Morgunblaðið - 09.03.2010, Blaðsíða 15

Daglegt líf 15
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 9. MARS 2010
Góan byrjaði með miklum krafti í
Mýrdalnum á einum sólarhring
snjóaði þannig að flestir vegir urðu
ófærir á svæðinu og snjóflóð féll við
syðsta bæ landsins Garða, ekki urðu
nein slys á mönnum en girðingar
skemmdust og dráttarvél sem stóð á
hlaðinu færðist úr stað, ekki var talið
þorandi annað en að rýma nokkra
bæi vegna snjóflóðahættu. En skjótt
skipast veður í lofti, snjórinn sem
var laus í sér var mjög fljótur að
fara, á nokkrum dögum rigndi hann
niður þannig að hann er nánast horf-
inn.
  
Sveitarstjórn Mýrdalshrepps af-
greiddi tillögu að aðalskipulagi á
fundi 1. mars, skipulagsfulltrúa var
falið að senda tillöguna til skipulags-
stofnun til afgreiðslu. Í þessari til-
lögu felst að þjóðvegur 1 verður
færður suður fyrir Víkurþorp í
gegnum Reynisfjall um jarðgöng
eftir norður ósbökkum Dyrhólaóss
suður fyrir Geitafjall og tengist inn á
þjóðveginn við Litla Hvamm. Með
þessari leið fæst þriggja km stytting
á þjóðveginum og þar að auki er leið-
in öll á láglendi sem er mikil breyt-
ing frá þeim þjóðvegi sem liggur um
Mýrdalinn í dag.
  
Fyrirhuguð er bygging á 730 metra
sjóvarnagarði frá Víkurá og vestur í
hrapið sunnan við þorpið í Vík enda
ekki seinna vænna ef takast á að
hefta landbrot í fjörunni. Komið er
loforð um 100 milljónir frá Sigl-
ingastofnun til að hefja fram-
kvæmdir við garðinn og er einungis
beðið eftir að áðurnefnt aðalskipulag
fáist staðfest til þess að hægt sé að
hefja framkvæmdir.
Byggingarframkvæmdir eru í full-
um gangi, verið er að stækka Hótel
Vík og einnig húsnæði Víkurprjóns
en ferðamannaverslunin var löngu
búin að sprengja af sér húsnæðið, þá
er verið að byggja við Hótel Dyr-
hólaey og hjá Ferðaþjónustunni í
Sólheimahjáleigu er verið að setja
upp nokkur smáhýsi sem flutt eru
ofan af hálendi Austurlands og þar
að auki er verið að hefja byggingu á
nýju íbúðarhúsi í Vík, enda ríkir
mikil bjartsýni fyrir komandi sumri
hjá ferðaþjónustuaðilum á svæðinu,
fullbókað er orðið í gistingu yfir
mesta ferðamannatímann hjá ein-
hverjum af hótelunum.
Matís lagði niður og breytti varn-
arlínum vegna sauðfjársjúkdóma á
síðasta ári, bændur eru ekki allir á
eitt sáttir með þessar breytingar en
þær verða til þess að nú geta bænd-
ur flutt sauðfé á milli svæða nánast
óhindrað og þar með flutt sjúkdóma
milli svæða þar sem þeir hafa ekki
áður verið til staðar, t.d. í Mýrdaln-
um þar sem ekki hefur fundist
lungnapest, garnapest, eða tannlos.
Bændur þurfa því alvarlega að velta
því fyrir sér hvort ávinningur af
flutningum á kindum eða geitum sé
þess virði að fá inn á svæðin nýjar
tegundir af sjúkdómum sem ill-
gerlegt er að losna við aftur eða út-
rýma.
Kvenfélag Hvammshrepps er ný-
lega orðið 90 ára gamalt og hélt af
því tilefni kaffi veislu í Leikskálum í
Vík á degi kvenfélagskvenna, við
þetta tækifæri afhenti Björg-
unarsveitin Víkverji í Vík öllum fé-
lögum í kvenfélaginu svuntur með
áletruðum nöfnum þeirra, en þær
hafa verið mjög duglegar að styrkja
sveitina í gegnum tíðina.
