Morgunblaðið - 01.04.2009, Síða 26

26 Umræðan
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 1. APRÍL 2009
KRAFA læknanna
við stóra Fjórðungs-
sjúkrahúsið á norð-
anverðum Vestfjörðum
um að engin sjúkra-
flugvél verði næstu
áratugina á Ísafjarð-
arflugvelli vegna mikils
kostnaðar vekur
spurningar um hvort
öryggi heimamanna í
fjórðungnum sem borga líka háa
skatta til íslenska ríkisins skipti
engu máli þegar neyðartilfelli koma
upp. Kostnaðinn við staðsetningu
sjúkraflugvélarinnar á Ísafirði greið-
ir íslenska ríkið, en ekki heilbrigð-
isþjónustan í fjórðungnum. Þing-
menn Norðvesturkjördæmis og
samgönguráðherra skulu svara því
hvort það sé í lagi ef læknar á lands-
byggðinni leika sér með fleiri manns-
líf þegar slys ber að höndum. Fljót-
legra er fyrir heimamenn í
Vesturbyggð, á Ströndum og Barða-
strönd að treysta á þessa þjónustu
frá Ísafjarðarflugvelli, sem hefur
enga næturflugsheimild eftir kl.
fimm, en að bíða eftir sjúkraflugvél
frá höfuðstað Norðurlands eða
Reykjavíkurflugvelli. Skammarlegt
er ef svona skammsýni verður notuð
til að bregða fæti fyrir þessa þjón-
ustu sem skiptir Vestfirðinga miklu
máli.
Sveitarstjórnirnar og vonsviknir
heimamenn í fjórðungnum geta
spurt hvort þessi atlaga læknanna á
norðanverðum Vestfjörðum sé sett
fram í þeim tilgangi að leika sér með
fleiri mannslíf. Það er líka til hábor-
innar skammar að staðsetning
sjúkraflugvélar í fjórðungnum skuli
án nokkurs tilefnis vera gerð að póli-
tísku reiptogi. Bornar eru á borð
fjarstæðukenndar fullyrðingar undir
því yfirskini að kostnaðurinn við að
hafa sjúkraflugvél stað-
setta á Ísafjarð-
arflugvelli sé að gera
heilbrigðisþjónustuna
gjaldþrota. Þetta
vandamál getur ís-
lenska ríkið leyst með
sölu ríkiseigna sem
fjármagnar jarð-
gangagerðina norður í
Fjallabyggð.
Siðblind umfjöllun
sem hálærðir embætt-
ismenn nota gegn
þessu hagsmunamáli
Vestfirðinga vekur litla
hrifningu sveitarstjórnanna og
heimamanna í fjórðungnum. Lækn-
arnir á Ísafirði ættu frekar að berj-
ast fyrir því að grafin verði jarðgöng
úr Álftafirði inn í Engidal í stað þess
að halda til streitu kröfunni um
brotthvarf sjúkraflugvélarinnar úr
fjórðungnum sem hefur þveröfug
áhrif. Tilraunir til að treysta á þessa
þjónustu frá Akureyri eða Reykja-
víkurflugvelli myndu strax mistakast
ef sjúkraflugvél á leiðinni til Vest-
fjarða yrði að snúa við vegna veðra-
breytinga sem enginn sér fyrir þegar
hún ætti eftir 10 til 15 mínútna flug.
Hálærðir embættismenn sem að
þessu máli koma og vilja bjarga
mörgum mannslífum vita vel að
svona vinnubrögð ganga aldrei upp á
meðan Ísafjarðarflugvöllur fær enga
næturflugsheimild næstu árin. Von-
sviknir heimamenn og sveitarstjórn-
irnar á Vestfjörðum geta nú spurt
þingmenn Norðvesturkjördæmis og
samgönguráðherra að því hvað há-
menntuðum læknum gangi til með
kröfunni um að koma sjúkraflugvél-
inni frá Ísafjarðarflugvelli til
Reykjavíkur. Siðblindan, fáfræðin og
tilhæfulausar fullyrðingar sem not-
aðar eru til að bjóða Vestfirðingum
birginn munu hrekja alla heima-
menn og sveitarstjórnirnar til upp-
reisnar gegn þessari skammsýni. Ég
trúi því ekki að það sé ásetningur
læknanna á Fjórðungssjúkrahúsinu
að stefna öryggi íbúanna á Vest-
fjörðum í enn meiri hættu með kröf-
unni um brotthvarf sjúkraflugvél-
arinnar sem er mikilvægt
öryggistæki fyrir allt Norðvest-
urhornið.
