Nýtt kvennablað - 01.01.1946, Blaðsíða 5

NÝTT KVENNABLAÐ
3
KRISTJANA
PÉTURSDÓTTIR
f. 25. júní 1887, d. 9. janúar 191/6
1 æsku skrifaði ég í námsritgerö, að það væri
manni dýrmætast að kynnast og njóta góðra
bóka. Kennari minn skrifaði þessa athugasemd:
„og kynning góðra manna“. Þessa minntist ég,
er ég heyrði að Kristjana Pétursdóttir væri öll.
Það greip mig um leið, hvílíkum arfi hún hefði
skilað þjóð sinni í starfi og kynning.
Fastlyndari konu en Kristjönu Pétursdóttur
hef ég aldrei kynnzt. Og samfara mannkostum
og óvenjulegum menningarþroska, varð hún slík,
að fáir munu hennar jafningjar meðal þjóðar
okkar.
Kristjana Pétursdóttir var fædd og ólst upp
á Gautlöndum í Mývatnssveit og naut þar sér-
stæðra áhrifa til menningar, og vegna skap-
gerðar hennar var það henni traustur grund-
völlur að byggja á. Lifði ekki einmitt innan
veggja á Gautlöndum andblær fyrri tíða, djarf-
hugur, rausn og drenglyndi? I fremur fátækleg-
um hýbýlum lifði reisn liðins tíma, arfur nán-
ustu ættmenna, í bókunum og ýmsu öðru, svo
sem heimaunnum munum frá hendi formæðr-
anna. Sá sem kom ókunnugur í Gautlönd, fann
þetta og sá. Það styrkti trú manna á landið og
Þjóðina, og hjá æskumanni vakti það löngun til
að varðveita og þroska það dýrmætasta, sem
þjóðin ætti, í stað þess að verða að sjá því á bak.
Árin líða. Hvert það hlutverk, sem Kristjana
Pétursdóttir tók að sér, leysti hún á sinn ein-
stæða hátt, heil, sterk og góð. Hún stóð fyrir
heimili föður síns í Reykjavík og hún stundaði
ýmiskonar nám utan lands og innan, þó ekki sam-
fellt, en allt með sömu ágætum. Viðjar eða
form langrar, samfelldrar skólagöngu deyddu
aldrei hennar eigin lífsglóð, slitu aldrei neinn
viðkvæman streng. En heil og djörf gekk hún
til náms, með opinn hug fyrir öllum sönnum
verðmætum.
Kristjana Pétursdóttir veitti Kvennaskólanum
á Blönduósi forstöðu í fimm ár. Hennar var sárt
saknað, er hún hvarf þaðan að Laugum. Þar
byrjaði síðasti áfanginn, og þar naut hún sín
til fulls. Hún var frá upphafi með við allan
búnað skólans. Hún setti svip sinn á allt. Og svo
hnitmiðaður var smekkur hennar að slíks munu
fá dæmi. 1 sumar sem leið hafði ég orð á því
við Kristjönu, hversu indælar væru ekki litlu
myndimar tvær í dagstofu Húsmæðraskólans.
Önnur var af ungri brúði, er verið var að skaut-
búa, hin af baðstofu, þar sem lesið var upphátt.
Kristjana varð svo einkennilega glöð í bragði
yfir athygli minni á þessu. Varð mér þá fyrst
ljóst, að einnig þessar litlu myndir höfðu verið
valdar af alúð og nákvæmni, en engri tilviljun.
Um sextán til sautján ára skeið nutu náms-
meyjar Húsmæðraskólans á Laugum leiðsögu
og tilsagnar Kristjönu Pétursdóttir. 1 starfinu
og sambúðinni við þær reisti hún sér sinn minn-
isvarða, þann óbrotgjarnasta og verðmætasta,
sem hægt er að skapa. Námsmeyjarnar fluttu
áhrifin frá henni út til þjóðarinnar allrar. Það
var arfur Kristjönu Pétursdóttur og um leið
minnisvarði hennar.
Mun ekki andblær frá tíð Kristjönu Péturs-
dóttir lifa enn um sinn innan veggja þessa litla
skóla, og einnig í heimilum námsmeyja hennar
víðsvegar um landið? Ég trúi því og treysti. Þá
er allt unnið, en engu glatað. Æviskeið er runn-
ið á enda, í fullu starfi til loka. Eftir er skýrt
mótuð, lífi gædd minning þeirrar konu, sem
bezt hefur sameinað verðmæti liðins og nýs
tíma, í öllu lífi sínu og starfi.
Helga Kristjánsdóttir.