FAGRIDALUR
Jónas Erlendsson
Morgunblaðið/Jónas Erlendsson
ÚR BÆJARLÍFINU
Eftir Kristján Jónsson
kjon@mbl.is
Hundeigandi verður alltaf að muna aðhundurinn er hundur og vill veraþað áfram en ekki verða maður.Sýna þarf hundinum traust og
virðingu, það er galdurinn en jafnframt þarf
hann aga,“ segir Heiðrún Villa Ingudóttir,
hundaatferlisfræðingur á Akureyri. Hún hefur
átt hunda í 12 ár og stundaði fjögurra mánaða
fjarnám í þessum fræðum við skóla í Bretlandi.
Þar var hún nýlega í viku á framhaldsnám-
skeiði, hitti kennara sinn og auk þess einn af
þekktustu mönnum á þessu sviði í heiminum,
Bandaríkjamanninn Cesar Millan.
„Ég hef verið lengi í þessum bransa, hef átt
og þjálfað hunda en að vísu ekki stundað
hundarækt, það gæti gerst einhvern tíma
seinna,“ segir Heiðrún. „Ég hef skrifað marg-
ar greinar í blöð og tímarit eins og Sám og
2008 kom út bók eftir mig, „Gerðu besta vininn
betri“. Undanfarin fjögur ár hef ég farið heim
til fólks hér á Akureyri sem leitar til mín og
veitt aðstoð, þetta er starfið mitt og það er
mjög skemmtilegt!
En ég ætla núna að fara að kenna um allt
land, reyna að deila þessum mikla fróðleik sem
ég ræð nú yfir, aðstoða fólk við að læra á hund-
inn sinn. Þannig fá bæði hundur og manneskja
allt sem hægt er út úr sambandinu. Mestan
áhuga hef ég haft á erfiðum hegðunarvanda-
málum og hef sérhæft mig í þeim. Svo fór að
ég komst að hjá einum fremsta atferlisfræð-
ingi Bretlands sem heitir Sharon Bolt og starf-
ar í London.“
Þarfir hundsins í fyrirrúmi
Fólk getur fengið ókeypis ráð hjá Heiðrúnu
og fylgst með því hvar hún er á landinu hverju
sinni með því að fara inn á www.sappo.is. En
hvaða gera hundaatferlisfræðingar?
„Þeir einbeita sér að því að læra á hundinn,
læra um þarfir hans, hvað hann þurfi til þess
að líða vel. Þegar fólk einbeitir sér að þörfum
hundsins er hægt að ná árangri við þjálfun, að
mínu mati. Hundaþjálfarar helga sig kannski
meira skipunum sem mannfólkið bjó til. Ég á
við hlýðniæfingar: sestu!, leggstu!, kyrr!,
dauður!. En í atferlisfræðinni lærum við að
lesa tungumál hundsins, náum þannig sam-
skiptum við hann.
Atferlisfræðin beinist að því að búa til yfir-
vegaðan og góðan hund sem líður vel og út úr
því fær maður alveg magnaðan hund. Hundar
eru ekkert að gramsa í fortíðinni, þeir eru ekk-
ert að láta sig dreyma um framtíðina, þeir lifa
núna og njóta þess að vera til og það er margt
sem við getum lært af þeim.
Úlfar [forfeður allra hunda] eru hópdýr og
þegar þeir eru saman í hóp tala þeir saman
bæði með líkamstjáningu en líka með orku-
flæðinu á milli dýranna. Þeir finna pirring,
streitu og hræðslu hjá hinum. Við mannfólkið
höfum týnt miklu af þessu niður vegna þess að
við notum svo mikið tungumálið.
En hundar nota sömu aðferð og úlfarnir,
lesa minnstu hreyfingar hjá fólki. Það geta
þeir þegar þeir eru búnir að kynnast fólkinu,
læra að þetta þýðir þetta og svo framvegis. Og
oft les hann ýmislegt út úr því sem við gerum
ósjálfrátt og án þess að vita af því!
Fyrsta skynfærið sem virkar er nefið
Þegar hvolpur fæðist er nefið opið en augun
og eyrun eru lokuð, þau opnast ekki fyrr en 15-
20 dögum eftir fæðingu. Hundurinn lærir því
að finna mömmu sína með nefinu, skynja
orkuna frá henni. Nefið er mikilvægt verkfæri
fyrir hundinn. En við notum augun og eyrun
þegar við t.d. heilsum. „Hæ, hvað segirðu“ og
réttum fram höndina.
Þetta getur hins vegar virkað sem ógnun á
hund ef hann fær ekki fyrst að þefa. Sumir
hundar gætu því reynt að forða sér eða hreint
og beint frosið ef þeir fá ekki fyrst að kynnast
gesti með því að þefa af honum.