Tilefnislausar rangfærslur sem
notaðar hafa verið til að koma í veg
fyrir að íbúar fjórðungsins geti
treyst á þessa þjónustu frá Ísafjarð-
arflugvelli eru settar fram í þeim til-
gangi að afskræma allar staðreyndir
tengdar sjúkrafluginu. Eftir brott-
hvarf sjúkraflugvélarinnar frá Ísa-
firði munu starfandi læknar iðrast
þess að hafa svipt heimamenn þess-
ari þjónustu. Duttlungafull skamm-
sýni sem notuð er gegn þessu hags-
munamáli getur kostað alltof mörg
mannslíf ef sjúkraflugvél á leiðinni
frá Akureyri eða Reykjavík-
urflugvelli yrði að snúa við vegna
veðurs. Öryggi sjúklings sem þarf að
komast undir læknishendur í
Reykjavík er best tryggt með stað-
setningu sjúkraflugvélar á Ísafjarð-
arflugvelli. Lítilmenni sem öllu vill
ráða fyllist hroka, heimtar meira og
síðan hvað? Atlagan að þessari þjón-
ustu sem Vestfirðingar mega ekki
missa myndi vekja spurningar um
hvort íbúar fjórðungsins verði nú
fórnarlömb starfandi lækna á norð-
anverðum fjörðunum. Öryggi heima-
manna verður aldrei tryggt með því
að fela sig á bak við pólitískar rang-
færslur sem þessi krafa læknanna
byggist á.
Sjúkraflugvél áfram
á Ísafjarðarflugvelli
Guðmundur Karl
Jónsson fjallar um
sjúkraflug á Vest-
fjörðum
» Það er líka til hábor-
innar skammar að
staðsetning sjúkraflug-
vélar í fjórðungnum
skuli án nokkurs tilefnis
vera gerð að pólitísku
reiptogi.
Guðmundur Karl
Jónsson
Höfundur er farandverkamaður.
Tilfinningadoði ríkir,
flest er bragðlaust og
við öll á ferðalagi í
ástandi sem illt er að
skilja. Trúnaðarteng-
ingin milli mín og
þingsins brotnaði með
látum. Og enn er þunn-
ur þráðurinn og langt í
land. Fyrri ríkisstjórn
klessukeyrði allt
traustið!
Í dag er samfélagið metnaðarlaust
varðandi aðstoð við fjölskyldur í
vanda. Ekki aðeins fjárhagslegan
vanda heldur skortir áþreifanlega
metnað í úrræðum fyrir þá sem
þurfa á andlegum og félagslegum
stuðningi að halda. Þögn er ekki
lausn. Að fegra ástand er ekki lausn.
Að fara hálfkáksleiðina er ekki
lausn. Að kenna hinum um er ekki
lausn. Að vera gramur og reiður út í
allt og alla er engin lausn.
Lausnin byrjar á opnun sam-
félagsins, sameiginlegri uppbygg-
ingu, heiðarleika og tiltekt. Byrjar á
því að láta þau taka sína ábyrgð sem
bera ábyrgð, hvar svo sem hún ligg-
ur. Annars verður alltaf undirliggj-
andi gremja og reiði sem brýst út í
vanmætti okkar yfir ástandinu.
Hvar er 17.000 manna atvinnulausi
hópurinn og börn þeirra? Hvaða
óeðlilega þögn ríkir í þessum mál-
um? Hvar er öllum komið fyrir –
spyr sá sem ekkert skilur eða sér.
Það eru mannréttindi að eiga sér
húsaskjól og mat fyrir sig og sína.
Það er sameiginleg skylda okkar að
tryggja slíkan raunveruleika fyrir
alla.
Fyrir hverja fjölskyldu eða ein-
staklinginn verður grunnurinn að
vera traustur. Öruggt húsnæði, ódýr
matur og sjáanlegur vilji til að
byggja upp hratt og af öryggi verður
að sjást og vera trúverðugur. Engin
heildarsýn er til yfir ástand húsnæð-
ismarkaðarins. Óöryggið er gíf-
urlegt, og aðgerðir í líki hálfkáks!
Við erum skíthrædd við breytingar –
jafnvel þær sem eru góðar.
Í dag er talað um endurhverf við-
skipti, afskriftir lána, lækkun stýri-
vaxta og skammtímaaðgerðir en við
ættum að vera að skoða lífsafkomu
hverrar fjölskyldu. Ákveða að aðeins
25-30% af tekjum eigi að fara í hús-
næðið, eðlilega íbúð miðað við við-
komandi fjölskyldustærð. Og koma á
nýjum húsnæðisbótum miðað við að
aðgerðin fari fram á vegum rík-
issjóðs og miðað við skattskýrslur og
aðrar upplýsingar. Hvort um eignar-
eða leiguíbúð er að ræða breytir
engu. Mismunurinn af eldri áhvíl-
andi mistökum stjórnvalda og raun-
greiðslum er sameiginlegt vanda-
mál, sem leysist af stórabróður í ró
og að vel hugsuðu máli.
