Morgunblaðið - 24.03.2009, Blaðsíða 22

22 UmræðanKOSNINGAR 2009
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 24. MARS 2009
Byggjum upp
fyrirmyndarsamfélag
VIÐ TÖLUM gjarnan
um mikilvægi þess að vera
góðar fyrirmyndir, ekki
síst fyrir börnin okkar.
Það sem afvegaleiddi ís-
lensku þjóðina í óhóf og
græðgi voru slæmar fyr-
irmyndir viðskiptalífs og
stjórnsýslu.
Fyrirmyndir gefa takt-
inn varðandi það hvað sé
tilhlýðilegt og hvað ekki.
Móta gildismatið í raun og veru,
en ekki bara í orði. Fyrirmyndir
almennings eru leiðtogarnir. For-
setinn, forsætisráðherra, ráð-
herrar, alþingismenn og forstjórar
fyrirtækja eru fyrirmyndir okkar.
Hvert fóru hirðarnir
með féð, Pétur?
Munum við áróður Péturs Blön-
dal um að fé án hirðis væri óvirkt
fé þegar hann vildi koma spari-
sjóðunum í hendur
gráðugra manna og
leiddi sparisjóðakerf-
ið í gjaldþrot? Allt féð
sett í áhættu af hirð-
unum? Betur væri ef
góði hirðirinn hefði
fengið að fara fyrir
því mikla fé spari-
sjóðanna sem fór á
bálið. Gleymum ekki
pólitísku embætt-
isveitingunum und-
anfarin ár í stöður
sendiherra, banka-
stjóra, dómara.
Þetta eru fyrirmyndirnar sem
afvegaleiddu þjóðina, blindaðar af
eigin egói, sjálfhverfu, ofurtrú á
frelsið og óhefta græðgi. Þjóðin
sigldi í strand vegna þess að for-
ystusauðirnir leiddu okkur í
strand undir merkjum óhefts
frelsis í skjóli Framsóknar, Sjálf-
stæðisflokks og Samfylkingar. Við
treystum á að stjórnmálamenn-
irnir hefðu hagsmuni þjóðarinnar
ávallt að leiðarljósi. Þeir brugðust.
Nú er komið að uppgjörinu.
Endurnýjum Alþingi og upp
rísi þjóðin
Borgarahreyfingin (www.xo.is)
er nýr vettvangur sem ætlar að
bjóða fram í komandi alþingiskosn-
ingum undir merkinu X-O. Við
þurfum nýjar fyrirmyndir. Borg-
arahreyfingin er fyrst og fremst
breytingaframboð sem leggur
áherslu á þrjú mál: 1) Skilyrð-
islaust uppgjör færustu óháðra að-
ila á ástæðum þess að þjóðinni hef-
ur verið kafsiglt í skuldafen. 2)
Raunverulegar bráðaaðgerðir til
þess að koma heimilum og atvinnu-
lífi til aðstoðar. 3) Þjóðin skrifi
sína eigin stjórnarskrá.
Valdið er í höndum kjósenda.
Kjósum nýjar fyrirmyndir og nýtt
gildismat í kosningum 25. apríl
2009. Kjósum X-O.
Eftir Jóhann
Kristjánsson
Jóhann
Kristjánsson
Höfundur er kosningastjóri
og frambjóðandi X-O
MEÐ nýjum lögum um
Seðlabanka Íslands réðst
ríkisstjórnin í umfangs-
mikla uppstokkun á yf-
irstjórn bankans og skip-
aði sérstaka
peningastefnunefnd. Sagt
var að breytingarnar
myndu hafa mikla þýðingu
fyrir heimilin og fyr-
irtækin í landinu.
Niðurstaðan liggur nú
fyrir. Seðlabanki Íslands og pen-
ingastefnunefnd hans tilkynntu á
fimmtudag að stýrivextir yrðu
lækkaðir um 1%. Það er allt og
sumt.
Það þýðir að peningastefnunefnd
ætlar að lækka stýrivexti úr 18% í
17%.
1% stýrivaxtalækkun er blaut
tuska framan í heimili og fyrirtæki
þessa lands. Ákvörðun Seðlabank-
ans og peningastefnunefndarinnar
er í raun ákvörðun um að gera ekki
neitt. Rekstrarumhverfi fyrirtækja
og heimila er alveg jafnslæmt
hvort sem stýrivextir eru 17% eða
18%.