Þetta þarf fólk að læra og kenna líka börn-
um um sínum. Ekki að vaða beint á hund held-
ur leyfa honum að koma, leyfa honum sjálfum
að ákveða hvort hann vill vera hjá gestinum
eða fara. Þeim líst misvel á fólk og börn eins og
okkur á fólk. Ef maður snýr sér að hundi og
hallar sér yfir hann getur það virkað ógnandi á
hann af því að við erum miklu hærri en hund-
urinn. Stellingin er ógnandi. Maður þarf að
læra rétta líkamsbeitingu gagnvart hundinum.
Ég skamma aldrei hundana mína ef þeir
gera eitthvað af sér heldur leiðrétti þá og verð-
launa rétta hegðun með því t.d. að segja flott
hjá ykkur og klappa þeim. Seinna er nóg að
segja flott, þeir skynja þá inni í sér að ég er
ánægð.“
En hundar þurfa leiðtoga, segir Heiðrún, al-
veg eins og úlfar þurfa forystuúlf og eigandinn
verður að gegna þessu hlutverki. Til að verða
góður leiðtogi hundsins síns er mikilvægt að
skilja við hvaða aðstæður hann þarf leiðsögn.
Þær aðstæður eru til dæmis gangan, matar-
tíminn, þegar fólk kemur og fer og við að-
stæður þar sem hundurinn hagar sér óæski-
lega. Hundurinn má t.d. aldrei stökkva fram
og fagna gesti með því að flaðra upp um hann.
Hann verður að læra hvar hann má vera og
hvar ekki, agi og ákveðin regla eru algert skil-
yrði, annars líður hundinum illa.
Hvernig best er að læra hundamál
Lærimeistari Heiðrún Villa og Sharon Bolt
sem var kennari hennar í fjarnámi í London.
Vinir Heiðrún Villa á sjálf tvo hunda, hér er hún með Sóma sem hún heldur mikið upp á. „Hann
lærbrotnaði og eigandinn neitaði síðan að sækja hann á dýraspítalann. En ég tók hann að mér
og Sómi náði sér alveg eftir slysið. Hann er yndislegur hundur.“
Menn tjá sig að mestu með tungumálinu en dýrin
túlka líkamshreyfingar og stellingar. Hundeigendur
þurfa líka að skilja líkamstjáningu gæludýra sinna,
segir ráðgjafinn Heiðrún Villa Ingudóttir á Akureyri.
Það geta þeir þegar þeir eru búnir
að kynnast fólkinu, læra að þetta
þýðir þetta og svo framvegis. Og
oft les hann ýmislegt út úr því
sem við gerum ósjálfrátt og án
þess að vita af því!
Hundar þurfa auðvitað mat, vatn og
húsaskjól en þar fyrir utan fyrst og
fremst hreyfingu, aga og umhyggju.
Þegar þeir fá þetta allt sýna þeir manni
vel að maður er að gera rétt og þá eru
þeir alveg yndislegir,“ segir Heiðrún
Villa. „Ég þarf varla að tala við hundana
mína, dugar að benda þeim.
Sterkasta tækið sem hægt er að nota
til að aga hundinn er gangan. Ef eigand-
inn stjórnar henni vel er um leið verið
að segja honum hver hafi völdin. Við
megum ekki leyfa hundinum að stjórna
of miklu á göngunni.
Mjög mikilvægt er að láta hund ganga
við hæl, nota réttar aðferðir við að
kenna honum það, ekki þvinganir eða
rykkja í ólina. Svo verður að nota part
af göngutúrnum til að leyfa honum smá
frelsi en þú stjórnar! Þú ákveður hvað
hann fær að vera lengi alveg frjáls.
Margir leyfa hundinum að vera uppi í
sófa, leyfa honum allt. Hundurinn getur
þá orðið mjög stressaður af því að hann
hefur engar reglur til að fara eftir á
heimilinu. Hann veit ekkert hvar hann
hefur fólk, veit ekki hver er við stjórn,
reynir að stjórna sjálfur. Þetta er of
mikil ábyrgð fyrir hann.
En ef einhver býr til þrjár eða fjórar
einfaldar reglur sýnir það hundinum að
þessi sami aðili er að stjórna og það er
frábært. Það þarf að vera einhver leið-
togi sem stjórnar honum.“
Gangan er
sterkasta tækið