Ákveða á svo uppbyggingu alvöru
„félagslegs“ húsnæðiskerfis. Öruggs
markaðar með góðar íbúðir fyrir alla
aldurshópa og fjölskyldugerðir. Hef-
ur eða er eignaríbúð í raun til á Ís-
landi? Hvað er verið að gera við allar
tómu íbúðirnar? Hvenær ætlum við
að hætta tilgangslausu og skamm-
tímahugsuðu brölti í húsnæðis-
málum Íslendinga? Kominn er tími
til alvöru aðgerða.
Matarverðið er svo önnur mega-
vitleysan. Skattar, aðrar álagningar,
innflutningshömlur og
tollalöggjöf og aðstoð-
arleysið við innlenda
framleiðslu er allt
óskiljanlegt með öllu.
Einfalda verður laga-
umhverfið með hliðsjón
af þörfum neytenda,
ekki framleiðenda og
innflytjenda.
Við erum algjörar
rolur í að einfalda líf
okkar og auka lífsgæði.
Áhrif skyndiaðgerða
dvína fljótt en okkur skortir þol-
inmæði til annars konar aðgerða í
dag! Forvarnir varðandi einfaldlega
flest eru ekki vinsælt fyrirbrigði í
stjórnmálaheiminum. Tekur of lang-
an tíma að sjá árangur. Lausnin er
svo hið þekkta plástrar á gömul
mein.
Það eru ákveðin grundvallarrétt-
indi sem einfaldlega eiga sinn rétt.
Stjórnmálaflokkar og aðrir ábyrgð-
araðilar verða að átta sig á þessu og
þora þessa leið.
Virðingu Alþingis fyrir kjós-
endum skortir. Virðingin endist oft
fram yfir kosningar en hverfur svo.
Eftir það ríkir ofurvald meirihluta
Alþingis. Lýðræði skortir og sam-
ræður eru týndar. Enginn man leng-
ur hvernig þær fara fram. Koma eru
í ljós spilling, óheiðarleiki og miklir
blekkingaleikir. Enn einu sinni
sannast af hverju þingið vildi ekki
taka upp breyttar aðferðir. Valda-
græðgi heitir það víst. Samkrull lög-
gjafar- og framkvæmdavalds, óljós
mörk milli þings og fjármagnseig-
enda.
Mér er misboðið. Verðum við að
halda áfram með „potta- og sleifa-
byltinguna“, halda áfram að gera
skýrar, harðar kröfur? Hvenær ætl-
ar stjórnmálafólki að skiljast að nýir
tímar eru komnir? Baktjaldamakkið
er búið, völdin farin þaðan og fram í
birtuna. Það er óþægilegt fyrir
marga en fyrir okkur hin er það
nauðsynleg aðgerð.
Ég vil ekki kosningar með sömu
gömlu þunnu loforðin. Ég vil ekki
kosningar sem engu skipta eða engu
eiga að breyta. Ég vil ekki aftur
hrokafulla stjórnmálafólkið sem tal-
ar til mín eins og mér komi þetta
ekki við. Vil ekki stjórnmálafólk sem
heldur að allt sem snertir ríkið sé
persónulegt.
Ég krefst þess að valdi fylgi
ábyrgð en að liðið sé liðið. Ég krefst
lágmarksöryggis fyrir mig og mína.
Krefst þess að algjört gagnsæi sé í
öllu og að fjárlög verði tekin til
gagngerrar endurskoðunar. Mark-
mið fjárlaga og tilgangur skoðuð
með raunverulega hagsmuni þjóð-
arinnar í huga. Þetta eru mikilvægar
kosningar, breytum og förum upp úr
gömlum hjólförum – förum nýja leið.
Byltum við kjörborðið. Ef ekkert
breytist þá breytist ekkert.
Lýðræði á brauðfót-
um – mannréttindi
brotin – kosningar
Percy B. Stefánsson
fjallar um stöðuna í
þjóðfélaginu
Percy B. Stefánsson
» Það eru mannrétt-
indi að eiga sér
húsaskjól og mat fyrir
sig og sína. Það er sam-
eiginleg skylda okkar að
tryggja slíkan raun-
veruleika fyrir alla.
Höfundur er ráðgjafi.
MIG langar til að
leggja nokkur orð í
belg varðandi end-
urreisn og framtíð-
arsýn þjóðarinnar.