Ríkisstjórn Íslands, sem segist
ætla að slá skjaldborg um heimilin
og fyrirtækin í landinu, getur ekki
sætt sig við svo litla lækkun. Hún
verður að grípa til tafarlausra að-
gerða.
Vilji stjórnvöld, ríkisstjórn og
Seðlabanki Íslands,
beita sér fyrir því að
bæta kjör almennings
og fyrirtækja er nauð-
synlegt og skyn-
samlegt að grípa nú
þegar til þess ráðs að
lækka stýrivexti veru-
lega og grípa til rót-
tækra aðgerða til að
treysta rekstur fyr-
irtækjanna og létta
undir með þeim. 1%
lækkun stýravaxta er
ekki aðgerð af því tagi.
Undir venjulegum kring-
umstæðum veikir lækkun stýri-
vaxta gengi gjaldmiðla. Á Íslandi
eru aðstæður nú hins vegar ekki
venjulegar og hafa raunar ekki
verið lengi. Háir stýrivextir þjóna
við núverandi aðstæður ekki þeim
tilgangi að verja gengi krónunnar.
Með gildandi gjaldeyrishöftum
voru gríðarlegar hömlur settar á
flutning fjármagns úr landi. Að
sama skapi var þeim sem afla sér
tekna erlendis gert skylt að flytja
fjármuni sína til Íslands að við-
lagðri refsiábyrgð. Við slíkar að-
stæður er allt að því ómögulegt að
rökstyðja hvers vegna stýrivextir
eru svo háir. Rökréttara væri að
þeir væru afar lágir.
Heimilin í landinu þola ekki
þessi vaxtakjör. Það gera fyr-
irtækin ekki heldur. Það ætti öllum
að vera orðið ljóst. Þeir koma afar
illa niður á almenningi og atvinnu-
fyrirtækjum og halda þeim í rekstr-
arlegri herkví. Það verður taf-
arlaust að lækka vextina og það
verulega.
Flestir virðast vera sammála um
mikilvægi slíkra aðgerða og það er
ekki eftir neinu að bíða. Nú verða
stjórnvöld að fara að einbeita sér að
því sem máli skiptir og setja hag al-
mennings og rekstur fyrirtækja í
forgang og reyna að tryggja að
hann geti borið sig þrátt fyrir af-
leitar aðstæður á fjármálamarkaði.
Þeim er nú beinlínis lífsnauðsynlegt
að geta fjármagnað sig á viðunandi
kjörum, sem ekki hafa verið í boði
lengi.
Með því að lækka vexti með
myndarlegum hætti nú hefðu
stjórnvöld og Seðlabankinn treyst
grundvöll atvinnulífsins og endur-
uppbyggingu þess og dregið úr
hættu á frekara atvinnuleysi.
Nú verða stjórnvöld, seðlabanki
og peningastefnunefnd að sýna í
verki að þau beri eitthvert skyn-
bragð á þann vanda sem heimilin og
fyrirtækin í landinu eiga við að etja.
1% stýrivaxtalækkun á fimmtudag
bar þess ekki merki.
Ég skora á Seðlabanka Íslands
og peningastefnunefndina að endur-
skoða ákvörðun sína og lækka stýri-
vexti verulega nú þegar til hagsbóta
fyrir almenning og fyrirtækin í
landinu.
Ekki gera ekki neitt
Eftir Sigurð Kára
Kristjánsson
Sigurður Kári
Krisjánsson
Höfundur er þingmaður
Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík.
FISKVEIÐASJÓÐUR,
Stofnlánadeild landbún-
aðarins og Iðnlánasjóður
eru horfin. Bönkum þjóð-
arinnar, Útvegsbanka,
Búnaðarbanka og Lands-
banka var líka sóað.
Reyturnar, nýju bank-
arnir, hrúgur misjafnra
pappíra, eru komnar í
fang þjóðarinnar í skipta-
meðferð. Nýju bankarnir hafa enn
ekki fengið fé frá ríkinu til að koma
efnahagslífinu á réttan kjöl. Enn er
ekki búið að gera upp efnahags-
reikninga þeirra enda erfitt að
meta eignir eftir sprungnar eigna-
bólur og ekki víst að uppgjörið
komist nálægt raunveruleikanum
þó að menn sitji yfir því mánuði í
viðbót. Og það sem veldur mikilli
óvissu er að nýju bankarnir gætu
fengið á sig málsóknir og veit eng-
inn nú hvernig því mun lykta.
