Nýtt kvennablað - 01.03.1955, Blaðsíða 15
Athugasemd
Nýlega barst mér í hendur Nýtt kvennablað 1. tbl.
þ. á. Byrjar það á stuttri grein, sem heitir „Áramót,“
og þar sem sú grein er nafnlaus, sný ég máli mínu til
ritstjóra og ábyrgðarmanns blaðs:ns. ltg get ekki stillt
mig um að gera nokkra athugasemd við grein þessa,
því þó hún sé stutt, er hún svo full af ósanngirni og
ömurlegum hugsunarhætti, að mér finnst ég ekki geta
látið vera að svara henni lítið e:'tt. Þar er fvrst vitnað
í áramótaræðu forsætisráðherra, minnst á dýrtið, kaup-
kröfur og skattamál o.fl. og svo kemur þessi gáfulaga
klama: „Sá sem vinnur vel ætti að hafa meira en til
hnífs og skeiðar, en ekki að vera sá háttur á, að tekið
sé í skatta mikill hluti tekna hans.“ Og enn bætir
greinarhöfundur við: „Sá sem minna aflar verður óum-
jlýjanlcf'a oð búa viS lakari aftstœ'Sur. Hitt er að taka
brauSiS frá börunum og kasta |)ví fyrir hundana að láta
letingia og li'Sleskjur fá styrki til að róa í spikinu,
meðan hinn sanni maður er rúinn sínum sanna metn-
aði.“ Hvílík dæmalaus lífsspekM!! Hefur greinarhöf.
gert sér í lnmarlund, hvílíkt regindjúp mannvonzktt og
mannfvrirlitningar liggur bak við bessi orð. ef hau
eru í alvöru sögð og ætti að framfylgia þeim? Í!g held
ekki. Til hvers er há öll líknarstarfsemi. ef þeir sem
lakar verða úti í h'fsbarnttunni eiga að fá í næði að
búa við sín erfiðu kiör? Hvers vegna leggur Vetrar-
hjálpin í Rvík, Mæðrastvrksnefnd o.fl. h'knarstofnanir
á sig mik:ð erfiði og fyrirhöfn árlega til að gleð:a þá
fátæku og hlvnna að þeim, sem hágt eiara. ef bað er
„óumflýianlegt,“ að þeir búi við sínar erfiðu ástæður.
Nei sem betur fer á þessi skoðun áreiðanlega ekki
marga áhangendur, og það er grátlegt að svona svart
afturhald skub skióta upp kollinum á miðri 20. öld-
inni. þeirri miklu framfara- og menningaröld. Þrátt
fyrri alla annmarka heimsmenningarinnar og marg-
háttað bjóðfélagsböl, er sem betur fer að verða æ fleiri
og fjölmennari þær raddir, sem vilia iafna kiör mann-
anna, og vinna markvisst að því, en ekki veita beim
ríku óskorað frelsi til að raka saman auði. með öllu
móti, án till-ts til þeirra er lakari aðstæður hafa. Það
virðist gefið í skvn í grein’nni, að bað séu alltaf „let-
ingiar og liðleskjur,“ sem við erfið lífskiör eiga að
búa. En ég spyr, er ekki mangur fátækur fjölskvldu-
maður. sem dag hvern vinnur baki brotnu, til að siá
sér og sínum farborða, en hrekkur þó tæplega til, eða
})eir, sem missa heilsuna og af öðrum óviðráðanlegum
ástæðum ekki geta séð fyrir sér og sínum? Konur,
sem missa menn sína á bezta aldri frá fleiri eða færri
börnum, en reyna þó að brjótast áfram til að koma
börnum sínum til varanlegs þroska? Á allt þetta fólk
að* líða fyrir það að það hefur lent skuggamegin í líf-
inu? Ég segi nei og aftur nei. Og tryggingarlöggjöfin,
það mikla mannúðarmál er líka sett fyrst og fremst til
að bæta kjör þessa fólks. Þó mangt megi að henni
finna, og hún sé ekki fullkomin fremur en önnur
manna verk, eiga þeir, sem því máli hrundu af stað,
þökk og heiður alþjóðar skilið fvrir þau lög. Greinar-
höf. finnst það að taka brauðið frá börnunum og kasta
því fyrir hundana að láta „letingja og liðleskjur“ fá
styrki. Mér sk'lst hún meini hér aðallega barnalífeyr-
ir, kemur hér enn fram sú skynsamlega hugsun. að
engir nema „letingjar og liðleskjur“ geti verið fátæk-
ir. Veit þá ekki greinarhöf., að allir, jafnt ríkir og
fátækir, fá þann styrk, barnalífeyri, og svo óttast hún
að fullvinnandi menn leggist í leti og iðjulevsi til þess
að tekjurnar verði minni, svo þeir geti að einhverju
leyti losnað við skatta. Þetta finnst mér vægast sagt,
bera vott um sjúklegt sálarástand. Þar held ég, að sé
að finna þá réttu „letingja og liðleskjur", sem þann
hugsunarhátt hafa, ef þeir menn annars eru til. Er ekki
orðið nokkuð mikið um þann hugsunarhált hjá okkar
kynslóð að reyna að afla sem mest án mikillar vinnu,
komast í ])ær stöður, sem vel eru launaðar, án þess
mikið erfiði fylgi, og úr því greinarhöf. minnist á
„þegnskap" finnst mér þeir ríku sýndu mestan l>egn-
skap í því að borga möiglunarlaust lögboðna skatta, til
þess ef liægt væri að iafna ögn metin milli þeirra ríku
og snauðu. En ég tek fúslega undir niðurlagsorð grein-
arinnar: „n ður með dýrtíðina!“ Þar ætti öll þjóðin
að legg-ast á eitt, einkum valdhafarnir, og revna að
finna ráð til að hrinda þeim ófögnuði af sér. Margt
fleira mætti um þetta greinarkorn segja, enda þykir
mér líklegt að fleiri en ég verði til að andmæla henni.
Og að síðustu þetta, ættum við ekki öll að hafa hug-
fast og reyna að breyta eftir gullvægu reglunni meist-
arans mikla: „Allt sem þér viljið að mennirnir geri
yður, það skuluð þér oig þeim gera.“
Gilsá í Bre Sdal 4. marz 1955,
Þorbjörg R. Pálsdóttir.
Þó ábyrgðarm. Nýs kvennablaðs sé í grein þessari sakaSur
um svart afturhald, vill blaSiS sýna það frjálslyndi aS birta
hana. Þeir, sem gefa sér tima til aS lesa „Árarnót" í 1. tbl. þ.
árs munu sjá, aS hún er aS miklu leyti á misskilningi byggtS.
1-essa vfsnaparta lictur ein aí kaúpcndum blaðsins beðið ykk-
ur að botna:
Sízt má brcsta lirek og bor,
begar mest ii reynir.
JUetorð, völd og mammon þrá
menn, og f jöldl kvenna.
NÝTT KVENNABLAÐ • AfgrciSsla: Fjölnisveg 7 í Reykjt víh - Sími 2740 • Ritstj. og ábm.: Gudrún Slcfánsd. - Borgarprent