Samkvæmt fréttum
um síðustu mán-
aðamót voru um
11.000 erlendir rík-
isborgarar á íslenskum vinnumark-
aði en 1.270 á atvinnuleysisskrá. Það
þýðir að 10% erlendra ríkisborgara
eru atvinnulaus en hlutfallslega er
það sami fjöldi og er á landinu öllu,
en nú er um 10% atvinnuleysi á Ís-
landi. Útlendingar sem störfuðu hér
á landi en voru ekki bundnir, t.d.
með fasteignir, fóru úr landi fljót-
lega eftir að kreppunnar varð vart.
Ég er ekki með nákvæmar tölur en
svo virðist sem fjöldinn sem fór hafi
verið nokkur þúsund. Samkvæmt
fréttum 9. mars gerir áætlun Vinnu-
málastofnunar ráð fyrir að um mitt
ár hafi erlendu vinnuafli fækkað um
helming milli ára.
Í fréttum er yfirleitt fjallað um
innflytjendur eins og þeir væru
einsleitur hópur en í raun erum við
innflytjendur mjög mismunandi,
bæði hvað varðar réttarstöðu á Ís-
landi og hvernig við tengjumst land-
inu. Mér virðist það bara eðlilegt að
fólk af erlendu bergi brotið sem ekki
var bundið við Ísland nema í vinnu
hafi kosið að leita nýrra tækifæra á
öðrum stöðum í Evr-
ópu. Það er hins vegar
ekki valkostur fyrir alla
innflytjendur.
Þegar fólk af erlendu
bergi brotið kom hing-
að til Íslands bjóst það
ekki frekar en Íslend-
ingar við slíkri kreppu
sem við stöndum
frammi fyrir. Hún var
ekki inni í áætlun
þeirra. Margir voru því
búnir eða á leið með að
festar rætur á Íslandi
og búnir að eignast eignir eins og
íbúðir eða bíla. Eins og allir vita er
ekki auðvelt að losa slíkar eignir í
árferði sem þessu og því hefur hið
erlenda fólk ekki frekar en margir
Íslendingar tækifæri til þess að
flytjast búferlum á þessum erfiðu
tímum og er því fast hér. Einnig er
það fólk eins og flóttamenn eða hæl-
isleitendur sem hafa engan annan
stað að snúa til.
Ekki má heldur gleyma því að
talsverður fjöldi innflytjenda er þeg-
ar orðinn íslenskur eða þá að þeir
hafa persónuleg tengsl við landið
þar sem maki þeirra eða kærasti/a
er íslenskur og þar með oft börn.
Þeir myndu fremur vilja vera á Ís-
landi og taka þátt í endurbyggingu
þjóðarinnar. Þeim hópi tilheyri t.d.
ég. Foreldrar mínir og ættingjar í
Japan spyrja mig oft hvort ég vilji
ekki snúa aftur til Japans. Þau eru
bara að sýna mér umhyggju en satt
að segja brá mér fyrst. Líf mitt á Ís-
landi er hluti af ævi minni og ég
ætla ekki að skipta um búsetu bara
vegna þess að öldur hafsins virðast
óyfirstíganlegar. Fyrir mig snertir
þetta einnig virðuleika manns. Og
ég vil fullyrða að mörgum innflytj-
endum líður eins og mér.
Nú er kosningabarátta hafin.
Áætlanir um endurreisn þjóð-
arinnar og stefnur um framtíðarsýn
verða ræddar fram að kosningunum
og síðan mun hin mikla endur-
uppbygging hefjast í alvöru. Það
sem ég óska eftir er að hver stjórn-
málaflokkur hafi tilvist okkar inn-
flytjenda í huga í kosningastefnu
sinni, þar sem við erum hluti af ís-
lensku þjóðinni og viljum taka virk-
an þátt í enduruppbyggingunni.
Málefni innflytjenda ættu að vera
sem víðast, helst í sérhverri stefnu-
grein, eins og menntamál, heilbrigð-
ismál eða atvinnumál, fremur en að
móta sérstaka „innflytjendastefnu“
utan annarra mála. Þegar við ræð-
um framtíð þjóðarinnar eigum við
ekki að hafa þá framför í hugsjón
okkar?
Framtíðarsýn felur
í sér innflytjendur
Toshiki Toma
fjallar um
málefni innflytj-
enda og endurreisn
þjóðfélagsins
» Stjórnmálaflokkar
eiga að hafa tilvist
okkar innflytjenda í
huga í kosningastefnu
sinni, þar sem við erum
hluti af íslensku þjóðinni
og viljum taka virkan
þátt í enduruppbygg-
ingunni.
Toshiki Toma
Höfundur er prestur innflytjenda.
Nöfn
fermingarbarna á
mbl.is
FERMINGAR
2009
NÝTT Á
mbl.is