Menn spyrja sig því: Er skyn-
samlegt að íslenska ríkið leggi þeim
til alla 385 milljarðana, sem áætlað
hefur verið í endurfjármögnunina,
ef eigna- og skuldastaða þeirra er
óviss og þeir þurfa að eyða kröft-
unum í varnarstríð og eiga á hættu
að tapa máli og greiða tröllvaxnar
bætur? Það væri ekki góð bú-
mennska meðan enginn veit hvers-
kyns hít er verið að
ausa í. Þeir gætu líka
lent í eigu hvers sem er
og gæti landið staðið
uppi með bankakerfi
sem ekki uppfyllir allar
þarfir landsmanna.
Þjóðin getur ekki
beðið lengur eftir því að
lánsfé verði aðgengilegt
hér í eðlilegu magni. At-
vinnulífið og fjölskyld-
urnar þurfa fé, það
vantar banka sem getur
hafið eðlilega lánastarfsemi. Nýr
banki gæti strax fengið hluta af 385
milljörðunum og hafið nauðsynlega
útlánastarfsemi, sérstaklega til at-
vinnuuppbyggingar. Hættulegar
hugmyndir eru á kreiki í hrunflokk-
unum um að afhenda eignarhlut í
orkuverum til þeirra sem bröskuðu
með íslensku krónuna þegar glám-
skyggnir menn ætluðu að gera
hana að alþjóðagjaldmiðli. End-
urreisnarbanki gæti forðað virkj-
unum og veiðikvóta frá að lenda í
eigu auðmanna. Aðgerðalömun
stjórnvalda er greinilega viðvar-
andi, strax eftir hrun hefðu þau átt
að leggja drög að stofnun endur-
reisnarbanka til þess að koma eðli-
legri útlánastarfsemi í gang. Það er
enn ekki of seint.
Endurreisnarbanki
Eftir Friðrik
Daníelsson
Friðrik Daníelsson
Höfundur er frambjóðandi á L-lista
fullveldissinna í Rv-N.
VARNARMÁL hafa
verið í sviðsljósinu und-
anfarið. Ég hef aðrar
hugmyndir en flestir um
þessi mál og legg því til
rækilega endurskoðun á
þessum málum.
Áhersluatriði mín eru
nokkur. Í fyrsta lagi að
ákvæði verði sett um
varnarskyldu lands-
manna í stjórnarskrá. Að sérstök ör-
yggisrannsóknastofnun – greining-
ardeild verði stofnsett ásamt
varnarmálaráðuneyti.
Varnarmálastofnun lögð
niður. Endurmat á hlut-
verki Landhelgisgæsl-
unnar fari fram, hún verði
sett undir stjórn íslensks
sjóhers með fjármagni frá
NATO. Og að stofna ís-
lenskt varnarlið – heima-
varnarlið sem sæi m.a. um
loftvarnir.
Meira: mbl.is/greinar
Öryggis- og
varnarmál Íslands
Eftir Birgi Loftsson
Birgir Loftsson
Höfundur er framhaldsskólakennari
og rithöfundur og í framboði fyrir
Borgarahreyfinguna.
UNDANFARNA tvo
áratugi hefur hallað
mjög á hlut norðvest-
ursvæðisins þar sem
hagvöxtur hefur verið
neikvæður og þungt
fyrir fæti í svo mörgum
skilningi. Við sem búum
hér á þessu svæði
þekkjum vel þann mun
sem orðið hefur á yf-
irbragði sjávarbyggð-
anna á þessum tíma. Okkur rennur
til rifja sá aðstöðumunur sem er á
milli þeirra sem búa á suðvest-
urhorninu og hinna sem búa úti á
landi.
Ráðherraræðið í okkar litla landi
hefur ekki aðeins grafið undan sjálf-
stæði Alþingis. Völd og miðstýring
ráðuneyta hafa líka grafið undan
sjálfræði og sjálfsákvörðunarrétti
sveitarfélaganna. Það er því ekki
nóg með að gjá hafi myndast milli
þings og þjóðar – gjáin er líka djúp
milli höfuðborgar og landsbyggðar.
Meðal þess sem hefur hamlað
vexti og viðgangi byggðanna á Vest-
fjörðum eru samgöngurnar. Þar
þarf að gera stórátak. Þá er ég ekki
bara að tala um vegina, sem eru
fjarri því að vera viðunandi. Ég er
líka að tala um flugvelli og hafn-
araðstöðu sem atvinnulífið
þarf svo mjög á að halda
vegna aðfanga og vöru-
flutninga.
