“.
Hæstiréttur taldi að íslenska ríkið
hefði ekki vísað til neinnar viðmið-
unar, sem stutt gæti að raunveruleg-
ar tekjur sjómanna fyrir sambærileg
störf á þessum tíma hefðu samsvar-
að 40% af heildarverðmæti afla.
Var því ekki talið sýnt fram á að
þessi viðmiðun hefði haft næga stoð í
lögum.
Hafði ekki næga stoð í lögum
Morgunblaðið/Þorkell
„LÖGMENN segja okkur að þetta hafi ótvírætt fordæm-
isgildi. Það eru því tugir smábátasjómanna sem eiga rétt á
endurgreiðslu frá ríkinu vegna oftekinna skatta,“ sagði
Örn Pálsson, framkvæmdastjóri Landssambands smá-
bátaeigenda (LS), í samtali við fréttavef Morgunblaðsins,
mbl.is, í kjölfar dóms Hæstaréttar.
„Við erum auðvitað mjög kátir með dóminn. Þessi 40%
regla hefur verið notuð af skattayfirvöldum og það hefur
verið lagt á menn samkvæmt henni. Þessi mismunur ætti
því samkvæmt dómi Hæstaréttar að vera ólögleg gjald-
taka. Þarna er dómurinn alveg skýr um það að skatta-
yfirvöldum sé ekki heimilt að beita 40% reglunni, það er
að segja, hafi smábátasjómenn reiknað sér lægri tekjur en sem nemur 40% af
innkomunni, þá er skattayfirvöldum ekki heimilt að reikna þeim hærri laun.“
Örn telur að tugir smábátasjómanna muni fylgja í kjölfarið og höfða mál
en tekur fram að erfitt sé að segja til um það hversu háar fjárhæðir um sé að
ræða.
Stjórn LS studdi málareksturinn þar sem málið snerti hagsmuni svo
margra félagsmanna. Örn segir að nú þurfi væntanlega að stefna ríkinu á
nýjan leik, til að innheimta oftekna skatta í þessu máli, auk vaxta og kostn-
aðar.
Tugir fylgja í kjölfarið
Örn
Pálsson
ÞEMADAGAR hafa staðið yfir í 5.-7. bekk í
Ölduselsskóla undanfarna viku. Börnin hafa lært
um heimsálfurnar Asíu, Ástralíu, N-Ameríku, S-
Ameríku og Afríku á þemadögunum og þekking
hefur bæst jafnt og þétt í viskubrunninn.
Í skólann komu gestafyrirlesarar, börnin
fengu kennslu í afródans og bambusdansi, auk
þess sem þau fengu tilsögn í ávaxtaskurði.
Kennararnir sýndu á sér nýjar hliðar og
brugðu út af daglegum vana með því að kenna
börnunum hafnabolta, að búa til hljóðfæri, útbúa
boomerang og fleira skemmtilegt.
Í gær var svo foreldrum og forráðamönnum
boðið í heimsókn í skólann til að sjá afrakstur
þemavinnu barnanna í liðinni viku.
Morgunblaðið/Kristinn
Troðið í viskubrunninn á þemadögum
LÖGREGLAN á höfuðborgarsvæð-
inu stöðvaði á fimmtudag aðra um-
fangsmikla kannabisræktun í iðn-
aðarhúsnæði á Esjumelum í
Kjalarneshreppi. Ræktunin er
steinsnar frá annarri sem fannst á
miðvikudag. Ekki er talið að málin
tengist. Ræktunin var afar þróuð
og töluvert tæknivæddari en sú sem
fannst á miðvikudag.
Samkvæmt upplýsingum frá lög-
reglu voru um 1.000 plöntur í rækt-
un, en þar af voru um 700 sem voru
á fyrstu stigum ræktunar – hálf-
gerðir græðlingar. Er því talið að
ræktunin hafi aðeins staðið stutt.
Karl um fertugt var handtekinn og
yfirheyrður í þágu rannsókn-
arinnar. Honum var í kjölfarið
sleppt úr haldi. Hann hefur ekki áð-
ur komið við sögu hjá lögreglu.
Lögreglan á höfuðborgarsvæð-
inu hefur því lagt hald á yfir fjögur
þúsund kannabisplöntur það sem af
er ári. Ef miðað er við að um 150
grömm hefðu fengist af hverri
plöntu er ljóst að um 600 þúsund
söluskammtar komust því ekki í
umferð. Söluverð á einu grammi er
að meðaltali 3.380 krónur skv. upp-
lýsingum frá SÁÁ. andri@mbl.is
Enn finn-
ast kanna-
bisplöntur
Önnur umfangsmikil
ræktun á Esjumelum