Háhraðatengingar og
önnur fjarskipti þarf líka
að stórbæta svo íbúar
svæðisins geti vandræða-
laust nýtt sér tækni og
fjölbreytta menntunar-
kosti. Að ég tali nú ekki
um raforkuflutninga sem
vitanlega eru grunn-
forsenda allrar þjónustu.
Þetta sem nú er nefnt eru
sjálfsagðir hlutir í nánast öllum
byggðum landsins – nokkuð sem
ekkert samfélag getur verið án.
Eins og málum er háttað njóta
íbúar í norðvesturhluta landsins
ekki jafnréttis á við íbúa annarra
landshluta. Aðstöðumunurinn er
augljósastur á Vestfjörðum.
Fari svo að Samfylkingin verði
leiðandi afl í næstu ríkisstjórn mun
það verða hlutskipti flokksins að
koma að endurreisn samfélagsins á
grundvelli jafnaðarstefnunnar.
Gleymum því ekki að jafnrétti snýst
ekki bara um aðstöðumun ein-
staklinga heldur líka landshluta og
svæða.
Gjáin milli borgar
og byggða
Eftir Ólínu
Þorvarðardóttur
Ólína
Þorvarðardóttir
Höfundur skipar 2. sæti
á framboðslista Samfylkingarinnar
í NV-kjördæmi.
ÞAÐ er tvítekning að
tala um Baugshring því
baugur þýðir hringur
og starfsemi Baugs-
feðga hófst undir slag-
orðinu Bónus ekkert
bruðl en lauk með því
mesta versta bruðli
sem þjóðin hefur horfst
í augu við. Hér fer
saman spilling, hófleysi
og græðgi í áður óþekktum stærð-
um.
Við bankahrunið var ljóst að fjöl-
miðlaveldi Baugsfeðga, 365 miðlar,
gætu illa staðið við skuldbindingar.
Greinilegt var samt að Jóni Ásgeiri
Jóhannessyni var þá mikið í mun
að halda í eigin hendi þeim hluta
rekstrarins sem hefur mest áhrif á
skoðanir fólks. Hann stofnaði þá
fyrirtæki sem fyrst hét
Rauðsól og síðan ef til
vill öðrum nöfnum og
náði að kaupa til sín í
einkaeigu Fréttablaðið og
Stöð tvö út úr rekstri 365
miðla og skildi miður
spennandi eignir eftir í
fyrirtækinu.
Mikil umræða fór á
þessum tíma fram um
það hvaðan fyrrverandi
eigandi Glitnis fengi fé til
að ganga inn í hið nýja
ríkisbankakerfi og kaupa þrotabú
af sjálfum sér. Nokkrum vikum
síðar kom fram að fjármögnunar-
aðili þessa sérstæða verkefnis var
Sparisjóðurinn Byr sem hafði þá
skömmu áður greitt stórfé út í arð
til eigenda sinna.
Jóni Ásgeiri var vitaskuld mikið
í mun að halda fjölmiðlaveldi sínu
enda er það rekið sem blygð-
unarlaus áróðursmiðstöð fyrir fjár-
málaveldi Baugs og fyrir ESB-
aðild. ESB-aðildin er alger for-
senda þess að auðmönnum Íslands
takist að fara annan hring á þjóð-
arverðmætum og því mikið í húfi.
Sem fyrr segir var það banka-
stofnunin Byr sem fjármagnaði
kaup Jóns Ásgeirs – og greiddi líka
arð út til eigenda Byrs. Nú örfáum
vikum síðar kemur sami banki
fram, segist vera félagslegur spari-
sjóður og vill ríkisstyrk. Fari svo
að núverandi ríkisstjórn greiði af
almannafé til að halda lifandi þess-
ari síðustu bankastofnun Baugs-
veldisins þá skal ég aldrei aftur
nota orðið Baugsflokkur – í eintölu.
Það er þá orð sem nota á í fleirtölu
um alla ríkisstjórnarflokkana þrjá.
Eftir Bjarna
Harðarson
Bjarni Harðarson
Höfundur er bóksali og
býður sig fram til Alþingis á
L-lista fullveldissinna í Reykjavík.
Baugshringnum lokað